Çevreci Pamela

Havalimanlarında bir köşeye atılan, çöllerde özel merkezler oluşturulan uçaklar çürüyüp gidecekleri günü bekliyor. Airbus’ın başlattığı özel programla hurda uçaklar dönüşüm projesiyle çevreye verdikleri zarar en aza indirilirken kullanılabilir parçalar da yeniden havacılığa dönüyor.

Avrupalı imalatçı Airbus’ın hazırladığı rapora göre 2023’e kadar tam 4 bin yolcu uçağı hurdaya çıkacak. Bu da yılda ortalama 250-300 uçağın parçalanması anlamına geliyor. Airbus’ın PAMELA (Process for Advanced Management of End of Life Aircraft-Hizmet Ömrünü Tamamlayan Uçaklar İçin İleri Yönetim Süreci) adını verdiği, Avrupa Birliği tarafından da desteklenen programla uçakların bilinçli çevreye dönüşümü gerçekleştiriliyor.

PAMELA’nın ilk denemesi iki yıl önce Türk şirketi Fly Air’e ait A300B2 üzerinde yapıldı. Deneysel çalışmada uçak güney Fransa’daki Tarbes Havalimanı’nda çevre uzmanları ve Airbus mühendislerinin eşliğinde parçalandı. Yaklaşık bir ay süren çalışmalarda parçaların yüzde 85’i geri dönüştürüldü. İniş takımı, hidrolik sistemler, bazı elektronik sistemler yetkili bakım kuruluşları tarafından yeniden kullanılmak üzere elden geçirildi. Yeniden sertifikalandırılarak sıfırlandı.

Uçak gövde ve kanatlarının önemli bir kısmını oluşturan dur alüminyum ise parçalanarak eritildi. Çok değerli alüminyum, titanyum gibi metaller, yeniden uçak imalatında kullanılabilecek hale getirildi. Bu metal parçalarından bir kısmı Airbus’ın iki katlı yolcu uçağı A380’in imalatında kullanıldı.

PAMELA Projesi’nin beklenenden daha verimli geçtiğine dikkat çeken Airbus mühendisleri, Fransa’nın dışında ABD, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Çin’de yeni merkezler oluşturmak üzere harekete geçti. Burada parçalanacak uçaklar yeniden hem çevreye hem de ekonomiye kazandırılacak.

HANGİ İŞLEMLER YAPILIYOR

TEMİZLEME: Parçalanacak uçak önce özel temizlik işleminden geçiriliyor. Tanklarında kalan yakıt, hidrolik ve diğer yağlar özel vakum sistemleri yardımıyla çekiliyor. A300 gibi çift koridorlu orta büyüklükteki bir uçaktan yaklaşık 18 ton yakıt, yağ ve diğer sıvı çıkıyor. Sonrasında gövde yıkanarak tozdan arındırılıyor.

İŞE YARAR PARÇALAR ALINIYOR: Uçak üzerinde tekrar kullanılabilecek iniş takımı, APU olarak adlandırılan harici güç ünitesi, elektronik sistemler, lastik, batarya, kablo ve hidrolik bağlantıların kullanılabilirlik durumları tespit edilerek sökülüyor. Bakım kuruluşları, havacılık otoritelerinin gözetiminde bu parçaları elden geçirerek sıfırlıyor. Özel sertifika verilen parçalar hizmetteki diğer A300 uçaklarında emniyetle kullanılabilecek hale getiriliyor. Yeniden kullanılabilir parçaların ağırlığı yaklaşık 13.5 tonu buluyor.

METAL PARÇALAR ERİTİLİYOR: İşe yarar parçaların sökümünden sonra gövde ve kanatların parçalanması işlemine geçiliyor. Eski nesil uçaklarda bu parçaların önemli kısmını alüminyum oluşturuyor. A300’de metallerin ağırlığı yaklaşık 61 ton. Özel oksijen kaynağıyla parçalanan uçağın gövde ve kanatları daha sonra eritilerek farklı alanlarda kullanılıyor.

