AYTAÇ Yalman Paşa, hem Jandarma Genel Komutanlığı hem de Kara Kuvvetleri Komutanlığı yapmış, 2004’te de emekli olmuştu.
Paşa, 50 yıldır çoksesli batı müziği tutkunudur.
Emekli olduktan sonra ise yoğun şekilde kendini müziğe verdi.
Dinliyor, araştırmalar yapıyor, yazılar yazıyor.
Özellikle müziğin, toplumların yaşamları üzerindeki etkilerini inceliyor.
Yalman Paşa’yla görevdeyken bir dostluğumuz yoktu.
Ama emekli olduktan ve İstanbul’a geldikten sonra konserlerde sık sık karşılaştık.
Konser aralarında yaptığımız sohbetler, aramızda güçlü bir dostluğun doğmasına neden oldu.
Paşa, çok çalışkan ve üretken bir insan.
Sanat etkinliklerini izliyor, Bodrum Turgutreis Müzik Festivali’ni düzenliyor.
Aynı zamanda Doğuş Grubu’nun Rengim Gökmen ve yardımcılarına kurdurduğu Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası’nın fikir babası.
Bunların yanında Yalman Paşa, iki yıl önce başladığı çok büyük ve önemli bir projeyi de gerçekleştirmek üzere.
* * *
Paşa iki yıl önce iki oratoryo (solo sesler, koro ve orkestra için yazılmış müzik eseri) yazmaya karar vermiş ve librettoları (eser metni) üzerinde çalışmaya başlamış.
Çalışmalarını tamamladıktan sonra yazıma geçmiş.
Aytaç Yalman, "Mehmetçik" ve "Şehitler" adını verdiği oratoryoların librettolarını geçtiğimiz aylarda tamamladı.
Şimdi bu librettolar iki müzisyen tarafından besteleniyor.
Önümüzdeki günlerde her iki oratoryo icraya hazır hale gelecek.
Her iki librettoda da ünlü şairlerin şehadet, vatan sevgisi üzerine yazdığı şiirlerden bölümler var.
Yalman Paşa bunları büyük bir titizlikte seçmiş ve şiirlerle ilgili telif sorunlarını halletmiş.
İlk icra 18 Mart’ta olacak.
Sonra da her iki oratoryo, Ankara ve İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin pek çok kentinde çalınıp seslendirilecek.
* * *
Bir askerin müziğe olan bu tutkusunun nasıl başladığını merak ettiğim için Paşa’ya sordum.
Paşa, askeri lise ve harp okulunda öğrenciyken de müzikle ilgilenmiş hep.
O yıllarda Türk müziği dinlermiş.
"Ama öyle sıradan bir dinleyici değildim.Makamları filan gayet iyi bilirdim" diyor.
Kara Harp Okulu’nu bitirip subay çıktıktan sonra atandığı Ardahan’da, yedek subaylığını yapan Ankara Operası sanatçılarından Edip Arman ile arkadaş olmuş.
Sonrasını Paşa şöyle anlatıyor:
"Çoksesli batı müziği sevgisini bana o aşılamıştır.Bu konuda beni adeta eğitmiştir.Ben, Edip Arman’dan sonra çoksesli batı müziğine büyük bir tutkuyla bağlandım."
Yalman Paşa’nın bu tutkusu askeri yaşamı boyunca hiç bitmemiş, tersine en zor günlerinde bile düşünürken müzik dinlemiş.
Paşa bir yazısında müziğin önemini şöyle anlatıyor:
"Demokrasi ile çoksesli müzik arasında anlamlı bir ilişki vardır. Çünkü çoksesli müzik ile düşünceye dinamizm kazandırılmıştır.Çoksesli müziğin geniş halk kitleleri arasında benimsenmesi, ancak insan haklarına saygı ile mümkün olabilmiştir."
Paşa bir başka yazısında da müziği şöyle tanımlıyor:
"Müzik bir ülkede kültürel birliğin temeli, amalgamıdır."