Ankara’nın sanat haritası

Bu haftaki konumuz, çok eski çağlardan bu yana insanlığı gerek bedenen, gerekse ruhsal anlamda besleyen, dinlendiren, iyileştiren ve aynı zamanda ufkunu açan, düşündüren, sorgulatan “sanat...” Bu denli derin bir konuda ve tam bir sanatsever daha doğrusu bir “sanat aşığı” olarak ne yazacaklarım biter, ne anlatacaklarım... Söyleyecek, paylaşacak çok sözüm var ancak köşeme sığdırabildiğim kadarıyla, şahsen sanatın da başkenti olarak gördüğüm kentimiz Ankara’nın sanat ortamının zenginliğinden ve sanatın özellikle zihin ve ruhlarımıza işleyen pozitif etkilerinden bahsetmeye çalışacağım bu yazımda.
Keyifli okumalar...

SANATA GENEL BAKIŞ

Sanat, bilinen insanlık tarihinin başlangıcından bu yana var olan bir kavramdır. İlkel (avcı-toplayıcı) çağlarda av hikâyelerinin ve yerleşik ve/veya göçebe toplulukların geleneklerine uygun çeşitli seremonilerin mağara duvarlarına ve yaşam alanlarına resmedildiği bilinmektedir. Bugün Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne gittiğimizde, Paleolitik çağdan kalma gördüğümüz takılar, çeşitli süs eşyaları, heykelcikler, oymalı günlük kullanım malzemeleri hep sanat eseridir.

Ünlü İngiliz şair ve sanat eleştirmeni Herbert Read, “Sanat, yaşamı sürdürebilmenin ilk koşuludur” sözüyle, sanatın insan yaşamındaki varlığının önemini vurgulamıştır. Sanat yaratım demektir, insan da yarattıkça özünü ortaya koyabilir, gerçek benliğini dışa vurabilir. Sanat, aynı zamanda iletişim demektir. Sanatsal her yaratım, birtakım duygu ve düşüncelerin dışa vurumudur. Bir tür boşaltımdır, ki bu sanatın her dalında mümkündür. Tiyatro sanatçısı rolünü oynarken o karaktere öyle bir bürünür ki biz izleyicilere o karakteri yaşatır. O anki duyguyu bize aktarır. Ressam, tuvaline öyle şeyler çizer ve öyle renkler kullanır ki saatlerce tablosunun önünde durup düşünür, sorgular ve en nihayetinde bize ne anlatmak istediği hakkında bir kanıya ulaşırız. Sanki o resmi çizerken yanındaymışız gibi duygularını düşüncelerini bir anda hissederiz derinlerde bir yerlerde. Heykeltıraş, heykelinin ilk vuruşlarını yaptığı andan heykelini tamamlayana kadarki süreç içerisinde belki yaşamı boyunca hissettiği her türlü duyguyu işler ince ince. Bir müzisyen, beste yaparken acısını veya sevincini öyle bir döker ki notalara, bizler onu dinlerken içimizde taşıdığımız benzer acılar, benzer mutluluklar bilincimizde capcanlı hale geliverir. Hepimiz yetenek taşıyalım ya da taşımayalım, duygularımızı, düşüncelerimizi, acılarımızı, umutlarımızı ve hatta tutumlarımızı herhangi bir sanat dalı üzerinden yaratım yaparak dışa vurabiliriz. Bu hepimizin hakkı olan ve aynı zamanda inanılmaz iyileştirici gücü olan bir yöntemdir. Sanat en etkin “şifalanma yöntemi”dir. Sanat bir çeşit meditasyondur. İçeriden dışarıya akan bir enerjidir.

SANAT TERAPİSİ NEDİR?

Çoğunuzun bildiği, bilmese bile en azından duyduğunu düşündüğüm “Sanat terapisi” kavramına değinmek istiyorum biraz da... Sanat terapisi, aslında 1940’lı yılların başından beri var olan ancak özellikle 21. yüzyılda daha etkin biçimde kullanılmaya başlanan, her yaş grubu insan üzerinde ve sadece belli bir rahatsızlığı olan kişilerde değil herkeste uygulanabilen, dinlendiren ve iyileştirici etkiye sahip bir terapi yöntemidir. Sanatla dışa vururuz her türlü duygumuzu, öfkemizi, acımızı, düşüncemizi, isteklerimizi veya isteyip de elde edemediklerimizi. Örneklerle devam edelim. Dans etmek enerjimizi dengeler, algımızı ve konsantrasyonumuzu artırır. Resim yapmak kafamızdaki olumsuz düşünceleri dışa vurarak duygu durumumuzu iyileştirir çünkü bir çeşit duygu sağaltımıdır.

