3 saatte New York hayal mi oldu?

Ancak NASA sivil havacılıkta kullanılması amacıyla çalışmalara başladı. Planlanan ilk uçuş 2020’de.

Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) yıllar sonra havacılıkta devrim yapacak yeni bir teknoloji için düğmeye bastı. Askeri havacılık devi Lockheed Martin ile NASA’nın imzaladığı kontratta, ses hızının üzerine çıkıldığında meydana gelen patlamaları en aza indirecek test uçağı tasarlanacak. 2020’de uçmaya başlayacak uçak için önümüzdeki yıl 27 milyon dolar bütçe ayıran NASA, daha sonrasında bu tasarımdan elde edilen bilgilerle geleceğin süpersonik hızlı sivil uçağı için düğmeye basacak.
Sesten hızlı yani saatte 2 bin kilometre süratle uçan Concorde yolcu uçakları, 2003’te emekli oldu. Havacılık sektörünün hızla büyümesine rağmen hiçbir bir imalatçı sesten hızlı bir sivil uçak tasarımına giremedi. Bunun iki nedeni vardı. Birincisi, düşük yakıt tüketimine sahip motor olmamasıydı. İkincisi ise ses hızı üzerinde uçarken meydana gelen patlama seslerinin yok edilememesiydi. NASA’nın uzun yıllar sonra yeniden havacılıkla ilgili başlattığı bu çalışmalardan nasıl bir sonuç alınacağı merakla bekleniyor.

Patlama sesi olmayacak

Ses hızı, deniz seviyesinde saatte 1235 kilometre hızla geçilebiliyor. Ses hızı aşıldığında uçağın arkasında ‘sonic boom’ olarak adlandırılan patlama sesleri meydana geliyor. Bu nedenle Concorde, ses hızı üzerine gürültü kirliliği olmaması için okyanus üzerinde çıkabiliyordu. Sonic boom’un önlenmesi için gövde tasarımında değişikliğe gidilmesi gerekiyor. NASA 2004 yılında F-15 savaş uçağı üzerinde farklı bir burun dizaynı ile denemeler yaptı. Lockheed Martin şirketi ile yeni imzalanan tasarımda, patlamaların tamamen önüne geçilmesi hedefleniyor. Sonrasında yeni nesil jet motorlarının da tasarlanmasının ardından süpersonik yani ses üstü uçuşların hayal olmaktan çıkması bekleniyor. Hedefler gerçekleşirse İstanbul’dan New York’a 3 saatte gidebilme hayalleri de gerçekleşebililecek.

Efsane X uçaklar

Havacılıkta farklı tasarımlar önce ‘experimental’ olarak adlandırılan deneysel uçaklarda deneniyor. Ütopik fikirlerle ortaya çıkan bu uçaklardaki testlerin sonuçları gelecekte üretilecek uçaklara uygulanıyor. NASA’nın 1940’larda başlattığı deneysel uçak çalışmalarında bugüne kadar X-1’den başlayıp X-56’ya kadar uzanan çok sayıda farklı tasarıma imza atıldı. Uzaya çıkan, saatte 12 bin kilometre hıza ulaşan modeller olduğu gibi X-25 gibi ilk gyrokopter veya X-26 gibi planörler de bulunuyordu. Bu uçaklarla imza atılan başarıların, rekorların yanı sıra çok sayıda kaza da meydana geldi. Onlarca test pilotu hayatını kaybetti.

X-1: Efsane serinin ilk uçağı olan X-1, Chuck Yeager kumandasında ses hızını aşma başarısını erişmişti. Tarihler 14 Ekim 1947’yi gösterirken B-29 bombardıman uçağının altından bırakılan X-1, yüksek irtifada saatte 1100 kilometre hıza ulaşarak ilk ses üstü süratte uçan hava aracı olmuştu.

X-15: 8 Haziran 1959’da ses hızının 6-7 katı yani saatte 8 bin 200 kilometre hıza çıkan ilk insanlı uçak oldu. Aynı zamanda 110 bin metre ile irtifa rekoru kırdı.

X-31: Rockwell şirketinin tasarladığı uçakta 1990’da yeni nesil kumanda sistemleri ve motor egzozu yönlendirilerek yapılacak manevralar denendi.

X-13: İlk defa bir uçakta dikine kalkış denendi. 10 Aralık 1955’te havalanan uçak ilerleyen yıllarda Harrier gibi dikine kalkabilen uçakların gelişmesini sağlayacaktı.

X-48: Boeing ve NASA ortak tasarımındaki uçan kanat konsepti, ölçekli model olarak 2007’de tasarlandı. Bu konseptte, geleceğin 1500 yolcu kapasiteli uçaklarının nasıl uçacağı test edildi.