Söz yazarlarına iyi bakın

ABBA’dan tanıdığımız Björn Ulvaeus (ki kendisi söz yazarları hakkında en çok çalışmaya imza atan isimlerden) ve MIDiA Research şirketinin önderliğinde yapılan çalışma, Mark Mulligan, Keith Jopling ve Ulvaeus’un değerli katkılarıyla da yazıya dökülmüş.
Björn Ulvaeus, raporu şöyle açıklıyor: “Bu raporda, şarkı yazarının günümüz müzik işine kültürel, yaratıcı ve ticari olarak nasıl uyum sağladığına dair kanıta dayalı bir görüş sunuyoruz. Neyin işlevsiz olduğuna bakarak çözüm önerileri bulmayı amaçlıyoruz”.
Dedikleri gibi yapmışlar ve raporun sonunda dijital dinlenmede telif bedeli paylaşımını yeniden değerlendirmişler.
Bilgilere hızlıca göz atalım...
◊ 2020’de dünya çapındaki müzik sektörü gelirleri yüzde 30 küçülme yaşadı. Müziğin canlı izlenmesi kısmı gerçekleşemediği için müzisyenler sadece dijital dinleme rakamlarının sonuçlarına/ödemelerine kaldı.
◊ Dijital dinlenmenin şarkı ekonomisi kısmındaki önemi artarken telif gelirleri hiç olmadığı kadar azaldı. Dijital dinlemeden elde edilen gelir yayınlayan şirketlerin teliflerinin üçte biri haline geldi.
◊ Günümüz dijital dinlenme ekosistemi problematik halde. Kısa dönemli üne kavuşanların uzun dönemde kariyerlerine devam etmesi zorlaştı.
◊ Dijital dinleme kesinlikle “dinleyici öncelikli”. Bu sistemde dinleyici, sanatçı ve şarkı arasındaki bağın yeniden kurulması gerekmekte.
◊ Yeni telif sistemi tüm şarkı yazarlarını (tecrübeli ya da değil) aynı kefede değerlendiriyor ve gelir sistemi aynı çalışıyor.
◊ Dinleyiciler şarkının önemli olduğu görüşünde. Katılımcıların yüzde 60’ı “sanatçıdan çok şarkıya bakarım” derken sadece yüzde 29’u “şarkıdan çok sanatçıya bakarım” diyor. Bu da sanatçı ile dinleyici arasında uzun soluklu bir bağ olmadığını işaret ediyor.
36 sayfalık bu araştırmanın en can alıcı kısmı “söz yazarlarının paradoksu” başlığı altında verilen bölüm.
Bazı müzisyenler “Ben şarkı sözümü kendim yazıyorum, müziğimi kendim yapıyorum. Bir aylık telif gelirim 16 TL. Sen neden bahsediyorsun” diyebilir... Fakat elçinin günahı olmaz...
Araştırmaya göre, büyük plak şirketleri sürekli şarkı yayınlamak zorunda kaldıkları için işlerinden emin oldukları büyük yazarlarla çalışıyor. Birçok kişinin de parlama imkânı olamıyor.
Çalma listelerinin domine ettiği müzik sektörü, albüm ve single’lardan çok şarkının öne çıktığı bir dönemi de yaşıyor...
Ulvaeus bu konuda The New York Times’a verdiği röportajda “Pandemi ortaya çıkınca sanatçıların tek gelir kaynağı telifler oldu. ‘Kiramı ödeyemiyorum’ dediniz. Sizlere merhaba! Söz yazarlarının içinde bulunduğu durum uzun süredir buydu” diyerek telif haklarıyla yaşayan söz yazarlarına dikkat çekti.
Müzisyen, konuşmasına şöyle devam etti:
“Günde 60 bin şarkının yüklendiği Spotify’da insanlar ‘şarkı’ olarak adlandırdığı şeyleri paylaşıyor ve eğer onları çekiyorsa içlerinden bir hit çıkabiliyor. ‘Hangi şarkıya iyi denir’ hatırlamalısınız. Çöpü hatırlamazsanız, iyi şarkıyı bilemezsiniz. O zaman iyi bir zanaatkarın da kıymeti bilinir.”
Tüm araştırmanın ve röportajın ana fikri ise şu:
İyi şarkılar dinlemek istiyorsanız, söz yazarlarınıza iyi bakın. Gereken değeri verin. Telif gelirlerini iyileştirin. Umut edelim de Ulvaeus’un hamleleri tamamına ersin.