GERİYE KALANLAR: Geriye kalan ve değerlendirilemeyen parçalar arasında kabindeki kaplamalar gibi geri dönüşümü olmayan yaklaşık 13.5 tonluk parça artıyor. Yani yaklaşık 100 tonluk boş ağırlığa sahip uçağın sadece yüzde 15’lik bölümü geri dönüştürülemiyor.

Kracht, Askeri Airbus’a geçiyor

Airbus’ın efsanevi halkla ilişkiler başkanı Barbara Kracht, havacılık medyasına şirketin ana merkezi Toulouse’de yapılan 30’uncu Teknik Basın Toplantısı’nda veda etti. Yılbaşından itibaren Türkiye’nin de üye olduğu imalatçının A400M askeri nakliye uçağı projesini yapan Airbus Military şirketinin halkla ilişkilerini sürdürecek olan Kracht, Toulouse’dan Madrid’e taşınıyor. Airbus’ın ilk yöneticilerinden Felix Kracht’ın kızı olan Barbara, 35 yıldır Airbus’ta çalışıyor. Tolga ÖZBEK/ Toulouse- Fransa

Teslimatlar gecikiyor havayolları tazminat peşinde

İki büyük imalatçı Boeing ve Airbus’ın arka arkaya yaptığı açıklamalarda 787 ve A380 teslimatlarında gecikmeler yaşanacağının kesinleşmesi, havayollarını harekete geçirdi. Son gelişmelere göre Boeing, 787’nin yaklaşık iki yıl, Airbus ise imalatta olan A380’in üç ay gecikeceğini bildirdi. Havayolları ekonomik durgunluk nedeniyle gecikme haberlerine soğukkanlı yaklaşırken imalatçılarla tazminat konusunda görüşmelere başladılar.

İlk gecikme bilgisi Amerikalı imalatçı Boeing’den geldi. Şirket havayollarına gönderdiği yazıda ilk uçuş için gün sayan 787’nin teslimatlarının 23 ila 30 ay ileri atıldığını duyurdu. 787’nin 60 adetlik siparişle en önemli müşterilerinden biri olan Katar Havayolları, teslimatların 2011’e kadar kayması üzerine 777 kiralamak için çalışmalara başladı.

Avrupalı imalatçı Airbus ise iki yıl önce A380’deki kablo sisteminin yeniden elden geçmesi nedeniyle ortaya çıkan gecikmenin imalata 2009’da yansıyacağını açıkladı. Şirketin Fransız ve Alman tarafları tarafından gerçekleştirilen ana kablo yapısının tasarımında eksiklik ana imalat sırasında ortaya çıkmış, Airbus risk almayarak sistemin baştan dizayn edeceğini açıklamıştı. Milyarlarca Euro zarar edilmesine neden olan hata sonrasında Airbus üst yönetiminde istifalar yaşanmıştı. Airbus, sorunun özellikle 2009’da imalat hattını vuracağı aylık dört uçaklık üretim hızının ancak 2011’den itibaren yakalanabileceğini açıkladı. Her iki üretici firma da uçuş emniyetinin öncelikli olduğunu belirterek acele etmediklerini, sorunların giderildikten sonra teslimatların yapılacağına dikkat çekti.

Kağıt bilet dönemi 31 Mayıs’ta bitiyor

Uçak yolculuğunda maliyetlerin düşürülmesi amacıyla kağıt bilet uygulaması 31 Mayıs’ta sona eriyor. Bu sayede havayollarının yıllık 3.5 milyar dolar tasarruf etmesi planlanırken tüm dünyada elektronik bilet kullanım oranı yüzde 94’e, Türkiye’de ise yüzde 97’ye ulaştı. Rezervasyon sistemi sağlayıcısı Amadeus, havayolu şirketlerine sunduğu elektronik biletleme hizmeti konusunda birinciliğini koruyor. Amadeus, şu ana kadar havayolu şirketleriyle 1400’ün üzerinde ortak elektronik biletleme anlaşması yaptı. Bu anlaşmalar, yolcuların aktarmalı uçuşlarında yolcuların tek bir elektronik biletle birden fazla havayolu şirketini kullanmalarına olanak sağlıyor. Kağıt biletin maliyeti birim başına yaklaşık 10 doları bulurken elektronik bilet maliyeti ise sadece 50 cent.

