İyi tatiller Bora Kaptan

Bütün yaşamı bir seferden bir başkasına koşmakla geçti. Ama şimdi küçücük teknesinin kaptanı o. Bodrum sahillerinde kendi seferine çıkıyor.

Genellikle son güne kadar uçarlar. O gün 65 yaşın bittiği gündür. Özellikle Türk Hava Yolları'ndan yaşı dolmadan ayrılan pilot sayısı son derece azdır.

Daha iki yıl uçabilirdi. Belki biraz daha fazla. Ama 1960 yılından beri gökyüzündeydi. Bora Akçalı. Tıpkı resimlerdeki pilottu. Karşıdan gelişinden, davranışlarına, yolcusunu selamlayışından, kokpitteki koltuğunda oturuşuna kadar. Tıpkı resimlerdeki pilottu.

Geçtiğimiz günlerde bir sürpriz yaptı. Kendisi gibi bir efsane pilot Gani Bilgiç ile birlikte THY Uçuş İşletme Başkanı Kaptan Pilot Mustafa Kolko'yu ziyaret ettiler. Ve istifa değil veda mektuplarını verdiler. O mektuplar iki yıldızın başka semalara uçuşunun mektuplarıydı.

İkiside Airbus A340 mesul kaptan pilotuydu. İkiside öğretmendi. Bora Kaptan başpilotluk yapmıştı. Gani Hoca Uçuş Eğitim'in eski başkanıydı.

Uzun ve yorgun bir gökyüzü hikayesinin kahramanlarıydılar. Veda kararını almışlar, Bodrum'daki evlerinde en uzun tatili geçirmeye karar vermişlerdi. Bu onların hakkıydı.

Son 30 yılını THY'de geçiren Bora Akçalı 1938 doğumlu. Uçuş hayatına 1960 yılında Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nda başladı. Sırasıyla T-34, T-6 ve T-33'lerle uçup pilotaj eğitimini tamamladı. Hava Kuvvetleri'nde en son F-102'lerle uçtu. 26 Mart 1971'de THY'ye geçti. Pervaneli F-27'ler sivil hayatındaki ilk uçağı oldu.

KAZASIZ BİR YAŞAM

Sırasıyla F-28, DC9, Boeing 707 ve 727'de görev yaptı. Daha sonra A310'lara geçti. THY'nin o dönemdeki en modern kokpite sahip uçağının ilk pilotlarından biri oldu. 1993'ten itibaren de filoya katılmaya başlayan uzun menzilli, dört motorlu A340'larda uçmaya başladı. 30 yıllık havayolu pilotluğunun 28 yılı kaptan pilot olarak geçti. Eşi Çiğdem Hanım da A340 uçaklarında purser. Zaman zaman birlikte sefere gittiler. Yasaların izin verdiği sürede gökyüzünde kaderi paylaştılar. Ama çoğu zaman biri New York'a uçarken diğeri Singapur'a gitti. Ve evdeki küçük kızları Burçin hem anne hem de babasının dönüşlerini bekledi...

KAZASIZ BİR YAŞAM

Bora Kaptan'ın hayatında unutamadığı anılarından biri de geçen yıl yaşadığı New York kalkışı sonrasındaki motor arızası. ‘Çok sıcak bir günde New York JFK Havalimanı'ndan kalktık. Uçak ağzına kadar dolu. Tam 271 yolcu var. Tırmanışta bir numaralı motorumuzda arıza çıktı. Uçak ağırdı, geri dönmemiz gerekiyordu. Heyecanlanmadan geri geldik. Sorunsuz bir iniş gerçekleştirdik. Kendi kendime biz yıllarca eğitim gördük, hep bilgilerimizi yeniledik. İşte ciddiyetin semeresi dedim.’

Bora Akçalı yıllarca öğretmen pilotluk da yaptı. ‘Yaş ilerledikçe bir yere kadar sabredebiliyorsunuz. Sabrınız bittiği an öğretmenliği de bırakmanız gerekiyor. Bu nedenle geçtiğimiz yıllarda öğretmenlikten ayrıldım’ diyor. Mesul Kaptan Pilotluğun yanında Bora Akçalı 3 yıl Baş Pilotluk görevinde bulundu. 41 yıllık uçuş hayatında en sevdiği uçak Boeing 707. Ancak son uçtuğu Airbus A340'ların ise ayrı bir yeri var. Şimdi kokpitte kaptanların uçtuğu sol koltuğu gençlere bırakıyor. Artık o Bodrum'da her sabah kendi yatağında uyanmanın, balık tutmanın, fotoğraf çekmenin zevkini sürecek.

