O kartlar çok önemli

Havacılık kuralları gereği 400 koltuklu Jumbo Jet'ten küçük pervaneli yolcu uçağına, helikopterden iş jetlerine kadar ticari olarak yolcu taşıyan her türlü hava aracında uçuş emniyet kartlarının bulunması gerekiyor. Acil durumlarda oksijen maskesinin kullanımı, can yeleklerinin giyilmesi, tahliyelerde en yakın kapı, acil çıkış kapısının nasıl açılacağı gibi hayat kurtaran bilgiler bu kartlarda şekillerle çok basit olarak anlatılıyor.

Kartlarda verilen bilgiler, uçağın kalkışından önce kabin memurları tarafından 'emniyet brifingi' ile yolculara anlatılıyor. Bazı şirketler yolcuların ilgisini daha fazla çekebilmek için özel film ya da animasyonları ekranlardan oynatıyor.

Araştırmalar, yapılan ilk uçak seyahatinde yolcuların emniyet kartlarını dikkatlice okuduğunu ortaya koyuyor. Uçuş sayısı arttıkça yolcular kartları okumamaya, emniyet brifinglerini dinlememeye başlıyor. Birçok yolcu 'Ben defalarca uçtum. Acil çıkış kapısının nerede olduğunu biliyorum' diyor. Aşırı güven kazalarda faciaları da yanında getiriyor.

NASIL BAŞLADI

Havacılık kuralları gereği her yolcu uçağında bulunması gereken uçuş emniyet kartları ilk olarak 1930'lu yıllarda ortaya çıktı. Yolcuları bilgilendirmek, biraz da uçuş korkularını yenmelerini sağlamak için koltukların ceplerine küçük kağıtlar konulmaya başlandı. Yerde yaşanan kazaların yaygınlaşmasıyla havacılık otoriteleri bu bilgilerin detaylı ve kolay yırtılmayan bir kart halinde her uçakta bulunmasını İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra şart koştu.

Kartlar havayolu şirketlerine göre değişse de temel görevi aynı. Kurallara göre kartlar yolcuların görebileceği şekilde koltuk cebine yerleştirilmek zorunda. Uçuş emniyet kartındaki talimatların yazıdan çok grafikle anlatılması gerekiyor. Amaç 7'den 70'e kuralları herkesin anlamasını sağlamak. Bazı havayolları grafiklerin altına birkaç farklı dilde notlar da yazıyor. Emniyet kartları uçak tiplerine göre ayrı ayrı tasarlanıyor. Örneğin Türk Hava Yolları'nın filosunda üç değişik tip Boeing 737 var. Her biri için (400, 500 ve 800) ayrı kart hazırlanıyor.

Kartların kalitesi havayollarına göre değişiyor. Düşük maliyetli havayolları kartları ince kağıda basıyor. Büyük taşıyıcılar plastik kartları veya PVC kaplanmış kartları tercih ediyor. Plastik ve PVC kaplı olanlar daha uzun ömürlü oluyor. Sektörde kartların yüzde 80'i Safeair, Interaction Reseacrh Graphics ve Aero Safety Graphics şirketleri tarafından üretiliyor. Bu şirketler, internet siteleri üzerinden isteyen meraklılara 3 dolar karşılığında uçuş emniyet kartlarını satıyor.

MERAKLISI ÇOK

Uçaklardan en fazla çalınan malzemelerin başında uçuş emniyet kartları geliyor. Havayollarının istatistiklerine göre bir kartın ömrü yaklaşık 1.5 ay. Uçaktan alınmaması gereken kartların bir sonraki uçuşta eksik olması, yolcunun bunu okumadan başına gelecek talihsizlik büyük sorunları da yanında getirebiliyor.

Bu kartları biriktiren çok sayıda meraklı var. Kartı koltuktan çalmak yerine kabin memurlarından fazla varsa istenmesi tavsiye ediliyor. Meraklılar kartları değiş-tokuş ediyor. Bu aralar en fazla Concorde'ların emniyet kartları rağbette. Uçuşlarını durdurmuş havayolu şirketlerinin kartları da büyük ilgi görüyor. Bunu Afrikalı, Güney Amerikalı küçük havayolları ile Rus uçaklarıyla sefer yapan havayollarının kartları izliyor.

EN PAHALI CONCORDE'UN

Uçuş emniyet kartları arasında en pahalıları fiyatları 33-75 dolar arasında değişen Concorde uçaklarında kullanılanlar. Concorde'un ilk hizmete girdiği 1970'lerin sonunda imal edilen eski nesil kartlar ise 100 dolara alıcı buluyor.

