A380 altı ay gecikecek

İlk olarak Singapur Havayolları’nda Kasım 2006’da hizmete girecek A380, 97 test uçuşunu geride bıraktı. Bu tür büyük projelerde yaşanan aksaklıkları normal karşılayan uzmanlar, çok sayıda yeni teknolojinin bir arada kullanıldığı A380’de buna rağmen mühendislik açısından yüksek başarının yakalandığını belirtiyor.

Bugünlerde Airbus’ın merkezi Toulouse’da inanılmaz bir tempo dikkat çekiyor. Airbus’ın 30 bini aşkın mühendisinin yanı sıra A380 için imalat yapan dünyanın dört bir tarafındaki 200’ü aşkın şirketin binlerce çalışanı projenin yolunda gitmesi için ter döküyor. Herkesin gözü ve kulağı test merkezinde. Bu merkezin kalbi ‘Telemetry’ olarak adlandırılan oda. Uçağa yerleştirilen özel bilgisayarlar, 6 bini aşkın sensör ve kameralar an ve an tüm test uçuşunun aşamalarını bu merkeze iletiyor.

İlk olarak 27 Nisan’da uçan A380’in halen testleri iki uçakta sürdürüyor. İmalatı tamamlanmak üzere olan 3 ve 4’üncü uçaklarda ise kabin sistemleri test edilecek. Dört uçakta da Rolls Royce’un Trent 900 motorları kullanılacak. Beşinci test uçağı diğer motor GP7200’ün testleri için imal edilecek.

DEMİR KUŞ

Testler sadece prototip olarak adlandırılan uçaklarla da sınırlı değil. Toulouse’da ‘Iron Bird’ yani demir kuş olarak adlandırılan uçağın tüm hidrolik ve elektrik sistemlerinin gerçek ölçülerde yer aldığı özel bir sistemin testleri yaklaşık iki yıldır aralıksız yapılıyor. Demir kuşta iniş takımları, aleron, flap gibi hareketli parçalar milyonlarca kez açılıp kapanıyor.

A380’in işkence merkezi ise Almanya’nın Dresten kentinde. Geçen ay başlayan testlerde kanat, gövde, iniş takımı gibi parçalara hizmet ömründe hiç karşılaşmayacağı yoğunlukta güç tatbik ediliyor. Yaklaşık 47 bin 500 uçuştan oluşan bu zorlu testleri A380 sorunsuz atlatmak zorunda. Airbus’ın A380 için tahmin ettiği ömür ise 19 bin iniş-kalkış.

Halen 97 test sortisini ve 310 saatlik uçuşu geride bırakan Airbus, Ağustos 2006’ya kadar toplam 2 bin 400 uçuş saatine ulaşmayı hedefliyor. Tüm bu zorlu aşamalar tamamlandıktan sonra uçak havacılık otoritelerine teslim edilecek. Amerikan FAA ve Avrupalı JAA, yolcuların güvenliği için A380’i cıvatasına kadar kontrol edecek. Test uçuşları yapacak. Ortak gerçekleştirilecek testlerin başarıyla tamamlanması durumunda A380’e yolcu ve kargo taşıyabilme sertifikası verilecek.

İlk kullanıcı olacak Singapur Havayolları’na teslimatı Mayıs’tan Kasım 2006’ya kaydıran Airbus, ciddi bir tazminat ödemekle karşı karşıya. Rakamlar telaffuz edilmese de toplam miktarın 600 milyon doları bulacağı zannediliyor. Singapur Havayolları’nın tazminat karşılığında Airbus’tan 3 uçak daha alması bekleniyor. Singapur’dan sonra A380 teslimatlarını 2007’de Emirates ve Air France ilk izleyecek.

AIRBUS'I BEKLEYEN ZORLUKLAR

KABİN EĞLENCE SİSTEMLERİ

Uzmanlara göre A380’de Airbus«ın başını en çok kabin içindeki sistemler ağrıtacak. Birçok havayolu, ‘uçan transatlantik’ olarak da adlandırılan A380«in içinde birçok yeni nesil ses, müzik, internet, ışıklandırma sistemlerine yer verecek. Bu sistemlerin emniyet içinde çalıştırılması için çok sayıda test yapılmak zorunda kalınacak. Sistem uyumsuzluklarının olabileceğine dikkat çekilirken Airbus kabin testlerini iki ayrı uçakta gerçekleştirecek.

GÖVDE ZAYIFLAYACAK

Airbus«ın hesaplarına göre uçağın gövdesi planlanandan yaklaşık 5 ton daha ağır. Çok ileri teknolojilerin A380«e uygulanmasına rağmen karşılaşılan bu sorunların 2006 içinde aşılması planlanıyor. Ön ve orta gövde üzerinde yoğunlaşan tasarım ekibi, halen uçağın yüzde 60’ını oluşturan kompozit oranını alüminyum ve kompozitin sıkıştırıldığı GLARE gibi malzemelerle daha da artırmayı hedefliyor.