Bora Kaptan'la dünyanın dört bir yanında karşılaştık. Gani Kaptan'a daha çok Amerika'da rastladım. Bora, 99 Jack'ten aldığı soslarla çok güzel yemekler yapardı. Şimdi sık sık Gani Kaptan'la buluşup güzel yemekler yapacaklar. Bodrum'u gönüllerince yaşayacaklar.

Türk Hava Yolları filosundan iki yıldız kaydı. İkisi de 25 bin saatlik uzun uçuşlarını tamamlamışlardı. Şimdi Bodrum sahillerinde küçük bir teknede başlarının üzerinden geçen uçakları gönüllerinde selamlayacaklar. Bir burukluk için zaman çok erken. Ama bir kaç ay sonra... yüreklerinde hazin bir motor sesi çığlık çığlığa maksimuma açılacak...

EMEKLİLİK YAŞI 65

Türkiye'de havayolu pilotları 65 yaşına kadar uçabiliyor. 65 yaşını doldurmaları ile birlikte aktif uçuculuk yaşantıları sona eriyor. Toplam 778 pilotun bulunduğu THY'de 60 yaşın üzerinde 42 pilot var.

GANİ BİLGİÇ

Gani Bilgiç de uçuş hayatına Hava Kuvvetleri'nde başladı. 1959'da mezun olduğunda önce Türkiye'de imal edilen Uğur MKE 44'te ardında da T-6, T-33 uçaklarında eğitim aldı. Sırasıyla F-84G ve F-100 savaş uçaklarında uçtu. Hatta F-100’de bir görev uçuşunda motorunda yangın çıkması nedeniyle paraşütle atlamak zorunda kaldı. O da Bora Akçalı gibi 26 Mart 1971'de THY'ye geçti. İlk sivil uçak tipi F-27 idi. F-28, Boeing 707, 727, A310 ve A340 uçaklarında uçtu. Görev yaptığı uçaklar arasında Airbus A340'ın yeri ayrı.

Eğitim 61 yaşındaki Gani Bilgiç'in en çok üzerinde durduğu konulardan biri. Ona göre de 'tayyareciliğin esası'. Uçuş hayatında 15 yıl öğretmen pilotluğun yanı sıra 6 yıl Uçuş Eğitim ve Standartlar Başkanlığı yaptı. ‘Eskiden eğitimi gidip yurtdışından alıyorduk. Artık THY eğitim satar duruma gelmiştir. Çeşitli havayollarının pilotlarının bizde eğitilmiş olması THY'nin kendi kalitesini ortaya koyması açısından çok önemli. A340'ta eğittiğimiz pilotlar arasında Airbus'tan gelen öğretmen pilotlar olması bizim için ayrı bir gurur vesilesi.’ İki çocuk babası olan Gani Kaptan bundan sonraki yaşantısını Bodrum'da sürdürecek. Yıllarca özlemini duyduğu şeyleri yapacak.


Gani Bilgiç'in unutamadığı uçuşlardan biri de 1982'de Mesul Kaptan Pilot olarak katıldığı dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in Uzakdoğu seferi. Çok basit seyrüsefer aletlerine sahip Boeing 707 ile gerçekleşen bu uçuşun planlanması aylarca sürdü. Uçuş öncesi Gani Kaptan başka havayolu kokpitlerinde uçarak, THY'nin o yıllarda henüz sefer yapamadığı havalimanlarını tanıdı.

Bon Air’den hisseli uçak

Hava taksi hizmeti veren Bon Air filosuna yeni bir iş jeti kattı. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Ateş Hanibu ve Kerem Üstünkaya tarafından Amerika'dan getirilen Cessna Citation Bravo tipi uçak aynı zamanda Türkiye'deki ilk devre mülk uçak özelliğini de taşıyor.

Bon Air tarafından Smart Jet adı verilen program dahilinde uçağın 4 eşit paya sahip müşterisi bulunuyor. Her ortağın yıllık 150 saat uçuş hakkı var.

