Kaptan pilot garajında uçak yapıyor

Yavuz Sütçü’nün en büyük hobisi, garajında imal ettiği tek motorlu "Cozy Mark IV" tipi uçak. Deneysel havacılık sınıfında Cozy’nin yüzde 50’si tamamlanmış durumda. Çalışmalara 2001’in Haziran ayında başlayan Yavuz Kaptan, Cozy’nin ilk uçuşunu iki yıl içinde yapmayı planlıyor.

Özellikle ABD’de deneysel havacılık inanılmaz bir sektör. Halen garajda imal edilmiş 25 bin deneysel uçak ABD semalarında uçuyor. 50 bin uçağın imalatı da devam ediyor.

Deneysel uçaklar birkaç kategoriye ayrılıyor. İlk kategoride uçağı parçalar halinde alıyorsunuz, montajı kendiniz yapıyorsunuz. Bu türe "kit uçak" deniyor. Kompozit uçakların da parçalarını epoksi, reçine kullanarak aynı bir tekne yapar gibi döküyorsunuz.

İkinci kategoride ise imalatı kendiniz sadece bir plandan yapıyorsunuz. Planda önerilen hammaddeyi kullanarak önce tek tek parçaları imal ediyorsunuz. Sonra da bunları yine plana göre birleştirip uçağı tamamlıyorsunuz. Bu sınıf, plandan veya sıfırdan yapılan uçaklar olarak biliniyor. İşte Cozy Mark IV, bu sınıfta. Diğer bir kategori ise tasarımı dahil her şeyi ile kendinizin yaptığı uçaklar.

NASIL YAPILIYOR

İşe yapım planı ile başlıyorsunuz. Çok detaylı bu plan, satın alan kişi üzerine bir kerelik kullanım anlaşmasıyla veriliyor. Planda uçak yapımının yanı sıra malzemelerin nereden alınacağı, hangi özelliklere sahip olacağı tek tek belirtiliyor.

Uçakta sadece havacılık onaylı malzemelerin kullanımına izin veriliyor. Yani kafanıza göre bir cıvatayı nalburdan alıp kullanamıyorsunuz. Gövde imalatı tamamlandıktan sonra motor, kokpitteki göstergeler, hazır olarak alınıyor.

YURTDIŞINDA VERGİDEN MUAF

Uçak yapımı, havacılık otoriteleri tarafından yakından takip ediliyor. İmalat sonrasında uçağın tescili sırasında kullanılan malzemelerin uçak imalatına uygun olup olmadığı denetleniyor. Deneysel uçaklarla ticari amaçlı uçuş yapılamıyor. Yurtdışında deneysel havacılık araştırma-geliştirme kategorisine girdiği ve ticari amaçla kullanılmadığı için vergiden muaf.

Yavuz Sütçü’nün Cozy Projesi’nde ailesiyle birlikte en büyük gönüllü destekçisi Ahmet Onat. Sabancı Üniversitesi Mekatronik Bölümü öğretim görevlisi Ahmet Onat ile Yavuz Sütçü 1995’te ABD’de havacılığın Mekke’si diye bilinen Oshkosh Fuarı’nda şans eseri tanışmışlar. Ahmet Onat küçüklük yaşlarındaki uçak hayalini Cozy üzerinde çalışarak hayata geçiriyor. İmalatta bizzat çalışıyor.

OTOMOBİL FİYATINA

Deneysel havacılık el becerinizi geliştirip kendi uçağınızı yapma hazzını yaşatırken maliyetleri de inanılmaz düşürüyor. Örneğin Cozy performansında normal kullanıma onaylı, fabrika yapımı bir uçağın fiyatı 300-400 bin dolar civarında. Ama bu uçağı kendiniz yaparak maliyetleri orta sınıf otomobil fiyatına düşürebilmeniz mümkün.

Halen Türkiye’de altı deneysel uçak projesi devam ediyor. Bu konudaki öncüler arasında Samsun’dan Yusuf Kahvecioğlu, Kayseri’den Yavuz Şiray geliyor. Cozy’yi iki yıl içinde bitirerek uçurmak isteyen Yavuz Sütçü, projelerin tamamlandıkça, uçakların uçmasıyla bu işe ilginin daha da artacağına inanıyor.

SAATTE 332 KİLOMETRE HIZLA UÇUYOR

Cozy, efsanevi uçak tasarımcısı Burt Rutan’ın tasarımı Long Eze modelinden yola çıkılarak, Rutan’in izniyle Nat Puffer tarafından dizayn edildi.

Plastik bazlı kompozit malzemenin babası olarak kabul edilen Rutan, geçtiğimiz yıllarda tasarladığı deneysel amaçlı uçağını uzaya çıkartarak sivil uzay uçuşlarının yolunu açtı. Aslında Rutan bir taraftan da garaj uçaklarının limitlerinin uzay olduğu mesajını da vermiş oldu.

Kompozit gövde ve kanatları, uçağın hafif olmasını sağlıyor. Cozy’nin motoru arkada yer alıyor. Cessna 172’lerde kullanılan aynı motora sahip.

Cozy, tasarımındaki aerodinamik üstünlükleri sayesinde 172’den tam iki kat daha hızlı yani saatte 332 kilometre süratle uçabiliyor. Menzili ise 1600 kilometre.

Dört kişilik uçak, burunda yer alan ve "canard" adı verilen özel kanatçıklar sayesinde havada süratsiz kalmadan uçabiliyor. Bu açıdan bir tasarım harikası. Kullanımı kolay.

