Adeti bozmayalım ve yılın son gününde bir bilanço çıkartalım, yılın ‘en’lerini konuşalım istedim. 2005’in denizlerde en önemli olayı, en iyi teknesi, en önemli teknolojik yeniliği, fiyaskosu ve Türkiye’de yılın olayları; yani yılın enleri.
ELLEN’İN REKORU
Kuşkusuz bu yılın olayı, Ellen MacArthur’un tek başına kırdığı dünya rekoruydu. B&Q adlı teknesi ile dünyayı 71 gün, 14 saat 18 dakika 33 saniyede dolaşan Ellen MacArthur gencecik yaşında 21. yüzyılın en önemli efsanelerinden biri haline geldi. Bu başarı, Ellen’in el attığı her işi tutup koparacağının işaretiydi çünkü tek başına yelken yarışı öyle bir spor ki, bir an bile gerçekten dinlenebilmek mümkün değil. 45 dakikalık kedi uykuları, kilolarca yelkenleri basıp indirmeler, dev dalgalar, teknenin bitmek bilmeyen yalpaları ve tüm bunları tek başına yapabilmek.
SABRE VE HANSE
Cruising World Dergisi, Amerika’da bu yıl piyasaya çıkan 24 tekneyi, 4 jüri üyesine, 10 gün süreyle test ettirdi. Altı kategoriye ayrılan tekneler arasında Sabre 386 hem orta boy performans gezi tekneleri kategorisinde, hem de tüm tekneler arasında birinci oldu. Yarışma jürisi performans özellikleri, güvenlik ve konfor açısından Amerikan üretimi Sabre’ı tartışılmaz derecede üstün buldu.
Avrupa’da ise yılın teknesi 2005’in başında Düsseldorf Fuarı’nda açıklanmıştı. Doğu Almanya’nın Greifswald kasabasında, batmak üzere olan bir küçük tersaneyken çalışanlardan bir grup tarafından kurtarılan Hanse’nin ürettiği Hanse 461 yılın teknesi seçildi. 60 tekne arasından sıyrılan Hanse 461, üretici şirketi düşük fiyatlı ama eski görünümlü tekneler yapmaktan kurtaran ürün atılımının ilk örneğiydi. Jüri, yenilikçi çözümleri nedeniyle Hanse 461’i yılın teknesi olarak belirledi.
İki tekneyi de yakından gören biri olarak benim seçimim de Hanse 461. Sabre 386 işçiliği ve ustalığı çok daha iyi olan bir tekne. İnsana güven ve zevk veriyor.
Hanse ise bazı ayrıntılarda ortalamanın altında kalsa da, bir sınai ürün olarak tasarımın önemini vurguluyor ve fiyatı ile öne çıkıyor. Hanse, Türkiye’de Megamar’ı da yakınlarda distribütor olarak atadı; bu da iyi bir gelişme. İngiltere’de vergi öncesi satış fiyatı 165 bin sterlin. Fiyatına, özellikleri göz önüne alındığında, bu boyda bir tekne için uygun denebilir.
HARİTA TEKNOLOJİSİ
Harita teknolojisi hızla gelişiyor. Resmi kuruluşların haritalarını koruma konusundaki kaygılarının azalmaya başlaması ile hızlanan süreç, yeni teknolojik olanaklarla güç kazanıyor. Örneğin, uydu fotoğrafları ile bütünleşik hale getirilmiş deniz ve kara haritalarının GPS ile birlikte kullanımı yaygınlaşıyor. Yol arayanın işini olağanüstü kolaylaştıran üç boyutlu haritalar, deniz dibi kontürlerini de kullanıcıya sağlar hale geldi.
Tüm teknolojik gelişmeler gibi kullanıcıyı rahatlatan bu adımlar nedeniyle, harita teknolojisinde yaratıcı çözümler getiren, C-Map ve Navionics şirketlerini kutlamak gerek.
Dar bir kanalda giderken, suyun yalnızca derinliğini değil, iki yanda uzanan dip şekillerini de görebilmek çok rahatlatır insanı. Ya da bilinmeyen bir limana yaklaşırken, bu limanın uydu fotoğrafını da bakmak, limanın değişik yerlerinde ne tür hizmetler olduğunu öğrenebilmek seyir güvenliğini arttırır.
Bu nedenlerle yılın teknolojik gelişimi, üç boyutlu, fotoğraflı, interaktif haritalar.
BİR DE FİYASKO
Volvo Ocean Race yeni teknelerle kasım ayında başladı. Fırtınaları ile ünlü Biscay Körfezi, birer yarış makinesi olarak düşünülen bu teknelerdeki müthiş teknolojiye büyük darbe vurdu. Hareketli salmaların güvenliği konusunu gündeme getiren büyük fırtına, Volvo filosunu perişan etti. Yarıştan çekilenler oldu. Walt Disney şirketinin Pirates teknesi, kaptanının deyişi ile batıyordu. Movistar da az daha aynı akıbete uğruyordu; ikisi de yarışın ilk ayağından çekilmek zorunda kaldı. Yüksek teknolojinin doğa şartlarından yediği dayak kuşkusuz yılın dersi ya da fiyaskosuydu.
Türkiye’de yılın olayları
Amatör denizcilik bürokrasisinin azaltılması yılın en önemli olayı tabii ki. Denizcilik Müsteşarlığı’nın amatör denizci belgesi verme yetkisini, Amatör Denizcilik Federasyonu’na bırakması, devletin gölgesini çekmesi açısından çok olumluydu. Amatör denizciliğimizin kendine çekidüzen verememesi ve halá amatör denizci belgesi sınavlarının Denizcilik Müsteşarlığı tarafından yapılması ise yılın olumsuzluğu.
Yelken ve denizcilik başarısı açısından bakıldığında, genç yelkencilerin, Optimist ve Lazer’deki başarıları önemli.
2006 yılına ise Hürriyet ve CNN Türk’ün sponsor olduğu Classe Figaro Beneteau, Cannes-Istanbul yarışının damga vuracağını şimdiden söyleyebiliriz.
En önemli olay: Ellen MacArthur’un başarısı.
En iyi tekne: Hanse 461.
En önemli teknolojik gelişme: 3 boyutlu, uydu fotoğraflı, interaktif haritalar.
En büyük fiyasko: Volvo teknelerinin Biscay Körfezi’nde yaşadıkları.