İstanbul’da Dans

İKSV yine böyle bir eseri ülkemize getirdi. 21. İstanbul Tiyatro festivali kapsamında Angelin Preljocaj 18 Kasım’da Zorlu PSM Ana Tiyatro sahnesinde izleyici ile buluştu.

Fresk masalsı, baş döndürücü ve meditatif bir hareket deneyiydi.

Aynı zamanda sert, cesur, çağdaş ve sorgulayıcı bir dans gösterisi olarak karşımıza çıktı.

Bir Çin masalı üzerine inşa edilen bu ezber bozan performansı izleyiciler ilgiyle karşıladı.

Sadece bale ve modern dansa değil ‘iyi icra edilmiş sanata’ ilgi duyanların kaçırmaması gereken bir etkinlik idi.

Gösteriden bir gün önce Fransa’nın İstanbul Başkonsolosu Sayın Bertrand Buchwalter himayelerinde Fransız Sarayında Sayın Angelin Preljocaj ve dansçıları ile bir araya geldim.

1997 yılında Fransa’da, Angelin Preljocaj’ın koreografisiyle ‘Larmes Blanches’ adlı eserde dans etmiştim. Bu bakımdan 20 yıl sonra tekrar bir araya gelmiş olmamız benim için çok özeldi.

ARNAVUTLUK İÇİN HİÇBİR ÜCRET TALEP ETMİYOR

Fransa Kültür Merkezi Müdürü Matthieu Bardiaux’ün topluluğun gelmesi adına önemli destekler verdiği gecede Sayın Preljocaj ile birçok konu konuştum. Arnavut asıllı olan koreografa kendi ülkesi için neler yaptığını sordum. Ortaya koyduğu koreografilerin hiçbirinden Arnavutluk’taki topluluklarda icra edilmesi karşılığında herhangi bir ücret talep etmiyormuş.

FRANSA VE TÜRKİYE KÜLTÜREL İLİŞKİLER ADINA ŞANSLI BİR DÖNEMDE

Fransa Başkonsolosu Sayın Bertrand Buchwalter, ekibiyle beraber bu sanatsal çalışmaları desteklemek için var gücüyle uğraşıyor. Her zaman her ortamda elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyor. Sanat dünyasının önemli şahsiyetlerini bir araya getiriyor. Bu konuda emek verenleri daha yakından tanımak arzusunda oluyor.

Böylesine ortamlarda sanatçıların bir araya gelmesi son derece önemli. Bireysel yapılan çalışmaları iş birliğine sokabilir. Sanatın geniş performans yelpazesindeki kişisel dağılmaları birleştirip güçlerin ortaya çıkmasını sağlayabilir.

ONUR ÖDÜLÜ PRELJOCAJ’A VERİLDİ

Gösterinin sonunda İstanbul Tiyatro Festivali Direktörü Sayın Leman Yılmaz’ın şahane konuşmasının ardından onur ödülü Sayın Angelin Preljocaj’a verildi. O da ödülü gösterinin kıyafetlerinin tasarımını yapan ve gösteriden henüz bir gün önce hayatını kaybeden ünlü modacı Azzedine Alaia’ya ithaf ettiğini söyledi.

ANGELİN PRELJOCAJ HAKKINDA

Paris'te doğan Angelin Preljocaj dans hayatına klasik bale ile başladı; ardından modern dansa yönelerek Karin Waehner'in öğrencisi oldu. 1980'de Zena Rommett ve Merce Cunningham'la çalışmak üzere New York'a gitti. Fransa'ya dönerek çalışmalarına devam eden Preljocaj, burada koreograf Viola Farber ve Quentin Rouillier'nin derslerine girdi; Aralık 1984'te kendi topluluğunu kurmadan önce Dominique Bagouet ile çalıştı.

Yapıtları, başta kendisine özgün eserler sipariş eden Paris Opera ve Balesi, La Scala ve New York Şehir Balesi olmak üzere birçok topluluğun repertuvarında yer alan sanatçı; Angelin Preljocaj (2003), Pavillon Noir (2006), Angelin Preljocaj, Topologie de l'invisible (2008) ve Angelin Preljocaj, de la création à la mémoire de la danse (2011) gibi birçok kitaba konu oldu. Gustave Caillebotte'un bir tablosundan esinlenen koreografisi Les Raboteurs'ı, 1988'de Cyril Collard'la birlikte filme çekti, bunu 2006'da Pierre Coulibeuf'le Pavillion Noir ve 2007'de Olivier Assayas'la Eldorado/Preljocaj izledi.

1991'de Le Postier ve Idées Noires adlı kısa filmlerini çeken sanatçının, uzun metrajlı filmleri; 1992 tarihli Un trait d'union'la aynı yıl “Vidéo-Danse” birincilik ödülü ve “Prag Video Festivali” (1993) ödülüne, 2003 tarihli Annonciation'la ise, yine aynı yıl “Grand Prix du Film d'Art” ödüllerine değer görüldü. 2009'da Blanche Neige'i (Pamuk Prenses); 2016'da ise Valérie Müller'le birlikte, Bastien Vivès'in aynı adlı çizgi romanından uyarlanan Polina'yı yönetti.