Şirketlerin portföylerinde gösterebilecekleri bu ortaklıkta pilot maaşları, periodik bakım gibi sabit maliyetler eşit bölünerek paylaşılıyor. Uçulan saatlerin ise maliyeti ödeniyor.

Bu sistem üzerinde uzun süredir çalıştıklarını belirten Ateş Hanibu ‘Türkiye'de son aylarda yükselen maliyetler nedeniyle bir çok iş adamı uçağını satmak durumunda kaldı. Biz bu sistemle ekonomik bir çözüm sunmayı hedefliyoruz’ dedi. Cessna şirketinin yeni nesil iş jeti olan Cessna Citation Bravo, İstanbul-Londra arasında direkt uçabiliyor. Saatte 745 km. hızla uçan 8 koltuklu Bravo’nun seyir irtifası ise 15 bin metre.

Tolga ÖZBEK

ATPL (A) Modüler Teorik Kursu başlıyor

Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu'nda (SHYO) 15 Ekim tarihinde ATPL (A) Modüler Teorik Bilgi Kursu açılıyor.

Yürürlüğe giren Avrupa Ortak Havacılık Kuralları'na (JAR) göre ticari hava taşımacılığında çok motorlu ve çok pilotlu uçaklarda ikinci pilot olabilmek için ATP (A) adı verilen lisansa sahip olmak gerekiyor. Geçtiğimiz günlerde Ulaştırma Bakanlığı ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından verilen yetkiyle SHYO, Türkiye'de ATP (A) Frozen kursu düzenleme ve sertifika verme yetkisine sahip ilk kurum oldu.

YENİ KURALLAR

Avrupa'nın Ortak Havacılık Otoritesi (JAA), bundan yaklaşık 5 yıl önce yeni bir uçuş eğitim sistemi üzerinde çalışmaya başladı. Avrupa modeli olarak adlandırılan bu çalışmada havayolu, hava taksi ve uçuş okulu gibi değişik branşlarda ticari olarak uçacak pilotların sertifikaları ayırıldı.

Buna göre havayolunda ikinci pilot olarak görev yapacak kişilerin Ticari Pilot Lisans'larının (CPL A/IR), ATP (A) Frozen seviyesine yükseltmeleri gerekiyor. Böylece ATP (A) Frozen lisanına sahip pilotlar kaptanlıkları geldiğinde Havayolu Kaptan Pilot Lisansı (ATPL) alırken 500 saati çok motorlu-çok pilotlu uçaklarda olmak üzere 1500 saati tamamladıklarında tekrar bir kursa ve sınava katılmaları gerekmeyecek. Teorik bilgi kursunun geçerliliği 7 yıl.

KURS 2 HAFTA

İlki 15 Ekim'de gerçekleştirilecek ATP-Frozen kursu için SHYO, JAA programını içeren toplam 12 adet kitap hazırladı. Bu kitaplar kurs tarihinin başlamasından iki ay önce pilotlara gönderilecek. Kurs Eskişehir'de toplam 80 ders saati yani iki hafta sürecek. Derslerden sonra Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, kursiyerleri JAA'in hazırladığı sorulardan sınav yapacak. Sınavdan geçenler ATP Frozen almaya hak kazanacak.

JAA'in yeni uygulamasıyla eğitim standartlarının yükseltilmesinin yanında her yıl çok sayıda öğrencinin Amerika'ya uçuş eğitimine gitmesinin de engellenmesi hedefleniyor. Yeni kurallara göre Amerika'da CPL almış bir pilotun milli kurallara göre lisansını çevirebilmesi için 120 saat yer dersi görmesi, eksik uçuş saatleri varsa JAA onayla bir uçuş okulunda bu uçuşların yapması gerekiyor. Bu işlemden sonra Amerikan CPL'i ulusal CPL'e çevriliyor. Türkiye'de Amerikan CPL'lerini değiştirme yetkisi sadece SHYO'da bulunuyor.

Daha fazla bilgi için SHYO'dan Doç. Dr. Hakan Oktal (0.222.323 88 03) veya öğretmen Pilot Suat Karan'dan (0.222.322 20 71/dahili 6969) alınabilir.