Dünyanın en pahalı kaza araştırması

Atlantik Okyanusu’nda düşen Air France Havayolları’na ait Airbus A330-200’ün ardından havacılık tarihinin en pahalı ve en zor kaza araştırması başladı. Gelişmiş teknolojinin kullanıldığı ve yüzlerce uzmanın katıldığı çalışmalar, Fransız Kaza Araştırma ve Analiz Dairesi (Bureau d’Enquetes et d’Analyses- BEA) tarafından yürütülüyor. Ön rapor ay sonunda açıklanacak.
AF447 sefer sayılı uçağın kazası, havacılık tarihinde önemli bir dönüm noktası oldu. Yeni nesil sistemlere sahip modern bir yolcu uçağı olan Airbus A330-200’ün yaşadığı trajedinin tüm detaylarıyla ortaya çıkması için büyük çaba harcanıyor.
Çok özel donanımlı 5 geminin yanı sıra Brezilya ve Fransız Hava Kuvvetleri’ne ait 11 uçak ile 8 helikopter bölgeyi adım adım tarıyor. Bu uçaklar arasında üzerinde radar taşıyan Fransız Hava Kuvvetleri’nin E-3 AWACS, Brezilya Hava Kuvvetleri’nin de Embraer R-99 uçaklarının yanı sıra hassas alıcılara sahip Dassault Atlantique ve C-130’lar da var.

KARA KUTU ARANIYOR

Kazanın sırları, uçağın kara kutu olarak adlandırılan Kokpit Ses Kayıt (Cockpit Voice Recorder-CVR) ve Uçuş Veri Kayıt (Flight Data Recorder-FDR) cihazlarında. Kara kutunun da okyanusun bölgede 4 bin 700-6 bin metreyi bulan derinliklerinde olduğu tahmin ediliyor. CVR ve FDR, 7 bin metreye kadar suyun basıncına ve diğer etkilerine dayanacak şekilde imal ediliyor. Bulunabilmesi için 30 gün boyunca sinyal yayıyor. Tüm arama çalışmalarına rağmen henüz sinyalin alınıp alınamadığı bilgisi kamuoyuyla paylaşılmadı. Beklentilerin yüksek olmaması için BEA ilk açıklamasında kara kutuların bulunamama ihtimaline dikkat çekti.
Eğer kara kutunun yeri tespit edilirse denizden denizaltı yardımıyla çıkartılacak. Bölgeye giden Fransız gemisinde 6 bin metreye kadar inebilen insanlı Nautile ve robot Victor 6000 denizaltıları bulunuyor. 24-120 saat arasında su altında kalabilen denizaltılar, robot kollarıyla 8-25 kilogram arasında ağırlığı özel haznesine alabiliyor.
1996’daki TWA kazasında olduğu gibi uçağın parçaları denizden özel gemiler kullanılarak çıkartılacak. Detaylı araştırma için parçalar bir araya getirilecek. Laboratuvar testleri yapılacak.

56 YIL ÖNCE FETHİYE KAZASI

Tarihler 3 Ağustos 1953’ü gösterirken ilginç bir kaza Fethiye açıklarında meydana gelmişti. Air France’ın Beyrut’tan havalanan Constellation tipi dört motorlu pervaneli yolcu uçağı, 42 yolcu ve mürettebatıyla Roma aktarmalı Paris seferini yapıyordu. Uçak, Türkiye’nin güney kıyılarını kat ederken bir anda 3 numaralı motor kanattan koptu. Kopan pervane 4 numaralı motora vurmuş, ağır hasar meydana gelmişti. Ciddi bir titreşim başlamıştı. Uçak yavaş yavaş irtifa kaybediyordu. Saatler gece 02.10’u geçerken pilotlar Fethiye’ye doğru dönerek denize iniş yapmaya karar verdi. Kızılkaya Adası açıklarına yapılan inişte 4 yolcu hayatını kaybetti. 32 yolcu ve mürettebat, balıkçılar tarafından kurtarılarak Fethiye’ye getirildi.

AIRBUS, HAVAYOLLARINI UYARDI

Kazayla ilgili birçok senaryo ortaya atılıyor. Rota üzerindeki 16 bin metre kalınlığındaki CB olarak adlandırılan elektrik yüklü kümülonimbus bulutların içinde uçağın yüksek süratle uçarken anormal duruma girdiği ve kontrol kaybıyla denize çakıldığı üzerinde duruluyor. Airbus kazadan sonra havayollarına bu tür havalarda yüksek hızla uçulmaması için uyardı.

WINDSHIELD MI PATLADI:

Kazada uçağın ‘windshield’ olarak adlandırılan kokpit ön camının yüksek türbülans veya yıldırım nedeniyle patladığı iddiası havacılık dünyasında tartışılıyor. Genellikle bu durum uçakların başına kolay kolay gelmez. Yaklaşık 5 santimetre kalınlığındaki camın yıldırım düşmesi ya da başka bir nedenle patlaması nedeniyle kabin basıncı kaybıyla kokpitte pilotların hemen öldüğü ve uçağın oto pilottan çıkarak anormal duruma girdiği üzerinde duruluyor.

YILDIRIM MI İSABET ETTİ:

A330’a yıldırım isabet ettiği, radar sisteminin devreden çıktığı için pilotların çok tehlikeli olan CB içinde uçmak zorunda kalmış olabilir.

KUMANDALAR KİMDEYDİ:

Uçağın kumandası biri tecrübeli, 2 ikinci pilottaydı. Mesul kaptan pilot ‘crew rest’ olarak adlandırılan bölümde dinlendiği sırada olay meydana geldi.

SABOTAJ:

Uzmanlar,  sabotaj ihtimalini de dikkate alıyor.

ADIRU ETKİSİ:

Geçen yıl Avustralyalı Qantas Havayolları’na ait A330’da ADIRU olarak adlandırılan Uçuş Bilgi Atalet Referans Ünitesi’nde  arıza meydana geldi. Uçak düz uçuşta bir anda derin dalışa geçti. olayda 12 yolcu ağır yaralandı. Sistem mercek altına alındı. Benzer bir arızanın Air France uçağında olup olmadığına bakılacak.