Neriman Teyze’nin emekli komşuları

Annemin arkadaşı ve komşusu.
Biraz da annemin torpiliyle, zaman zaman gelir evi, bankadaki parası, torununa aldığı otomobil, dedesinden kalan miras vs. bir takım konuları sorar. Gerekli açıklamaları yaparım, o da dua ederek gider.
Son zamanlarda, komşularının sorularını da alıp gelmeye başladı.
Önceki gün yine geldi.
- Evladım, ikide bir seni rahatsız etmemek için komşularımın sorularını biriktirdim. Hemen hemen hepsi emekli ve gayrimenkulleri var. Emlak vergisi ile ilgili sorularını kağıda yazdım. Gazetede yazarsan, aynı durumdaki başkaları da istifade eder
dedi ve soruları verip “Daha fazla zamanını almayayım” diyerek gitti.
EVİNİ KİRAYA VERENLER
Türkiye sınırları içinde 200 m2’yi aşmayan bir konutu olan emeklilerden, değişik sorular var.
1. Evini Kiraya Vermiş, Kendisi Kirada Oturuyor:
Evini kiraya veren emekli, kendisi kirada oturuyorsa, emlak vergisi ödemez.
Bazı okuyucularımız “Bizim evin bağlı olduğu belediye bunu kabul etmiyor. Ne yapayım?”diye soruyor.
Efendim, Maliye Bakanlığı’nın 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği var. Bu tebliğde, emlak vergisi ödenmeyeceği açıkça belirtiliyor (Bkz. 31 Aralık 2003 Tarih ve 25333 sayılı 3. Mükerrer R.Gazete). Belediye bunu kabul etmek zorunda.
2. Evi Kirada Olup Eşinin Evinde Oturanlar:
Bu durumda olanların, emlak vergisi ödemesi gerekiyor (17 Mayıs 2006 Tarih ve 2786 sayılı Maliye Bakanlığı Özelgesi). Ancak, (teamüllerimize aykırı da olsa) eşine kira ödüyorsa, o zaman emlak vergisi ödemez.
YANLIŞLIKLA ÖDENEN VERGİ
Emeklilerin, 200 m2’yi aşmayan tek konutları nedeniyle, geçmiş yıllarda bilmeden ödedikleri vergileri geri almaları mümkün.
Bunu biz demiyoruz, Maliye diyor. İşte birkaç örnek;
- Gerekli şartları taşıyan emekliler, işsiz vatandaşlar ve ev hanımlarının, “Emlak Vergisi Bildirimi”ni süresinde vermemeleri, sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasına engel değil. 5 yıllık düzeltme zamanaşımı göz önüne alınmak suretiyle, geriye dönük düzeltme (yani 2005, 2006, 2007, 2008 ve 2009 emlak vergilerinin iadesi) mümkün (Maliye Bak. İstanbul Büyük Mükellefler Hizmet ve Diğer Vergiler Grup Müd. Özelgesi; 27.7.2008 tarih, GİB 4.34.18.01/6-1.142.6.3034).
- Emekli olduğunu geç beyan edenler, geriye dönük emlak vergisi indiriminden yararlanırlar (Maliye Bak. Özelgesi, 21.08.2002 tarih ve 5169 sayılı).
- Emlak vergisinde, haksız yere alınan vergiler, geriye dönük olarak iade edilir (İst. V.D. Bşk., 26.03.2007 tarih ve 1655 sayılı özelgesi).
İşin doğrusu, Maliye Bakanlığı bu işin patronu.
Vergi Usul Kanunu’nun 116, 117/2 ve 120. maddelerine istinaden, haksız yere alınan vergilerin iade edilebileceği yönünde, çok sayıda özelgesi (idari görüşü) var.
Belediyeler bunu da göz önüne alarak, geçmiş yıllarda haksız yere alınan vergileri iade ediyorlar. Sayısı çok az da olsa bazı belediyeler, keyfi olarak iadeye yanaşmıyor. Bunlarla ilgili olarak da hukuki yola başvurmaktan başka çözüm gözükmüyor.