En iyi rap albümlerinden

Şanışer’in yeni albümü “Umut” son dönemde dinlediğim en iyi rap albümlerinden biri. 19 şarkının yer aldığı albümde kimler yok ki; Sokrat St, İsmail Tunçbilek, Cem Adrian, Ados...
Şanışer pandemi sürecinin hissettirdiklerinden, gündemde okunan haberlerden, sağından solundan, görmeyi kaçamadıklarından, uzun uzun ve etkili bir şekilde bahsediyor.
Dönemin müziğini ve hissiyatını 19 şarkıya sığdırmayı başaran rap’çinin albümünde daha önce yayınladığı “Kuytu Köşelerde”, “Peşimde Kara Geceler”, “Günleri Geride Bırak”, “Aynı Sokaklarda”, “Görünce Dünyamın Yıkıldığı An” dışında “Bütün Gülleri Çalmışlar”, “İnsanlar” ve “Belki Bir Gün Barışırız” dinlemeye en ihtiyacımız olan şarkılar. Kulak kabartmanız şiddetle önerimdir.

Gelecek vadediyor

Aneeka ve Gazelle’in birlikte imza attığı “Obsession” isimli şarkı haftanın farklı işlerinden. R&B ve trap soul vokaliyle diğer çalışmalar arasından sıyrılan Obsession, Gazelle’in prodüktörlüğünde düzenlenmiş. Aneeka, gelecek vadeden genç isimlerden.

2000’lerin sonu havası

Gelini Öpebilirsin, daha önce yayınladığı 5 şarkısını “Yaşa Gitsin” albümünde bir araya getirdi. Ayrıca “Çok Zor” ve “Hep Öyle Kal” gibi iki yeni şarkı da ekledi. Endüstriyel rock tınıları barındırması nedeniyle sert kalan albüm, 2000’lerin sonu havasını tattırıyor. Albümde şarkı sözleri solist Gamze Lüküslü, besteler ise Korhan Yıldırım imzalı.

Melankolik

The Away Days’den tanıdığımız Sezer Koç, solo kariyerine devam ediyor. Yeni single’ı “Su” geçtiğimiz hafta yayınlandı. Indie’den alternatif pop sularına yanaşan Koç, melankolik sözleriyle dikkat çekiyor.

Performans başarısı

Ceylan Ertem’in yeni şarkısı “Sis” yayınlandı. Söz ve müziği kendisine, düzenlemesi ise Çağrı Sertel’e ait olan şarkıda Duygu Soylu, Dünya Kızılçay, Elif Sanchez, Can Bora Genç ve Ece Şeşen’den oluşan dev bir koro Ertem’e eşlik ediyor. Bir kahramanlık destanı gibi duyulan ama günümüz şartlarını gözden geçiren şarkı, bir performans başarısı da...

Biraz gezinti

Yora’dan tanıdığımız Akif Ercihan Yerlioğlu; Berkay Küçükbaşlar ve Berat İşçioğlu ile birlikte bu kez rock, caz ve folku tek potada eriten Arnuk, isimli projede buluştu.
Trombonda Işık Üstündağ, piyanoda Ozan Tekin’in eşlik ettiği grup, 4 şarkılık enstrümantal EP’lerinde bir filme sizi davet ediyormuş hissi veriyor. Favorim ise kesinlikle “Bulanık Sular”...

Ne dinledim
· Ceylan Ertem-Sis
· Arnuk-Bulanık Sular
· Alp Ersönmez ft. Can Çankaya & Engin Recepoğulları & Sibel Gürsoy-Kolay
· Nuri Harun Ateş-Normal
· Goss-Yeniden
· İklimler-Fırtınalar
· Ege Çalışkan-Neden
· Cato-Ben Yokum Artık
· Hazi-Duvar
· Levent Özer-Dünya Serseri (Akustika)
· Ezgi Alaş-Gölge
· Can Bayrak-Hadi Gel
· Mine Özgüle-Başıma Gelenlerin
· Emre Tankal-Kadıköy
· Kalk Yerine Yat-Beni Bi’ Bul
· Uğur Etiler-Ne Olur
· Ağaçkakan-Olağaniçi
· Çağan Şengül, Işıl Ayman-Rengarenk Ormanlar
· Bade Nosa-İçimizdeki
· Tunç Aydoğmuş Co.-Güneş Hanım
· Tuğrul Sevgi-Yerle Yeksan
· Şanışer-Bütün Gülleri Çalmışlar
· Ox-Time Flies, I Standby
· Can Türkkan-Hammers
· People Around-Bliss
· Fatih Kesimal-The Scottish King
· Burhan Berken-Gerok
· 3pillie, memzst-Accept No Chains
· Farketmez-Double Denim (Instrumental)
· Sercan Debelec-Reborn
· Wrs, İlkay Günüç-Amore