İstanbul Atatürk Havalimanı, mayıs ayında günde ortalama 869 uçaklık trafiğiyle geçen yılın ağustos ayındaki günde 940 uçaklık rekorunu şimdiden zorlamaya başladı. Bu yıl planlanan yüzde 12 ila 18’lik büyümeyle birlikte günlük trafiğin önümüzdeki aylarda 1100 uçağa çıkacağı tahmin ediliyor.
Trafik hızla artarken havalimanının 06/24 pisti imdat sinyali veriyor. Florya-Ataköy yönündeki pistin yanına yeni bir pist yapılmaması durumunda 06/24 bakıma alındığı an Atatürk Havalimanı’nın uçak trafiği mevcut kapasitesi korunamayacağı gibi en az yüzde 35 oranında düşecek. Tamir çalışmalarının ise yaklaşık bir yıl sürmesi bekleniyor. Gelecek yıl içinde yapılması öngörülen bakım tarihi ise hızla yaklaşıyor. Planlamanın hızla yapılıp projeye vakit kaybetmeden başlamak gerekiyor.
Atatürk Havalimanı’nın ana yükünü her biri 3 bin metre uzunluğundaki 18/36 sağ ve sol pistleri çekiyor. Rüzgár durumuna göre havalimanının trafik kapasitesini artırmak için 18/36 pistlerinin yanı sıra Ataköy-Florya yönünde bulunan 06/24 pisti de birbirlerini kesmediği için bağımsız olarak kullanılabiliyor. Mevcut 06/24’ün toplam uzunluğu 2300, eni de 60 metre.
ÇÖZÜM YENİ PİSTTE
Kısa pist trafiğin rahatlamasında büyük öneme sahip. Ancak bu pistin ortası yıllardır giderilemeyen ve zeminden kaynaklanan çökme var. Bir yandan bu pistin bakım tarihi hızla yaklaşıyor. Uzmanlar, çözümü aynı yönde yapılacak yeni pist ile çözüleceğine dikkat çekiyor. Çalışmalar DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal tarafından yakından takip ediliyor.
Diğer pistle aynı yönde yani 06/24 istikametinde yer alacak pist, 2 bin 555 metre uzunluğunda ve 60 metre eninde planlandı. Pistin daha uzun olmasına Ataköy’deki yapılaşma ve Aletli İniş Sistemi (ILS) sinyallerinde oluşabilecek bozulma nedeniyle izin verilmiyor. Bu pist eskisinin 182.5 metre yanında inşa edilecek. Yeni pist, yüzde 35’lik trafik kaybı göz önüne alındığında maliyetini bir yılda çıkartabilecek. Bu pist üzerinde hızlı çıkış yolları sayesinde yaklaşmadaki uçak trafikleri arasında minimum mesafe bırakılarak daha fazla uçağın inip-kalkması sağlanacak.
2010’dan itibaren devreye girecek yeni SMART Projesiyle modernize edilecek hava trafik sistemi, çalışmaların emniyetli ve de verimli yapılmasını sağlayacak alt yapı sunacak. Havalimanını Yeşilköy Sahil Yolu’na bağlayan çevre yolu da Ataköy tarafına kaydırılacak. Bu konuyla ilgili alt yapı çalışmaları tamamlandı.
Projenin hayata geçip 06/24 pistinin inşa edilmesi için askeri alandan belirli bir kısmın alınması gerekiyor. Yapılan ölçümler, pist için askeri alanda bulunan ve "shelter" olarak adlandırılan hangardan üçünün yıkılması gerekiyor. Bombalara dayanıklı bu hangarların içinde halen Hava Harp Okulu’nun özendirici uçuş eğitiminde kullanılan T-41 tipi tek motorlu, pervaneli eğitim uçakları bulunuyor.
İleriki aşamada Atatürk Havalimanı’nın uçak park kapasitesini artırmak için havalimanı sınırına komşu olan Hava Harp Okulu Lojmanları’nın da taşınması gündemde. Bu konuda DHMİ ile Hava Kuvvetleri ile görüşmelerini sürdürüyor.
İhale Kanunu işleri geciktiriyor
Pist tamiri, taksi yolu yapımı gibi çalışmalar uzmanlık gerektiriyor. Kısa sürede işlerin yüksek kaliteyle tamamlanması büyük önem taşıyor. Ancak bu konuda İhale Kanunu, Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) elini konulunu bağlıyor. İnşaat ihalelerini en düşük fiyat veren şirket kazanıyor. Hızlı çalışma ve uzmanlık isteyen inşaatlarda sonuç genellikle hüsranla bitiyor. Kaçan müteahhitler, bitmeyen işler, kalitesiz inşaat sorunları yanında getiriyor. Uzmanlar, yapılması planlanan yeni pist için mevcut İhale Kanunu’ndan farklı bir yol bulunmasını istiyor.
