Türkiye’nin yeri

Türkiye, Rus uçağının düşürülmesinden sonra savunma ihtiyacıyla NATO’ya başvurmuştu. Putin öfkeli bir dille “Türkiye uçağımızı düşürdükten sonra Rusya ile hemen temasa geçmesi gerekirken NATO’ya başvurdu” diye tepki göstermişti. (24 Kasım 2015)

Putin on gün sonra da şunları söylemişti:

“Domates ya da inşaat sektöründeki bazı sınırlamalarla kalacağımızı sanıyorlarsa fena halde yanılıyorlar. Yaptıklarından dolayı defalarca pişman edeceğiz... Rusya’nın Türkiye ile yakın gelecekte ilişkilerinin normalleşmesi de mümkün görünmüyor.” (3 Aralık 2015)

Putin AK Parti iktidarını IŞİD’i desteklemekle de suçlamıştı.

BATI İLE SORUNLAR

Putin Rusya’sının Batı’yla ağır sorunları var. Ukrayna ve Kırım’da Putin’in askeri güç kullanarak işgaller yapması Batı’da “Sovyet imparatorluğunu ihyaya çalışıyor” diye tepki çekti. Petrolün değer kaybının yanında Batı’nın ekonomik ambargosu Rus ekonomisine büyük zarar veriyor.

Fakat bir süredir Batı’da da ciddi sorunlar yaşanıyor. İngiltere’nin AB’den ayrılması, Avrupa ekonomisindeki müzmin durgunluk, göçmen sorunlarının AB içinde çatlamalar yaratması... Rusya’nın “Avrasya stratejisi”nde fevkalade önemli bir jeopolitiğe sahip olan Türkiye’nin de hem Avrupa’yla hem Amerika’yla sorunlar yaşaması bu tabloda çok önemli bir faktördür.

Türkiye ile ilişkilere ivme kazandırmak Kremlin için stratejik bir kazanç olacaktır.

Uçak krizi bu sebeple beklenenden erken çözümleniyor.

Erdoğan 27 Haziran’da Putin’e mektup yazarak uçak düşürme konusunda “Kusura bakmasınlar” diyerek ilk adımı attı.

Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın şu vurgusu da önemli bir göstergedir:

“Sayın Putin’in Cumhurbaşkanımızı telefonla arayarak Türk demokrasisine desteğini ve darbe teşebbüsüne tepkisini dile getirmesi çok önemli bir mesajdı.” (5 Ağustos)

Yine Sayın Kalın’ın ifadesiyle Türkiye “Rusya ile işbirliği içinde Suriye’de siyasi geçişin bir an önce sağlanmasını” da gerekli görüyor.

BATILI TÜRKİYE

Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler elbette düzelmelidir. Sadece “domates ve inşaat” değil, turizm ve bilhassa enerji bakımından Türk-Rus ilişkileri iki ülke için de stratejik değerdedir.

Fakat bu, Batı ile ilişkilerimize bir ‘alternatif’ değildir.

Türkiye’nin asli yeri Batı dünyasıdır.

Rus uçağının düşürülmesinin ilk günlerinde adeta meydan okurken ekonomimizin bu kadar zarar göreceğini hissediyor muyduk?

Batı’yla ilişkilerimizin kötüleşmesi Türkiye’ye uzun vadede çok daha büyük zararlar verir. Kullandığımız teknoloji, know-how, akademik bilgi ile ticaret ve yatırım ilişkilerimizde en büyük ortağımız Batı’dır, bu alanlarda Rusya’nın, Asya’nın payı hayli küçüktür.

Hele de demokratik hukuki değerler ile birçok kurumsal yapılar bakımından Türkiye Batı’nın üyesi bir ülkedir.

Savunmamız için NATO’nun önemini hatırlatmaya gerek var mı?

Batı ile ilişkilerimizdeki hukuk ve demokrasi sorunları 15 Temmuz darbesinden önce, özellikle 2010’dan itibaren başladı. Avrupa’da maalesef aşırı sağın yükselmesi de buna eşlik etti.

Bütün bunlara rağmen Türkiye kanlı darbe girişimini rasyonel ve hukuki bir dille Batı’nın dışa açık çevrelerine daha iyi anlatabilir. Böyle bir dil Gülen’in iadesini de kolaylaştırır.

Tarihimiz Türkiye için doğru dış politikayı yüz elli yıl içinde her türlü tecrübe ile belirlemiştir: Batı ile müttefik, Batılı kurumlar içinde üye, Batılı demokratik ve hukuki değerlere bağlı ve aynı zamanda Rusya ile Asya ve Afrika ile çok iyi ilişkilere sahip bir Türkiye.