Türkiye’nin ilk Cozy uçağı, Kayseri’deki Çapar Makine tarafından yapılmıştı. Uçak, 2005’te deneysel amaçlı üretilmesine rağmen Maliye Bakanlığı tarafından kesilen 12 bin YTL’lik cezayla gündeme gelmişti. Tolga ÖZBEK

Kuğu işadamlarını uçuracak

Kaptan Pilot Yüksel Hocaoğlu tarafından kurulan Kuğu Havacılık (Swan Air) Antalya merkezli iş jeti uçuşlarına başlıyor. Ekim ayında teslim alacağı Raytheon Hawker 900XP ve 850XP tipi iki iş jetiyle uçuşlarına başlayacak şirket, 2009’da filosuna bir adet uzun menzilli Falcon 900EX tipi uçak katacak. Antalya ve Kazakistan’da Astana’dan Orta Asya ve Avrupa’ya uçmayı planlayan şirket aynı zamanda işadamlarına hava taksi şirket yönetimi, bakım ve eğitim anlaşmaları konusunda da danışmanlık hizmeti verecek.

Uzun süredir bölgenin özel uçak kiralama konusunda en önemli brokerlarından biri olan Hocaoğlu, tüm dünyanın gözünün Orta Asya’da olduğuna dikkat çekiyor. Bölgedeki işadamlarının uçak almak yerine kiralama yolunu seçerken önümüzdeki yıllarda bölgedeki talebin Hindistan ve Çin’e kayacağı tahmin ediliyor.

Kaptan Pilot Yalçın Bal ile ortak kurdukları şirketlerinde şu an 8 pilot bulunduğunu söyleyen Hocaoğlu, "2008 sonuna kadar halen 2 olan müşteri sayımızı en az 6’ya çıkartmayı hedefliyoruz. Şu an sadece yabancı işadamlarıyla çalışıyoruz. Ancak yurt içinde de hareketlilik olacağını tahmin ediyorum" diye konuştu.

Bölgede Türk şirketleri yoğun olarak çalışırken bu konuda en büyük rakip Alman ve Avusturya merkezli hava taksi kuruluşları. Ancak ortak kültür ve yakın coğrafya nedeniyle bölgede birçok işadamı Türk şirketleriyle uçmayı tercih ediyor.

Çakal bombaları buluyor

İskoç Border Colie cinsi 3 yaşındaki "Çakal" İstanbul Atatürk Havalimanı’nda "dedektör köpek" olarak görev yapmaya başladı. Havayollarına özel güvenlik hizmeti veren Gözen Air’in ilk bomba tespit köpeği Çakal, hassas burnuyla her türlü patlayıcıyı tespit edebiliyor.

Bomba arama, narkotik gibi güvenlik amaçlı köpeklere K-9 adı veriliyor. Bu isim Latince köpek dişi anlamına gelen "canine"den geliyor. Bu tür köpekler daha yavruyken tespit ediliyor. Atılgan olanlar narkotik, daha sakin olanlar bomba tespit konusunda eğitilmek üzere ayrılıyor. Köpek 6 aylık olunca özel eğitim başlıyor. Toplam 6 aylık eğitimden sonra K-9’lar havalimanlarında görev yapabilir hale geliyor. İyi bir köpeğin fiyatı yaklaşık 30 bin YTL’ye ulaşıyor.

ÖZEL SEÇİLİYOR

Bomba tespit köpekleri dar alanda rahat hareket etmeleri için biraz küçük yapılı cinslerden seçiliyor. Çevredeki insanları korkutacak kurt veya benzeri köpek cinsleri tercih edilmiyor. Border Colie, köpekler arasında en zeki türlerden biri.

Bomba tespitinde köpek kullanılmasının amacı, bir yandan güvenliği artırırken diğer yandan işlemleri hızlandırmak.

Çakal, A4, C4, TNT, Nitro Gliserin gibi tüm patlayıcıları anında tespit ediyor. Bomba kokusunu aldığı an şüpheli paketin önünde çöküyor ve idarecisine bakmaya başlıyor. Burada özel güvenlik şirketi Emniyet’e haber veriyor. Müdahale özel bomba imha ekipleri tarafından gerçekleştiriliyor.

SAYILARI ARTACAK

Şirketin Eğitim ve Ar-Ge Denetim Departman Müdürü Uğur Aşkın göreve başlayan Çakal’ın performansından memnun. Halen ikinci köpek eğitimini sürdürüyor. Hedef 8-9 köpekle K-9 hizmetini verebilmek.

Yolcu hattı

Fax: 0 212 677 03 64

cockpit@hurriyet.com.tr

Pegasus Havayolları’ndan 2 Mayıs 2007 tarihli Ankara-Antalya uçuşu için 28 Nisan’da bilet aldım. 1 Mayıs’ta bileti iptal etmek istedim. Çağrı merkezinle yaptığım telefon görüşmesinde bilet ücreti olan 75 YTL’nin geri ödenmesinin ancak biletin satın alındığı havalimanı ofisinde mümkün olduğu bildirildi. Bileti iptal ettirdim. 10 Mayıs’ta paramı almak üzere havalimanına gittiğimde biletimin iptal edilmediğini ve yandığını öğrendim.

Orhan BAYAZ

Yolcumuz Orhan Bayaz, biletini çağrı merkezinden iptal ederken görevli personelimizin iptal tuşuna basmaması nedeniyle işlem yapılamamıştır. Kurallarımız gereğince; nakit satın alınan biletin ücret iadesi, biletin satın alındığı satış ofisinden gerçekleştirilmektedir. Yolcumuzun ücret iadesi banka hesabına havale edilmiştir.

Pegasus Havayolları Müşteri İlişkileri