Daha fazla kontrolör gerekiyor
Havalimanlarına kazandırılacak ek kapasite, hava trafik sistemlerinin modernizasyonu gibi projelerin yanı sıra en önemli sorunların başında yetersiz sayıdaki hava trafik kontrolörleri geliyor. Uçakların havada emniyetle uçmasını sağlayan ve kontrolörler sayısının hızla artırılması gerekiyor. Akademik anlamda kontrolör eğitimi şu an sadece Anadolu Üniversitesi’ne bağlı Sivil Havacılık Yüksekokulu tarafından veriliyor. Buradan mezun olan adaylar tüm eğitimleri almalarına rağmen KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) nedeniyle hemen göreve başlayamıyor. Mesleğin zorluğu, yüksek stresi nedeniyle kontrolörler ortalama 15 yıl verimli olarak görev yapabiliyor.
FAA’dan sigara bıraktıran ilaca yasak
Amerikan Havacılık Otoritesi FAA, sigara bıraktıran Chantix adlı ilacı uçuş emniyetini tehdit ettiği gerekçesiyle pilotlara ve hava trafik kontrolörleri tarafından kullanımını yasakladı. Güvenli İlaç Uygulamaları Enstitüsü (ISMP) geçtiğimiz günlerde araştırmasını tamamlamasından sonra ilacı kullananlarda felç, bilinç kaybı, kalp krizi, görme bozukluğu ve intihar eğilimli psikolojik dengesizlik saptandığını açıkladı. FAA ilacın yasaklanmasından önce yaklaşık 150 pilot ve 30 kontrolörün kullandığını tahmin ediyor. Chantix, beyinde nikotin algısı oluşturuyor.
Miles&More 15 yaşında
Alman Lufthansa Havayolları’nın 15’inci yılını kutladığı özel yolcu programı Miles&More üyelerine yeni bir promosyon başlattı. Yaklaşık 15 milyon üyesiyle Avrupa’nın en büyük özel yolcu programında, Avrupa uçuşlarında ödül bilet alırken yolcular vergiler ve havalimanı harçlarını 10 bin mil karşılığında ödeyebilecek. Böylece yolcular promosyondan ödül bilet kullanırken herhangi bir ek ödeme yapmalarına gerek kalmayacak.
Havacılar Airex’te buluşuyor
İstanbul Atatürk Havalimanı Genel Havacılık Apronu’nda 12-15 Haziran tarihlerinde yapılacak Airex Sivil Havacılık ve Havalimanları Fuarı için geri sayım başladı. 1996’dan bu yana iki yılda bir düzenlenen fuarda dünyanın en büyük uçak imalatçıları ve şirketleri buluşuyor. Paris ve Dubai arasındaki bölgede sivil en büyük havacılık fuarı olan Airex’e 40’ın üzerinde uçak ve helikopterin yanı sıra 200’ün üzerinde şirketin katılması bekleniyor. Fuarın ana sponsorları arasında Ulaştırma Bakanlığı, TAV, THY, THY Teknik, Gözen Air ve Kokpit bulunuyor.
Mint Fuarcılık tarafından organize edilen ve bu yıl yedinci kez kapılarını açacak Airex’te birçok uçak ilk defa Türkiye pazarına tanıtılacak. Bunlar arasında Dassault Falcon 7X, Bombardier’ın Global Express XRS ve Challenger 300, Gulfstream G550 ve G150, Cessna CJ2 ve Mustang, Hawker 4000 ve 900XP, Eclipse 500 gibi uçaklar yer alıyor. Helikopter pazarının da Bell, AgustaWestland en yeni modelleri ile Airex’te boy göstericek.
Top Service tarafından hazırlanan tarihi askeri sahra hastanesi çadırında Cirrus uçaklarının yanı sıra Boeing Stearman, Pitts S-2, Piper Cub gibi nostaljik uçaklar, restore edilen Willys Jeep ile birlikte sergilenecek.
Avusturya, Türk çayı ikram ediyor
Avusturya Havayolları, Ortadoğu ve Orta Asya’ya yaptığı dört saatin üzerindeki uçuşlar için business class’ta yeni bir konsept başlattı. Viyana çıkışlı Erbil, Şam, Dubai, Cidde, Kahire, Riyad, Tahran ve Astana uçuşlarında filodaki altı adet Airbus A320 tipi uçağın business class’ına 180 derece yatan koltuklar yerleştirdi. "Business Sleeper Seats" olarak adlandırılan konseptte koltuk aralıkları 116 santimetre. Bu uçaklarda 24’ü business, 102’si de ekonomi toplam 126 koltuk bulunuyor. Serviste yapılan özel ikram Ortadoğulu yolculara göre hazırlandı.
Attila Doğudan’ın sahibi olduğu, Viyana merkezli Do&Co şirketi tarafından tasarlanan ve hazırlanan ikramla yolculara kendi kültürlerinden etkiler verilmesi planlanıyor.
Yolcular uçağa bindikten sonra sıcak havlular, özel ibrik içindeki gül su ile ıslatılarak gümüş tepside sunuluyor.
Türk, Lübnan ve Arap mutfaklarından özel mezelerin verildiği ikram öncesinde çeşitli meyve kokteylleriyle birlikte çini desenli kaplar içinde sıcak kuruyemiş servis ediliyor.
Yolcular ana yemekleri üç veya dört farklı seçenek arasından seçiyor.
Yemek sonrasında ince belli cam bardakta demlenmiş Rize çayı veya Arap kahvesi yanında lokumla "askı" tepside ikram ediliyor.
Tatlılar arasında dondurma, revani, baklava ve lokma var. Tolga ÖZBEK