1950'li yılardan kalan DC-3, Constellation gibi uçakların kartları 25-30 dolara satılıyor. Bulunma oranına göre 1960'ların kartları 20-25, uçak yolculuklarının arttığı 1970 ve 80'li yılların kartları ise 15-20 dolar arasında değişiyor.

Türk şirketlerine ait kartlara da büyük ilgi var. THY'nin 707'si 19, pervaneli Dash-7 uçağının 10, halen kullanılan 737-800/400, A310, RJ100/70 uçaklarının kartları ise ortalama 4 dolardan satılıyor. Artık faaliyet göstermeyen Birgen Havayolları'nın DC-8'i 16, Eurosun'ın 737-200 uçağının kartı ise 7 dolara müşteri buluyor.

Meraklılar kart değişimlerini çeşitli organizasyonlarda yapıyor. İnternetteki açık artırmalar da yakından takip ediliyor.

NELER YAPMALI

- Kemerinizi bağladıktan sonra kartı okuyun.

- Acil tahliyede en yakın çıkış kapısının nerede olduğunu belirleyin.

- Eğer tahliye kapısının yanında oturuyorsanız nasıl açılacağını karttan öğrenin. Bazı havayollarında hostesler sizi ayrıca bilgilendirirler.

- Uçuş emniyet kartlarını uçaktan almayın. Unutmayın sizin başınıza gelmeyebilir ancak sonraki uçuşta bu kartlar bir başka yolcunun hayatını kurtabilir.

THY'nin uçak alımı şekilleniyor

Uzun süredir filosunu 100 uçağa çıkarmayı hedefleyen Türk Hava Yolları, Airbus ile iki uzun menzilli uçak için yaptığı ön anlaşmanın ardından orta kapasite orta menzilli uçaklar içinde Boeing ile görüşmelere başladı.

Genel Müdür Abdurrahman Gündoğdu'nun Amerika'da bizzat sürdürdüğü görüşmelerde Boeing'in yeni nesil 737 ailesinden 600-700-800-900 modelleri için 35 uçaklık bir öneride bulunduğu öğrenildi. Teslimatları üç yıla dağıtılan 35 uçak içinde bir de hükümetin kullanması için Boeing Business Jet (BBJ) için görüşme yapıldığı ileri sürüldü. Boeing'in yeni nesil 737 uçaklarının 700 modelinin gövdesi, 800 modelinin de kanatlarını kullanarak ürettiği uçağın içi özel olarak giydiriliyor. Kabinde genellikle bir yatak odası, bir çalışma ve toplantı ofisinin de yer aldığı uçakta çok sayıda da koltuk bulunuyor. Devlet başkanları, iş adamları yolculuk yaparken rahatça çalışmalarını sürdürebiliyorlar. Telefon, faks, internet bağlantısı gibi tüm telekomünikasyon imkanlarının yer aldığı uçak standart donanımı ile ortalama 39 milyon dolara satılıyor. Ankara-Chicago arasında non-stop uçabilen uzun menzilli uçağın iyi bir donanımla fiyatı 42 milyon dolara kadar çıkıyor.

Amerikalı imalatçı Boeing, bölgesel uçuşlarda kullanılmak üzere THY'ye 717 uçaklarından da önerdi. Portföyüne aldığı McDonnell Douglas şirketinin imalatı 717, 110 yolcu kapasitesi ile kısa menzilli uçuşlarda ekonomik maliyetler sunuyor.

KREDİ KOŞULU MU

THY'nin Amerikan Boeing'den önceleri 20-25 uçak alımı planladığı, ancak Amerika'nın Türkiye'ye sağladığı kredilerin görüşmeleri sırasında Boeing'den uçak alımının da şart koşulduğu iddialar arasında yer alıyor. Doğrulanmamakla birlikte Amerika özellikle bir numaralı ihraç ürünü olan uçak satışındaki dünya çapındaki düşüşler üzerine özellikle kredi anlaşmalarında imalatçı firmalardan alım yapılmasını istiyor. Genel olarak uygulanan bu sistem 11 Eylül'den sonra uçak satışlarındaki ciddi düşüş nedeniyle anlaşmalarda daha fazla ön plana çıkmaya başladı.

Öte yandan THY uzun menzilli uçak alımında Avrupalı imalatçı Airbus'ı seçerek dengeleri sağlamaya çalışıyor. Avrupa Birliği görüşmelerinin 2004 yılında hız kazanacak olması Türkiye'nin Airbus ile sadece iki uzun menzilli uçak için değil daha başka alımlar için de anlaşma yapmasını gerektirecek. Hem Amerika'nın hem de Avrupa'nın bir numaralı yolcu uçağı imalatçıları ile dengeli bir alım yapacağı sanılan THY'nin uzun menzilli hatlarının sayısını artırarak yeni Airbus A340 ya da iki motorlu A330 uçakları alacağı ve sayısal olmasa bile toplam para hacminde iki imalatçı ile dengeyi tutturmaya çalışacağı sanılıyor.

