Bu konu daha önemli

Sadece ABD'de altı milyon kadının kullanmakta olduğu, Türkiye'de de tedavilerde yaygın olarak tercih edilen bu iki ilaç hakkındaki çarpıcı gelişme, Amerika'da hem şaşkınlığa hem de panik havasının esmesine yol açtı.

Menopoz döneminde yaşanan fiziki rahatsızlıkların giderilmesinde tek ilaç olarak bilinen bu ikilinin, birlikte kullanılmaları durumunda şimdiye kadar tespit edilememiş son derece ciddi yan etkilere yol açabileceğinin ortaya çıkması, sadece hastalarda değil tıp áleminde de büyük şaşkınlık yarattı.

Bu iki ilacın alternatifleri şu anda bulunmuyor.

Son gelişme ortaya çıkıncaya kadar doktorların büyük rahatlıkla uzun dönemli tedavilerde hastalara verdikleri bu ilaçların yerine kısa dönemde konulabilecek ilaç şu anda yok.

Dolayısıyla tıp álemini, milyonlarca kadını ve ilaç endüstrisini temelden sarsan bir durum söz konusu.

* * *

Paniğe yol açmamak için konuyu biraz daha detaylı yazmalıyım.

ABD'de bir süredir, ‘‘Progestin’’ ve ‘‘Estrogen’’in bir arada kullanılması durumunda hastalara nasıl yan etkileri olacağı araştırılmaktaydı.

Bu iki ilaç temel olarak menopoz döneminin fiziki rahatsızlıklarının minimuma indirilmesinde, vücudun kaybettiği hormonların yenilenmesinde kullanılıyordu.

İlaçların aynı zamanda kanser ve kalp krizi riskini de azalttığı düşünülüyordu.

Ne var ki deney ilerledikçe tahmin edilen sonuçlar alınmadı.

İlaçların birlikte kullanılmaları durumunda meme kanserinin özellikle ‘‘invasive’’ olarak tanımlanan türünün kullanıcıda gelişmesi riskinin arttığı anlaşıldı.

Ayrıca bu iki ilacın uzun süre birlikte kullanılmaları durumunda, kalp krizi ve beyin damarı tıkanma riskinin de yüzde 30'lar civarında arttığı saptandı.

* * *

Şimdi gelinen nokta şu:

Bu iki ilaç yasaklanmadı, böyle bir şey yok.

Doktorlar, çalışmanın sadece deneylerdeki risklerin kabul edilebilir düzeyin çok üstüne çıkması nedeniyle durdurulduğunu, ancak bunun illa da ilacı kullanan her hastada riskin arttığı sonucunu doğurmadığını söylüyorlar.

Amerika'da hastalara verilen tavsiye şu:

Eğer bu iki ilacı birlikte kullanan bir hastaysanız...

Bu son gelişmeden haberdar olun ve doktorunuzla konuşun.

İlaçları kullanmayı bırakmanız durumunda fiziksel rahatsızlıklarınız geri gelmiyorsa veya geri gelseler bile bunlar belirli bir tahammül edilebilirlik sınırındaysalar, ilaçları kullanmaya bir süre ara verin.

Uzun dönemde ilaçları sürekli kullanmanız mutlaka gerekiyorsa, bu şekilde aralar vererek kullanmayı sürdürün.

Eğer kullanmaya ara veremiyorsanız, o zaman da bireysel olarak risklerinizi ölçtürün.

Son çalışmayla ortaya çıkan meme kanseri, beyin damarı tıkanması ve kalp krizi riskinin sizde ne düzeyde olduğunu sürekli olarak takip ettirin.

Doktorunuzun bu konuda duyarlı olmasını bekleyin.

* * *

Dediğim gibi paniğe gerek yok.

O çalışmada risklerin istatistiki olarak artmış olması, ilaçları kullanmak zorunda olan her hastanın da aynı riskleri otomatikman üstlendiği anlamına gelmiyor.

Ancak şurası da var ki, bir gelişme yaşandı, bazı açıklamalar yapıldı, deneyler üzerinde çalışmalar durduruldu ve hastalar bilgilendirilmeye başlandı.

Bu gelişmeleri bilin ve şu anda alternatifleri bulunmayan bu iki ilaçla ilgili olarak hemen doktorlarınızla görüşün.

Konuyla ilgili haberi detaylı yazan gazete New York Times oldu. Geçen salı ve çarşamba günlerinde çıkmış olan, gazetenin son derece tecrübeli tıp muhabiri Gina Kolata imzalı yazılara www.nytimes.com sitesinden erişmeniz mümkün olabilir.

Ayrıca söz konusu çalışmayla ilgili detaylı bilgiler, The Journal of the American Medical Association Dergisi'nin July 17 tarihli nüshasında yer alacak.