Helikopter sevdası

UZUN yıllar Türk iş adamları, helikopterden korktu. Bunda bilinçaltında yatan ‘uçuş korkusu’ veya yaşanan kazalar da etkiliydi. Büyük şehirlerin trafiği, yakınlarında havalimanı olmayan fabrikalara gidebilmek için derken iş adamları yavaş yavaş helikopter kullanmaya yöneldi. İstanbul merkezli uçan helikopter sayısı yaklaşık 50 civarında. Bu rakam, Brezilya’nın en büyük kenti Sao Paulo’da 500’e çıkıyor. 45 milyon nüfus ile 24 saat kilitlenmiş trafiğe sahip kentin semalarında helikopterler vızır vızır uçuyor...

UÇAK GİBİ HELİKOPTERLER

Eskiden helikopter denildiğinde, kısa menzilli, sıcak havada 3-4 yolcuyu zorlukla yerden kesebilen modeller akla gelirdi. Güçlü motorlar, yeni nesil tasarımlarla helikopterler adeta ‘uçak’ haline geldi. Geniş kabin, konforlu uçuş, yüksek hız ve menzil sayesinde artık iş adamları daha uzun uçuyor. Örneğin İstanbul’dan Dalaman’a 2 saat 15 dakikada helikopter ile gidiyor. Veya Antalya’dan kalkıp İstanbul’a ulaşıyor. Pazarda Leonardo AW139, Sikorsky S-76D gibi modellerin fiyatları, 13-14 milyon dolardan başlıyor. Donanımına göre fiyat daha da yukarı çıkıyor. Bazı işadamları ise ortalama 30-45 dakikalık kısa uçuşlar yapıyor. Çok kalabalık seyahat etmedikleri için Airbus Helicopters EC135, Bell 429 ve 407, Leonardo A109 gibi modeller tercih ediyor. Yüksek hızlı bu helikopterlerin fiyatları da 3 ila 8 milyon dolar arasında.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne (SHGM) kayıtlı Türkiye’de toplam 110 helikopter var. Bunların 31’i kamu kuruluşlarına ait. Veya Sağlık Bakanlığı adına ambulans helikopter amaçlı kullanılıyor. Kalan helikopterlerin önemli bölümü İstanbul’da uçuyor. Helikopter modeli olarak çift motorda Airbus Helicopters EC135 ve Leonardo (Agusta Westland) A109 serisi öne çıkıyor. Geniş gövdede ise AW139 ciddi talep görüyor.

HELİPORT YOK NOTAM ÇOK

- Helikopterler, iniş ve kalkışlarını ‘heliport’ adı verilen, SHGM tarafından onaylı noktalara yapıyor.

- İstanbul’da 21 heliport var. Sao Paulo’daki heliport sayısı 420.

- SHGM kayıtlarına göre Türkiye genelindeki heliport sayısı 61.

- Heliport dışındaki noktalara iniş kalkış ise pilot sorumluluğunda yapılıyor. Özel izinle gerçekleşiyor.

- Geçtiğimiz günlerde Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) bir yazı yayınladı. Havacılıkta ‘ZZZZ’ olarak adlandırılan kontrolsüz meydan veya heliportlara iniş yasağı getirildi. Helikopter operasyonu ve sportif havacılığa büyük darbe vuracak yazı iki gün sonra kaldırıldı.

- Özellikle İstanbul olmak üzere birçok yer üzerinde uçuş NOTAM ile yasaklanıyor. Geniş hava sahaları ‘güvenlik’ nedeniyle kapatılıyor. Bu durum helikopter operasyonunu sekteye uğratıyor.

- Gökdelenlere inşa edilen heliport sayısında da artış var.

PAS BİLET HAKKI İPTAL EDİLDİ

Türk Hava Yolları tarihinde ilk kez uygulanan bir ceza ile Barcelona uçuşu sırasında Kabin Amirine hakaret edip THY’ye de beddua eden Kaptan Pilot eşi B.K.’nın bedava uçuş yapabildiği pas bilet, CED bilet (vergilerini ödeyerek yer olursa uçulabilen) hakkı iptaldi. Olay sırasında eşine engel olamayan Kaptan Pilot M.K. da THY Disiplin Kurulu’na verildi.

Yaklaşık 200 gün sonra THY’nin sancılı bir karar verme dönemi yaşadığı olayın henüz kaptan pilot M.K. için sonuçlandırılmamış olması da şaşkınlık yarattı.

İSTANBUL-BARCELONA UÇUŞU

Kaptan pilot M.K., eşi B.K. ve kız çocukları ile İstanbul’dan Barcelona’ya pas uçuyordu. Yani onlara tanınan hakla bedava uçuyorlardı. Bu bütün havayollarında personele belli kurallarla verilen doğal bir haktır. Ama uçuş öncesi Kabin Amiri ‘Hoş geldiniz-welcome drink’ içeceği ikram ederken pilotun eşinin kolunun değmesi sonucu üzerine limonata döküldü. Pilot eşi, limonata dökülünce bağırıp çağırmaya başladı. Bu arada eşine uçağın kargosunu açtırıp bavulunu getirtmesini, üzerini değiştireceğini söyledi.

Pas uçan pilot bunu yapabilmek için çabaladı. Ama kargo kapısı kapatılmıştı ve onca bavulun arasında onların bavulunun bulunması da neredeyse imkânsızdı. Çünkü uçak kalkışa hazırdı.

Böyle bir şey yapılsa slot kaçacak, planlanan uçuş allak bullak olacaktı. Tutulan tanık ifadelerine göre, pas giden kaptanın eşi Kabin Amirine bağırmakla yetinmeyip bir de THY’ye beddua etti. Bağırış çağırışlar, güçlükle bastırıldı. Uçuş dönüşü sonunda Kabin Amiri diğer kabin memurlarının da tanıklığında olayı rapor etti.

Konu THY’nin Etik Kurulu’na, Teftiş Kuruluna falan taşındı. Ve nihayet 200 gün sonra yarım bir karar çıktı.