Dünyanın en büyük ikiz motorlu uçağı

Ne savaş uçaklarının geçişi, ne gösteri uçaklarının gökyüzündeki dansları. Dubai Havacılık Fuarı’nda solukları kesen gösterinin kahramanı Boeing 777X oldu. B777-9 diye anılacak olan uçak pist başına geldiğinde kendi öz kardeşi 777’den çok da farklı görünmüyordu. Ama park halindeyken yerde kanat uçları toplam 7 metre kapanıyordu. Açılınca bu ikiz motorlu uçak çok daha heybetli olmuştu. Uçağı mükemmel test pilotu ikilisi yönetiyordu. Gaz kollarını açtılar. Sonuna kadar açtılar. Öyle çok da gürültü patırtı koparmadan yürümeye başladı. Hızlandı ve burnunu kaldırdı. Bir füze gibi tırmanmaya başladı. Kalkıştan hemen sonra pilot burun acısını hızla arttırdı. Neredeyse dik uçacak hale geldi. Sonra düz uçuşa geçti. Önce sağa doğru belki de 50 dereceden fazla yan yattı. Sonra sola. Gökyüzünde müthiş bir dans başlamıştı. Hızla alçalmaya başladı. En düşük süratle gözler hizasına en yakın noktada (slow pass) ağır ağır bir geçiş yaptı. O koca uçak nasıl oluyor da o kadar düşük bir süratte havada kalabiliyordu. Bu soru fuarda en çok yankılanan sorulardan biri oldu.

İŞLETMECİSİNE KAZANDIRACAK

Dile kolay uçağın maksimum kalkış ağırlığı 351 tondan fazlaydı. Ve sadece 2 adet General Electric 9x motoru vardı. Pilotun bütün isteklerine cevap verdi. Motorlar koca gövdenin her hareketini eşzamanlı, sorunsuz karşıladı. Evet gökyüzünün en büyük ikiz motorlu uçağı artık hizmete hazırdı. 13 bin 500 kilometrelik menzili ile kıtalar arasında uçacak ve işleticisine çok para kazandıracaktı. Çünkü öz kardeşine oranla çok daha az yakıt harcıyordu. Ayrıca kanat uçlarının katlanması nedeniyle ‘katlanan kanat’ adı da verilen uçak özellikle havalimanlarında köprüye park ederken diğer uçaklara değme konusunda da önemli bir tedbir sunuyor.

YAKIT VE KONFOR AVANTAJI

Dünyanın en büyük ve en verimli çift motorlu jet yolcu uçağı B777-9 rakiplerine oranla yüzde 10 daha az yakıt harcıyor. Ve bir o kadar da düşük işletme maliyeti sunuyor. Aerodinamik yapısı, yeni nesil motorları ile büyük beğeni toplayan uçak kabin içi konforunu da doruğa taşıdı. Boeing, 787 Dreamliner uçağındaki bütün geliştirilmiş kabin içi donanımlarını üzerine değişik versiyonlarda katarak 777-9 uçağına taşıdı.

777-9 uçağından ilk sipariş veren havayolu şirketleri Japon ANA, İngiliz Hava Yolları BA, Cathay Pasific, Emirates, Ethiad, Lufthansa, Katar Havayolları ve Singapur havayolları. Şu anda kesin olmamakla birlikte 350 civarında sipariş alan uçağın kardeşi 777 gibi ticari başarısının çok yüksek olacağı tahmin ediliyor.

BOEING 777-9 ÖZELLİKLERİ

* Fiyatı: 442.2 milyon dolar

* Koltuk sayısı: 426 (3 sınıfta)

