Atatürk modernitesi ve bugünkü Türkiye

Hatta zaferden sonra kurulacak yeni devletin cumhuriyet olacağına da karar vermişti.

Mustafa Kemal bütün olanaksızlıklara karşın işgalcileri yendi. Cumhuriyeti kurdu.

Sonrasını dünyaca ünlü tarihçi Prof. Halil İnalcık, "Atatürk ve Demokratik Türkiye" kitabında şöyle anlatıyor:

"Anadolu’da milli bir Türk devleti kurma tasarısının tam olarak gerçekleşmesi, kuşkusuz Türk tarihinde büyük bir devrimi ifade eder.

Halaskár Gazi, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı olarak siyasi gücünün doruğuna ulaşmıştı.

Onun için şimdi, yeni devleti Batılı devletler modelinde kurmak, Türkiye halkını çağdaş bir toplum haline getirmek için karizmatik kişiliğini kullanarak bir dizi inkılabı gündeme getirme zamanı gelmiştir.

Büyük asker şimdi bir devlet kurucusu işlevini üstlenecektir. O, inkılapların planlanmasını daha 1922 aralığında Halk Fırkası’nı kurmayı kararlaştırdığı zaman tespit etmişti."

* * *

Mustafa Kemal, devrimlerinin başarıyla ulaşması için hilafetin kaldırılması gerektiğini biliyordu.

Buna karar vermişti.

Ancak silah arkadaşlarının büyük bölümü kendisine karşıydı.

Onlar, Mustafa Kemal’in bütün devlet iktidarını tekeline almasını kabul etmiyorlardı.

Mustafa Kemal ise radikal devrimlerini uygulamak için tam ve mutlak iktidar sahibi olmalıydı.

Bunun için bir devrim kadrosu oluşturdu.

Meclis’teki muhalefeti de denetim altında tutarak devrim kanunlarını Meclis’ten geçirdi.

Prof. Halil İnalcık, devrimleri şöyle yorumluyor:

"Modernleşmede Atatürk inkılabı, topyekûn bir ihtilaldir. O, Batı’yı hayat felsefesi ve onun bütün sembolleri ve değer-hükümleriyle benimsiyordu."

Mustafa Kemal 1925’te bunu şöyle açıklıyordu:

"Medeniyim diyen Türkiye Cumhuriyeti halkı, zihniyetiyle medeni olduğunu ispat ve izhar etmek, aile hayatıyla, yaşayış tarzıyla medeni olduğunu göstermek mecburiyetindedir.... İnkılabımızın esas amacı budur..."

Mustafa Kemal, Türk toplumuna şu mesajı vermişti:

"Arkadaşlar, Beyler! Ey ulus! İyi biliniz ki Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar ülkesi olamaz. En doğru, en gerçek yol, uygarlık yoludur. Uygarlığın buyruk ve isteklerini yapmak için insan olmak yeterlidir."

Prof. İnalcık’a göre Mustafa Kemal’in önderliğinde Anadolu’da milli ve laik bir cumhuriyetin ortaya çıkması, bütün İslam dünyasını da temellerinden sarsan gelişmelerin başlangıcıdır.

* * *

Üç gün önce yitirdiğimiz ünlü sosyolog Prof. Dr. Mübeccel Belik Kıray, cumhuriyetle yaşıttı. Atatürk neslinin temsilcisiydi.

Mübeccel Hoca her olay karşısında iyimserliğini koruyan bir insandı.

Ancak bir ay kadar önce öğrencilerine şu mesajı verdi:

"Türkiye için endişe duyuyorum. Çünkü artık ülkeyi tarikatlar yönetiyor. Bir iç savaşa doğru sürükleniyoruz. Bunu görüyorum."

Bugün 10 Kasım.

Atatürk’ü ölümünün 69. yıldönümünde sevgi ve özlemle anıyoruz.