Külün faturası üç yılda ödenecek

Avrupa’da insanlar 6 gün boyunca uçak sesi duymadı. Yaklaşık 100 bin uçuş iptal oldu. Milyonlarca yolcu havalimanlarında kaldı. Çağrı merkezleri kitlendi. Oteller doldu taştı. İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan Almanya’ya otobüs seferleri yapıldı. Krizin havacılığa maliyeti 1.7 milyar doları buldu. Zararın etkilerinin en az üç yıl sürmesi bekleniyor.
Kül bulutlarının uçaklara verebileceği zarar nedeniyle alınan ilk karar ülkelerin havacılık otoritelerinin kendi başlarına hareket ederek hemen hava trafiğini durdurmasıydı. Havayolları bu kararın diğer ülkelerle koordine edilmeden, çok çabuk alındığını iddia ediyor. Kimi bölgelerin açık olmasına rağmen yasağın kapsamı hızla genişletildi. Yerde kalan uçaklar, arka arkaya yapılamayan seferler krizin faturasını kabarttı.

KARAR MERKEZDEN VERİLECEK

Avrupa Birliği, bu tür durumlarda artık kararın tek bir merkezden verileceğini açıkladı. Gelişen teknolojiyle birlikte uydu verileri kullanılarak detaylı bir harita çıkartılacak. Bilgiler hızla analiz edilecek. Toptan kapama yerine risksiz bölgelerde havayollarının uçmasına izin verilecek. Böylece seferler, en az aksamayla yapılabilecek.

AVRUPA’DA 5 HAVAYOLU BATACAK

Havalimanlarında kalan yolcular için alternatif ulaşım planları oluşturulacak. Otobüs, demiryolu, deniz ulaşımı hatta araç kiralama şirketleri havayollarıyla birlikte hareket edecek. Avrupa Birliği, krizi fırsat bilen, fahiş fiyat uygulayanlar hakkında yasal işlem yapacak.
Krizin derinleşmesinde bir başka sorun da havayollarının çektiği nakit sıkıntısıydı. Elinde parası olan şirketler, etkili önlemler aldı. Yolcularının sorunlarını büyük ölçüde çözmeye çalıştı. Konaklama, alternatif ulaşım gibi maliyetlerini nakit ödedi. Kriz, sıkıntıda olan şirketleri daha da zor durumda bıraktı. Uzmanlar, bu yıl Avrupa’da orta ölçekli en az 5 havayolu şirketinin kapanabileceğine dikkat çekiyor.

SOSYAL PAYLAŞIM AĞLARI

Havayolları ve Avrupa hava sahasını kontrol eden Eurocontrol, bilgilendirmelerinde sosyal medya olarak adlandırılan Facebook ve Twitter gibi paylaşım ağlarını yoğun olarak kullandı. Oluşturulan sayfalarda özel görevliler, yolcuların “... Havalimanı’nda nasıl ucuz yemek yerim”, “... şehrinde şu otel kalmak için iyi midir” gibi sorularını tek tek cevapladı. Bundan sonra krizlerde sosyal paylaşım ağları ağırlıklı olarak kullanılacak.
Kriz sonrasında havalimanları yoğun günler geçiriyor. Birçok şirket, internetten yapılan check-in işlemlerini kabul etmiyor. Yolcunun havalimanına erken gelip check-in’ini manuel olarak yaptırmasını istiyor.

BİLET FİYATLARI ARTACAK

1.7 milyar dolarlık zarar kaçınılmaz olarak yolculara yansıyacak. Bilet fiyatlarında önümüzdeki günlerden itibaren artış bekleniyor. Yıl sonuna kadar fiyatların ortalama yüzde 20 oranında yükseleceği yapılan tahminler arasında.

NE YAPMALI

Hızlı hareket edin: Krizde en önemli sorun çabuk karar alabilmek. İyi organizasyonlara sahip büyük havayolları bile hantal yapıları ve krizin derinliği nedeniyle yolcularına alternatif plan sunmakta gecikti. İş başa düşünce erken davranan kazandı.

Alternatif yollar arayın: Hemen çevredeki hava trafiğine açık meydanları araştırın. Eğer bağlantı yakalayabiliyorsanız bu bölgelere gitmek için hızla tren veya otobüs biletinizi almaya çalışın. Birkaç yolcu birleşerek araç kiralayabilirsiniz. Avrupa’da kalan çok sayıdaki yolcu, hava trafiğinin açık olduğu Güney Avrupa’ya akın etti. Barcelona, Roma, Atina üzerinden uçuşlar yapıldı. Özellikle uzun menzilli uçacak yolcular, bu noktalardan İstanbul’a gelerek gidecekleri yere ulaşmaya çalıştı.

Gelişmeleri takip edin: Çağrı merkezlerini arayın. Elektronik postalarınızı, cep telefonu mesajlarınızı sık sık kontrol edin. Uçuş öncesinde kesinlikle son bilgileri almadan havalimanına gitmeyin. Bilgilendirme için havayollarının internet sitelerine girin.

Havalimanına erken gidin: Uçuşların başlamasıyla birlikte havalimanlarında inanılmaz bir yoğunluk yaşanıyor. Terminale erken gidin, işlemlerinizi yaptırın.

Yanınızda nakit bulundurun: Kriz durumunda bir anda seyahat bütçenizi kat ve kat aşacağınızı unutmayın. Yanınızda nakit taşıyın. Kredi kartı limitlerinizi yolculuk öncesinde kontrol edin.

TAZMİNAT DAVALARI BAŞLIYOR

Havayollarının korkusu yolcuların açacağı davalar. Mahkeme kararları merakla bekliyor. Bu konuda en farklı çıkışı İrlandalı düşük maliyetli havayolu Ryanair’in patronu Michael O’Leary yaptı. Basın toplantısında gazetecilere en fazla bilet ücreti kadar tazminat ödeneceğini açıkladı. “Her şey dahil 1 Euro’ya satılan biletler için ne kadar tazminat ödenecek?” sorusuna ise O’Leary’nin cevabı “Bilet ücreti kadar” oldu. Bu yanıt, mağdur yolcular tarafından büyük tepkiyle karşılandı.