FİLO YENİLENECEK

THY bu uçak alımını gerçekleştirdiği takdirde filosundaki Airbus A310 ve Boeing 737-400/500 uçaklarını devre dışı bırakmayı, kısa menzilli uçaklar alarak da RJ100 ve RJ70 uçaklarını iade ederek filo yaş ortalamasını düşürmeyi planlıyor. Uçak alımıyla yapılacak off-set anlaşmalarıyla TAI, TEI gibi kuruluşlarda parça imalatı da planlanıyor.

Özel kutlama

Türk Hava Yolları, 'Cumhuriyetimizin 80'inci yılında 70'inci yılımızı kutluyoruz' sloganıyla özel bir konsere imza atıyor. 7 Kasım'da Mydonose Showland'de gerçekleştirilecek konserde piyanist-besteci Tuluyhan Uğurlu 'Senfoni Türk' adlı eserinin dünya prömiyerini seslendirecek. Uğurlu'ya Cemal Reşit Rey Senfoni Orkestrası, Kültür Bakanlığı İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Mehter Takımı ve Tasavvuf Müziği sanatçıları eşlik edecek. Saat 21.00'de başlayacak konserin davetiyesi 'boarding kart' olarak hazırlandı.

Rekor sözlük

Türk Hava Yolları tarafından hazırlanan ve içinde 56 bin kısaltmanın bulunduğu 578 sayfalık 'Havacılık Kısaltmalar Sözlüğü' dünya rekoruna imza attı. Hazırlanmış en kapsamlı havacılık kısaltmaları sözlüğü Uçuş Emniyet ve Kalite Güvence Başkanı Yüksek Uçak Mühendisi M. Ercihan Bayır ve Şef Mühendis Yüksek Uçak Mühendisi Caner Şentürk'ün üç yıllık çalışmasıyla ortaya çıktı.

Sözlükle ilgili daha fazla bilgiyi 0 212 573 54 98 numaralı telefondan veya ebayir@thy.com adresine elektronik posta yollayarak alabilirsiniz.

Yeni fırsatlar

Türk Hava Yolları 31 Mart 2004'e kadar ekonomi sınıfı, gidiş dönüş, vergiler hariç İstanbul'dan Frankfurt ve Münih'e 189, Ankara ve İzmir'den Münih'e 189, Ankara ve İzmir'den Frankfurt'a ise 239 dolardan başlayan fiyatlarla uçuyor.

28 Aralık'a kadar business class'ta gidiş dönüş İstanbul, Ankara ve İzmir'den Zürih, Cenevre ve Basel 825 dolar. Aynı tarihler arasında ekonomi sınıfında, gidiş dönüş İstanbul, Ankara ve İzmir'den Zürih 289, Cenevre ve Basel ise 329 dolardan başlıyor.

THY, Varşova'ya 28 Aralık'a kadar gidiş dönüş İstanbul, Ankara ve İzmir'den 239 dolardan başlayan fiyatlarla uçuyor. Saraybosna 31 Aralık'a kadar İstanbul'dan gidiş dönüş 249, Ankara ve İzmir'den 299 dolardan başlıyor.

Air France, gidiş-dönüş New York'a 489, Atlanta, Boston'a 499, Chicago, Philadelphia, Washington'a 499, Houston, Miami, Orlando, Dallas'a 549, Phoenix, San Francisco, Los Angeles ve Seattle'a 599, Toronto'ya ise 499 dolardan başlayan fiyatlarla uçuyor. Özel fiyatlarla son yolculuk tarihi 15 Kasım. Amerika hattında uçan yolcular özel yolcu programından 19 Aralık'a kadar yaptıkları seyahatlerde iki kat fazla mil kazanabilecek.

Alitalia 18 Kasım'a kadar gidiş-dönüş Amsterdam, Barcelona, Brüksel, Düsseldorf, Frankfurt, Cenevre, Lizbon, Londra, Madrid, Münih, Nice, Paris ve Zürih'e 239 dolardan başlayan fiyatlarla uçuyor.

Iberia, 15 Aralık'a kadar Barcelona ve Madrid'e 239 dolardan başlayan fiyatlarla yolculuk imkanı sunuyor.

Emirates, 25 Kasım'a kadar Dubai ve ötesine uçan yolcularına kişi başına günlük 72 dolardan başlayan fiyatlarla minimum 3 gün otelde konaklama fırsatı veriyor.