Havalimanlarımız şaha kalktı

Uluslararası Havalimanı Konseyi«nin hazırladığı en büyük 100 havalimanı listesine Türkiye«den İstanbul Atatürk 64, Antalya Havalimanı da 85«inci sıradan girdi. Geçen yıla oranla yolcu sayılarını hızla artıran havalimanlarımız sıralamada ise 12-13 basamak yükseldi. Bu yılın rakamlarına göre de büyümesini sürdüren Atatürk ve Antalya Havalimanları, gelecek yılki listede daha üste tırmanmanın sinyallerini veriyor. Geçen yılın havacılık açısından ciddi bir toparlanma dönemi olduğuna dikkat çeken konsey, toplam yolcu sayısının yüzde 11 arttığını açıkladı. En fazla büyüme Asya-Pasifik pazarında yüzde 18 ile yaşanırken Ortadoğu yüzde 15, Afrika yüzde 13 ve Latin Amerika yüzde 12 büyüdü. Avrupa yüzde 9, Kuzey Amerika ise yüzde 8’le ortalamanın altında kaldı.

Yatırımların hem havalimanı hem de hava trafiği düzenlemesi konusunda artırılmasına dikkat çekilirken, 15 yıl sonra yolcu sayısının ikiye katlanacağı belirtildi.

HIZLI BÜYÜME

Ekonomik krizlerin etkilerini kaybetmesi ve iç hatlarda yaşanan patlamayla İstanbul Atatürk Havalimanı 2004«ü 17 milyon 375 bin yolcuyla kapadı. Bir önceki yıla göre Atatürk Havalimanı yüzde 25.6 büyüyerek 76«ncı sıradan 64«e tırmandı. İstanbul Zürih ve Dublin’i geride bıraktı. Bu yıl ise havalimanı ilk sekiz ayda iç, dış hat ve transit yolcu olarak 14 milyon 35 bin yolcu tarafından kullanıldı. Geçen yıla oranla yüzde 25 büyüyen Atatürk Havalimanı’nın yılı 22 milyon toplam yolcu ile tamamlaması hedefleniyor. Kapasitenin önümüzdeki dönemde de artırılması için pistler konusunda çalışmalar yapılıyor. 18-36 yönündeki yedek pist gelecek hafta hizmete girecek. 06-24 pistinin ise yaklaşık 400 metre uzatılması ise DHMİ tarafından ihale aşamasına getirildi.

Antalya ise rekor büyümesini katlayarak bu yıl da devam ettiriyor. Yaz sezonuna iki ayrı dış hatlar terminaliyle giren Antalya, paralel pisti ve ek uçak park alanlarıyla kapasitesini ciddi anlamda artırdı. İlk defa 2003 yolcu rakamlarında 100«ler ligine 98«inci sıradan giren Antalya, bu yılı yüzde 31.3«lük artışla 85’inci sırada tamamladı. Antalya’ya Atina’dan daha fazla yolcu geldi. Toplam yolcu sayısını 13 milyon 769«a çıkartan Antalya«da bu yıl ilk sekiz ayda 10 milyon 873 bin yolcuya ulaştı. Antalya«nın yıl sonuna kadar 15 milyon yolcuya ulaşması bekleniyor. Tolga ÖZBEK

Dünyanın en büyük 50 havalimanı

Sıra Havalimanı Toplam Yolcu(milyon)


1 Atlanta/Hartsfield 83.606

2 Chicago/O«Hare 75.533

3 Londra Heathrow 67.344

4 Tokyo Haneda 62.291

5 Los Angeles 60.688

6 Dallas / Forth Worth 59.412

7 Paris CDG 51.260

8 Frankfurt 51.098

9 Amsterdam 42.541

10 Denver 42.393

11 Las Vegas 41.441

12 Pnoenix 39.504

13 Madrid 38.704

14 Bangkok 37.960

15 New York JFK 37.518

16 Minneapolis 36.713

17 Hong Kong 36.711

18 Houston 36.506

19 Detroit 35.187

20 Pekin (Beijing) 34.883

21 San Francisco 32.247

22 Newark 31.947

23 Londra Gatwick 31.461

24 Orlando 31.143

25 Tokyo Narita 31.057

26 Singapur 30.353

27 Miami 30.165

28 Seattle 28.804

29 Toronto 28.615

30 Philadelphia 28.504

31 Roma 28.118

32 Sydney 26.983

33 Münih 26.814

34 Boston 26.142

35 Jakarta 26.083

36 Charlotte 25.534

37 Barcelona 24.550

38 New York LaGuardia 24.435

39 Seul 24.235

40 Paris Orly 24.053

41 Mexico City 22.994

42 Washington Dulles 22.660

43 Cincinati 22.062

44 Honolulu 21.971

45 Dubai 21.711

46 Manchester 21.544

47 Şanghay 21.124

48 Kuala Lumpur 21.058

49 Londra Stansted 20.908

50 Fort Lauderdale 20.819

Kartallar Konya’da buluştu

Türk Hava Kuvvetleri’nin Konya’daki Anadolu Kartalı Eğitim Merkezi, bölgenin en önemli sanal savaş eğitim alanı haline geldi.