Müzik dinlemek dinlendirir, kimi zaman hüzünlendirir veya coşku verir. Tiyatro izlerken hem edilgen hem etkin tarafımız ortaya çıkar. Kah kendi yaşadıklarımızla benzetme yapar “yalnız olmadığımızı” görürüz, kah empati kurar gözlemci tarafımızla olayı veya olguyu anlamaya, tespit yapmaya çalışırız. İşin özünde gelişiyoruzdur çünkü bu sırada aslında kendimizi gerçekleştiriyor oluruz. Benzer geliştirici ve iyileştirici etkiler her sanat dalında olduğu gibi sinema, opera, bale, fotoğrafçılık ve sanatın her türü için geçerlidir. Sanat Terapisi, bilinçaltımızla köprü kurar ve geçmişe ait travmalarımızı, baskıladığımız yönlerimizi, eksik hissettiğimiz alanları bilinç üstümüze getirerek tüm bu konulara dair farkındalık sağlamamıza ve bunları iyileştirmemize yardım eder. Stresimizi yok eder, yaşamdan keyif almayı öğrenmemizi sağlar. İşte tam da bu yüzden sanat en etkin şifalardan biridir ve ömrümüze ömür katar.

ANKARA, SANATIN BAŞKENTİ

1955’te Ankara Deneme Tiyatrosu ile başlayan ve ardından 1963’te Ankara Sanat Tiyatrosu’nun kurulmasıyla devam eden Ankara Tiyatroları kültürü, günümüzde 16 tane Devlet Tiyatroları’na bağlı sahne ve 35’in üzerinde özel tiyatro sahnesiyle, Ankaramızı ülkemizde şehrin nüfus yoğunluğuna göre en fazla tiyatro izleyicisine ulaşan tiyatro kenti haline getirmiştir. Devlet tiyatrolarında oynanan her oyunun rejisi ve yönetmeninden oyuncu kadrosuna, kostümünden dekoruna olağanüstü performanslar sergiledikleri gurur verici bir gerçek. Özel tiyatrolar Ankara seyircisini çok önemserler ve turne programlarına yılda en az 2-3 kez Ankara’yı eklerler. Ancak buradan özel tiyatrolara da bir çağrı yapalım: Lütfen daha sık gelin. Sizleri kentimizde daha çok görmek istiyoruz. Emin olun, Ankara tiyatro seyircisi sizi asla yalnız bırakmaz. Öte yandan 1935 yılında ilk olarak Sergi Evi olarak açılıp, 1948 yılında Opera Sahnesi’ne dönüştürülen tarihi opera binamız, eski Ankara’nın kalbinde tüm görkemiyle ve bünyesinde sergilenen harika eserlerle her zaman bizi bekliyor. Kentimizin neredeyse tüm ilçelerine yayılmış ve içeriğinde resim, heykel, fotoğraf sanatı, ebru sanatı, seramik vb birçok farklı sanat koluna dair eser barındıran sergi evleri her daim sanatla bizi buluşturmak için hazır. Bu sergilere olabildiğince sık gitmeliyiz. Unutmayın, sanat iyileştirir.

Resim Heykel Müzesi’ni defalarca ziyaret etsem doyamıyorum oradaki eserlere bakmaya, izlemeye. Her Ankaralı yılda en az bir kez gitmeli, hatta başka illerden gelen yakınlarını da götürmeli. Ankara’da konser etkinliklerine son yıllarda ev sahipliği yapmaya başlayan yeni bir oluşum da CSO ADA. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası bünyesinde açılan bu sahnenin farklı iç dizaynı, akustik özellikleri ve farklı farklı kültürden eserlerin icrasıyla Ankara sanat kültürüne çok önemli katkısı olduğunu düşünüyorum. Ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün o ünlü sözü ile yazımı sonlandırıyorum:
“Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir.”

ANKARALI SANATSEVERLERE ŞİFA NİYETİNE ÖNERİLER:

* 7 Nisan’da büyük üstat, şef Rengim Gökmen yönetiminde gerçekleşecek, ulusal ve uluslararası pek çok yarışma ve festivalde aldığı ödüllerle ülkemizin gururu olan çok yetenekli genç piyanistimiz Can Çakmur’un piyano konserini kaçırmayın derim.
* En son geçen hafta Çayyolu Cüneyt Gökçer Sahnesi’nde izlediğim, Fransız yazar Victor Hugo’nun “Sefiller” romanından uyarlanan, çevirisi Sn. Volkan Yalçıntoklu tarafından yapılan oyun nefes kesiciydi. Tüm oyuncuları ve yönetmeni ve emeği geçen herkesi buradan bir kez daha kutlamak istiyorum ve Sefiller’i muhakkak izlemeyi herkese tavsiye ediyorum.
* Büyük üstat, Türk Tiyatrosu'nun duayeni Sn. Haldun Dormen tarafından yazılan ve bestesi büyük sanatçı merhum Sn. Melih Kibar, şarkı sözleri çok genç yaşta yitirdiğimiz bir başka büyük sanatçı Sn. Çiğdem Talu tarafından yazılan “Hisseli Harikalar Kumpanyası” müzikali 30 Mart’ta seyirciyle buluştu. Ben hemen biletimi aldım. Bu nostaljik ve eşsiz müzikal kaçırılmaz değerli okurlar.
* Yeteneğiniz olup olmadığına bakmaksızın sevdiğiniz bir sanat kursuna yazılın ve aşkla sanat yaratımınıza başlayın!

HAFTANIN OLUMLAMASI

Ben değerliyim. Ben sevgiyim. Kendimi tüm varoluş özelliklerimle onaylıyorum ve kendimi seviyorum. Ben sağlığın, huzurun, mutluluğun, başarının, bolluk ve bereketin ta kendisiyim. Şükürler olsun. Hepinize şifa olsun. Sevgiyle.