1992'de Fransız Kültür Bakanlığı'ndan “Grand Prix National de la Danse” ödülünü alan Preljocaj; 1995'te Le Parc koreografisiyle “Benois de la Danse”, 1997'de Annonciation'la “Bessie Award” ve Romeo ve Jülyet ile “Les Victoires de la Musique” ve 2009'da Blanche Neige ile “Globe de Cristal” ödüllerine değer görüldü. “Officier des Arts et des Lettres”, “Chevalier de la Légion d'honneur” ve “Officier de l'ordre du Mérite” nişanlarıyla onurlandırılan sanatçı, 2014'te Samuel H. Scripps / Amerikan Dans Festivali Yaşam Boyu Başarı Ödülü'nü aldı.

Preljocaj Balesi 24 daimi dansçısıyla, Ekim 2006'dan bu yana, Angelin Preljocaj'ın sanat yönetmenliğini yaptığı tamamıyla dansa tahsis edilmiş Pavillon Noir in Aix-en-Provence binasında çalışmalarına devam etmektedir.

İŞ SANAT DANSLA BULUŞUYOR

Balenin süperstarı, Kübalı Carlos Acosta, parlak kariyerinin ardından kurduğu Acosta Danza dans topluluğuyla İş Sanat sahnesine konuk oldu. Ben de İş Sanat’ın davetlisi olarak eseri izlemeye gittim. İş Sanat’ın Sanat Yönetmeni Sayın Filiz Ova’ya nazik daveti için teşekkür ediyorum.

İş Sanat’ın dansa olan desteği son derece önemli. Umarım sahnesinde birçok önemli eseri beraber izleme olanağına sahip olabiliriz.

MUAZZAM DANSÇI

Carlos Acosta benim için klasik bale tekniği anlamında muazzam bir dansçı. Bale sanatında hayranı olduğumuz Baryshnikov, Vasiliev, Nureyev gibi erkek bale figürlerinden kendini ayrıştıran bir ‘yeni çağ’ olgusu yarattı. Bunu da virtüözite kabiliyeti ile gerçekleştirdi.

Şimdi burada bunları söylemem biraz iddialı gibi durabilir ancak sanatın ön planda olduğu bir durumda herkes kendi tercihini favori dansçısından yana yapacaktır.

ACOSTA DANZA ÖZEL BİR PERFORMANS

Gösteri neoklasik adımlardan oluşuyor. Kübalı genç dansçıların yüksek enerjileri ile özel bir performans.

Havana merkezli Acosta Danza hem bale hem de modern dans alanında eğitim almış seçkin dansçılardan oluşuyor. Topluluğun yönetmenliğini ise, Küba Ulusal Bale Okulu’nda eğitim aldıktan sonra 1998’de İngiliz Kraliyet Balesi’ne katılan ve 2003-2016 yılları arasında bu topluluğun konuk baş dansçısı olarak görev alan Carlos Acosta üstleniyor.

Havana’nın küçük mahallelerinden birinde, yoksul bir ailenin 11. çocuğu olarak büyüyen Carlos Acosta’nın enerjisi ve yeteneği, Küba Ulusal Bale Okulu’na kabul edilmesini sağladı ve bu hayatının dönüm noktalarından biri oldu.

1991-92’de İngiliz Ulusal Balesi’nde, 92-93’te Küba Ulusal Balesi’nde, 93-98 yılları arasında da Houston Balesi’nde dans eden Acosta, 1998’de, Anthony Dowell yönetimindeki İngiliz Kraliyet Balesi’ne katıldı. 2003 yılında topluluğun konuk baş dansçılığına yükselen sanatçı, burada birçok yetenekli balet ve başarılı koreografla birlikte, ilk uzun soluklu işi ‘Don Quixote’u sahneledi.

Kariyeri boyunca Paris Opera ve Balesi, Amerikan Bale Tiyatrosu ve Bolşoy Balesi gibi prestijli topluluklarda konuk baş dansçı olarak yer alan Carlos Acosta, Olivier Award, Prix Benois de la Danse, The Critics’ Circle National Dance Awards, Prix de Lausanne, Vignale Danza Prize, Frédéric Chopin Prize, Concours International de Danse de Paris ve National Union of Writers and Artists of Cuba gibi pek çok ödüle de layık görüldü.

Küba kültürü ve tarihinin dansı üzerinde önemli etkileri bulunan Carlos Acosta, 2011 yılında, Kübalı genç dansçılara dünya standartlarında bir eğitim verebilmek amacıyla Carlos Acosta Uluslararası Dans Vakfı'nı kurdu. Küba hükümetinin de desteğini alan vakıf, Havana'da uluslararası üne sahip önemli bir dans merkezi olma yolunda hızlı adımlarla ilerliyor. Sanatçının 2015 yılında kurduğu Acosta Danza ise şimdiden Küba’nın ve dans dünyasının en dikkat çeken topluluklarından biri.