Bu tatbikatta Türkiye’nin yanı sıra İtalya, Fransa ve Hollanda Hava Kuvvetleri’nden gelen 60 savaş uçağı yeni taktik ve ortak harekat usullerini Konya’da denedi.

Savaş uçaklarının gövdelerine takılan ve ACMI olarak adlandırılan podlarda uçuşlar birebir harekat merkezinden takip edildi.

Bölgede çok sayıda ülkenin ciddi rakamlar ödeyerek katıldığı Anadolu Kartalı Tatbikatları yılda dört kez gerçekleştiriliyor. Bu tatbikatlar aynı zamanda Türk Hava Kuvvetleri’ne de önemli bir eğitim olanağı sağlıyor.

Ekim fırsatları

Türk Hava Yolları, Köln, Düsseldorf, Frankfurt, Hamburg, Hannover ve Berlin«e 31 Ekim«e kadar ekonomi sınıfı, vergiler hariç İstanbul, Ankara ve İzmir«den 207, diğer yurt içi noktalardan da 292 eurodan başlayan fiyatlar sunuyor.

Alman Lufthansa Havayolları, 31 Aralık«a kadar internet üzerinden elektronik bilet (ETIX) alan yolcularına yüzde 10 indirim yapıyor. ETIX sayesinde kağıt bilete gerek kalmadan havalimanında sadece pasaportunu göstererek uçabilecek yolcular isterlerse otomatik check-in makinelerinden kendi işlemlerini yapabiliyor. Böylece yolcular terminalde sıra beklemeden check-in işlemlerini gerçekleştiriyor.

Air France, 25 Kasım«a kadar ekonomi sınıfı, vergiler hariç New York ve Chicago«ya 319, Philadelphia, Boston, Washington, Atlanta ve Houston’a 329, San Francisco ve Los Angeles«a da 359 eurodan başlayan fiyatlarla uçuyor.

KLM Havayolları, elektronik bilet satışını desteklemek amacıyla kesilecek kağıt biletlerden ekstra 20 euro almaya başladı.

İtalyan Alitalia Havayolları, biletlerini 7 Ekim’e kadar satan yolcularına en son seyahat tarihi 15 Aralık olmak üzere İtalya’ya 149, Amerika’ya 309, Afrika’ya 439 ve Uzakdoğu’ya da 449 eurodan başlayan fiyat seçenekleri sunuyor. Ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş biletlere vergiler dahil değil.

Slot uygulaması başlıyor

Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım tarafından yoğunlaşan uçak trafiğini düzenlemek amacıyla kurulan Slot Koordinasyon Komitesi ilk toplantısını yaptı. Koordinatörlüğüne Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü«nde (SHGM) Havaalanları Sertifikasyon ve Yer Hizmetleri Müdürlüğü yapan Cem Eryılmaz«ın getirildiği komitenin diğer üyeleri sektör çalışanlarından oluşuyor.

SHGM«ye bağlı olarak kurulan Slot Koordinasyon Merkezi için Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali«nde bir ofis tahsis edildi. Havayollarından gelen slot yani hava trafik taleplerini inceleyecek komite düzenlemeyi gerçekleştirecek.

Slotlarına uymayan havayollarına yerli-yabancı şirket ayrımı yapılmadan ceza uygulanacak.

Mönüler renklendi

Türk Hava Yolları, orta ve uzun menzilli uçuşlarda sunduğu mönü tasarımını değiştirdi. Üzerinde renkli sebze fotoğraflarının bulunduğu mönü açıldığında içinden Türkçe, İngilizce ve Almanca hazırlanmış üç ayrı kağıda basılmış yemek ve içecek listesi çıkıyor.

Pilotlar okul kurdu

Türkiye’de artan havayolu pilotu ihtiyacını karşılamak üzere Top Air, Hezarfen Havaalanı ve 15 havayolu kaptanı bir araya gelerek Anadolu Yıldızları Uçuş Okulu’nu kurdu. Eğitimlerine önümüzdeki günlerde başlayacak okul, ilk etapta Top Air’e ait uçakları ve İstanbul Büyükçekmece yakınlarındaki Hezarfen Havaalanı’nı kullanacak.

Türkiye’de şu an pilot eksikliği nedeniyle 70 yabancı pilotun havayollarında görev yaptığını belirten Anadolu Yıldızları Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Uslu, ‘Ne yazık ki hızlı büyüme pilot sorununu da yanında getiriyor. Amacımız yüksek standartlarda genç pilotları yetiştirerek sektörü sunabilmek’ dedi.

Yaklaşık 13 ay sürecek eğitim boyunca 750 saat yer dersi ve 200 saatlik de uçuş eğitimi verilecek. Eğitim ücreti ise 50 bin dolar olarak belirlendi.