Pegasus’tan seyahat sigortası

Pegasus Havayolları, dünyanın önde gelen sigorta şirketlerinden AIG işbirliği ile uçak bileti alırken sigortalama hizmeti sunmaya başladı. Türkiye’de ilk defa uygulanan hizmette, Pegasus yolcuları yurtiçinde tek yön seyahatlerde 3, gidiş dönüşte 5 YTL, yurtdışı uçuşlarda ise tek yön 6 Euro`dan başlayan fiyatlarla seyahat iptalinden tedavi masraflarına, bagaj, kişisel eşya ve seyahat dökümanlarının kaybından tarifeli uçuşun kaçırılmasına kadar geniş teminat seçeneklerini bilet işlemi sırasında satın alabiliyor.

Pegasus yolcularına özel olarak sunulan ürünlerin yanı sıra seyahat acenteleri de TURSAB tarafından kılınan TURSAB zorunlu tur paket sigortasını da kendi sistem sayfalarından online olarak satabiliyor.

Uçak biletli seyahat sigortası, tek yön satın alınan biletlerde 48 saat, gidiş-dönüş satın alınan biletlerde ise 90 güne kadar geçerli. Sigorta, seyahatten yaşanılan şehre dönüldüğünde sona eriyor.

Garanti’den iç hatlara yeni salon

Garanti Bankası, İstanbul Atatürk Havalimanı’nda Dış Hatlar’dan sonra İç Hatlar Terminali’nde özel yolcu salonu açtı. TAV Prime Class tarafından işletilen salon 287 metrekarelik alanda yolcuların uçaklarını konforlu beklemelerini sağlıyor.

Yüksek İç Mimar Hasan Mingü tarafından tasarlanan salonda 24 saat açık büfe ikram BTA şirketi tarafından sunuluyor. Shop&Miles, Garanti American Express ve Business Card ile Bonus Platinum Card sahipleri ve yanlarında bir kişinin yararlanabileceği salonda yolcuları girişte nostaljik bir müzik kutusu karşılıyor. İsteyenler i-pod’larını kutuya takarak dilediği şarkıyı dinleyebiliyor.

JetBlue olayına FAA el koydu

Amerikan Havacılık Otoritesi FAA, Türk yolcu Gökhan Mutlu’nun San Diego’dan New York’a gitmek üzere bindiği JetBlue Havayolları’na üç saat boyunca tuvalette oturtulması konusunda soruşturma başlattı. Yolcuların uçuş boyunca kemere sahip bir koltukta oturmak zorunda olduğuna dikkat çeken FAA sözcüsü Arleme Saloc, JetBlue’dan savunma istedi.

23 Şubat’ta meydana gelen olayda uçakta yolcu olarak uçan kabin memurunun uçuş ekipleri tarafından kullanılan katlanabilir koltukta kalkıştan 1.5 saat sonra rahatsız olduğunu bildirmesi üzerine pilot talimatıyla Gökhan Mutlu tuvalete gönderilmiş, kabin memuru Mutlu’nun 2E’deki yerine oturmuştu. Pilota katlanabilir koltukta oturabileceğini bildiren yolcunun talebi "Bu koltukta sadece kabin memurları oturabilir" gerekçesiyle reddedilmişti. Gökhan Mutlu, New York’ta JetBlue aleyhine 2 milyon dolarlık tazminat davası açtı.

Sani Şener’e başarı ödülü

Türk Mühendisler Birliği Derneği (TMBD) TAV Havalimanları Holding İcra Kurulu Başkanı Dr. Sani Şener’e "Başarı Ödülü" verdi. Şener ödülü, TAV’ın Türkiye’de yaptığı havalimanı terminal projeleriyle dünyaya açılarak bölgenin en önemli havalimanı yapım ve işletmecisi haline gelmesi nedeniyle aldı.