* Menzil: 13.500 km

* Uzunluk: 76.72 m

* Kanat açıklığı: 71.75m kanat ucu katlandığında 64.82m

* Kuyruk yüksekliği: 19.7 m

* Gövde genişliği: 6.20 m

* Maksimum kalkış ağırlığı: 351.534 kg

* Maksimum iniş ağırlığı: 252.651 kg

* Yakıt kapasitesi: 239.043 kg

* Motorlar: 2 adet GE9X

20 YIL İÇİNDE 39 BİN YENİ UÇAK

AIRBUS şirketi yaptığı araştırmayla önümüzdeki 20 yıl içinde hava taşımacılığında talebin artması ile dünyada 39 bin adet yeni nesil yolcu ve kargo uçağına ihtiyaç olduğunu açıkladı. Havayolu şirketlerinin filolarını büyütmeleri, eskiyen ve fazla yakıt harcayan uçakların hızlıca emekli edilmeleri sonucunda yeni nesil uçaklara ihtiyaç doğacak. 39 bin uçaktan 15 bin 250’sinin mevcut olanları değiştirilmesi, geri kalanın ise tümüyle yolcu talebinin artmasından kaynaklanan bir artış olacağı vurgulandı. 2040 yılına gelindiğinde, operasyondaki ticari uçakların büyük çoğunluğu yeni nesil teknolojilere sahip olacak (bugün yaklaşık yüzde 13’ü) ve bu da dünya ticari uçak filolarının CO2 verimliliğini önemli ölçüde artıracak. Havacılığın ekonomik faydaları, sektörün ötesine uzanıyor, yıllık küresel GSYİH’ya yaklaşık yüzde 4 katkıda bulunuyor ve dünya çapında yaklaşık 90 milyon kişiye istihdam sağlıyor. Pandemi döneminde kaybedilen yaklaşık iki yıllık büyümeye rağmen, trafik rakamları dayanıklılığın bir göstergesi oldu ve turizm de dahil olmak üzere dünya çapında genişleyen ekonomiler ve ticaretin etkisiyle yıllık yüzde 3.9’luk bir büyüme yeniden sağlanacak gibi görünüyor. Uçma olasılığı en yüksek olan orta sınıfların sayısı, 2 milyar kişi artarak dünya nüfusunun yüzde 63’üne ulaşacak. En hızlı trafik artışı, Asya’da olacak ve Çin iç hat pazarı en büyük pazar olacak.

Yeni uçaklara olan talebin 29 bin 700’ü A220 ve A320 aileleri gibi küçük uçaklardan ve 5 bin 300’ü A321XLR ve A330neo gibi orta uçak kategorisinden olacak. A350’nin kapsadığı geniş gövde segmentinde ise, 2040’a kadar 4 bin adet teslimatın yapılması bekleniyor. E-ticaret tarafından desteklenen kargo talebi, ekspres taşımacılıkta yıllık yüzde 4.7’lik beklenen büyüme ve genel kargoda (pazarın yaklaşık yüzde 75’ini temsil eden) yüzde 2.7’lik büyümeden oluşuyor. Genel olarak, önümüzdeki 20 yıl içinde, 880’i yeni inşa edilecek olan yaklaşık 2 bin 440 kargo uçağına ihtiyaç olacak. 2020-2025 döneminde yüzde 20’lik bir COVID kaynaklı düşüş devam ederken, hizmet pazarı toparlanıyor ve önümüzdeki 20 yıl içinde yaklaşık 550 binden fazla yeni pilot ve 710 binin üzerinde yüksek vasıflı teknisyene ihtiyaç duyulacağı tahmin ediliyor. Bakım, lider hizmet segmenti olmaya devam ederken, uçuş, yer operasyonları ve sürdürülebilir hizmetlerde de büyüme bekleniyor.

JETBLUE, DO&CO’DAN İKRAM ALACAK

Amerika'nın ünlü havayolu şirketi JetBlue, Attila Doğudan’ın sahibi olduğu DO&CO ile 3 yıllık ikram anlaşması yaptı. Anlaşmaya göre şirket, JetBlue New York çıkışlı uçuşların tüm ikramını yükleyecek. 2018 yılında DO%CO yaptığı anlaşma ile JetBlue Havayolları’nın Business yolcuları için ikram yüklüyordu. Bundan böyle havayolunun Los Angeles, Palm Springs ce San Diego çıkışlı uçuşlarının da ikramından sorumlu olacak. Ayrıca önümüzdeki aylarda JetBlue’nun İngiltere’de Heathrow ve Gatwick Havalimanları’na yapacağı uzun uçuşlarda da DO&CO ikram verecek. Aralık ayı ortalarında başlayacak olan anlaşma ile DO&CO JetBlue’nun ara üssünün tek ikram tedarikçisi haline geldi.

DO&CO geçtiğimiz yıl aldığı Amerikan Delta Hava Yolları ile yaptığı 10 yıllık anlaşma ile Amerikan pazarında hızla yükselen ikram yıldızı haline gelmeye başladı. Delta Hava Yolları’nın Detroit çıkışlı 300 civarındaki uçuşuna ikram veren DO&CO aynı zamanda İngiliz Hava Yolu şirketi British Airways (BA) ve Emirates uçaklarının da New York uçuşlarında bütün sınıflar için ikram yüklüyor. Binlerce tepsi ikram DO&CO’nun New York tesislerinde günlük taze ve tam hijyenik olarak üretiliyor.

DO&CO yine geçtiğimiz yıllarda yaptığı anlaşmalarla İngiliz Hava Yolu şirketi BA’nın Heathrow çıkışlı bütün uçaklarının ikramını yüklemeye başlamıştı. Pazar payını hızla arttıran şirket aynı zaman İberia ve İberia Express’e 10 yıllık anlaşmalarla ikram veriyor.Formula gibi çok sayıda büyük organizasyonunda ikramını yüklenen, otel işletmelerinin de sahibi olan Avusturya Merkezli şirket Türk Hava Yolları’nın ise bütün ikramını yüklüyor. THY ile 2019 yılında 15 yıllık anlaşma yapan şirket ayrıca dünyada Flying Chef sistemini de ilk getiren ikram şirketi. Dünyada taze yemeği gökyüzüne çıkaran ve sunum da bir dizi yeniliğe sahip DO&CO önümüzdeki aylarda yeni anlaşmaların hazırlıklarını yapıyor.