2009’da ne olur

Bu durum, krizin 2009’a nasıl yansıyacağı sorusunu da getiriyor. İşte, evde, bakkalda; hayatın her yerinde bu sorunu cevabını arar olduk.

Evet, son günlerin en popüler sorusu bu: "2009’da ne olur?" Bu soruyla ima edilen, ekonomik krizin derinleşerek devam edeceği mi, yoksa biraz yumuşayacağı mı? Kimimiz, ekonomist edasıyla karamsar bir tablo çizdik, kimimiz yılın ikinci çeyreğinden itibaren krizin etkisinin yavaş yavaş azalacağını söyledik. Kimimiz de, bütün bunların verdiği kafa karışıklığı içinde, "psikolojik" olduğuna kanaat getirdik.

Mesleğim (gazetecilik, ekonomist değil) gereği, ister istemez bu soruların muhatabı olma durumunda kaldım. En sonda söyleyeceğimi en başta söyleyeyim: Bilmiyorum. "Biliyorum, şöyle olacak" diyen de tahminden öteye gidemiyor. Son dönemlerde yaşananlara bakıp, 2009’da bizi daha fazla sıkıntı beklediğini söylemek çok zor değil. Çünkü, tüketim ve harcamalarla finansal kaynaklardaki daralma, reel kesimde, yani, üretim, satışlar ve istihdamdaki olumsuz etkisini 2009’da daha fazla gösterecektir. Dünya ekonomisindeki yavaşlama ve talep daralmasına bağlı olarak, AB ülkeleri, ABD ve Rusya’ya yapılan ihracatta talepten yaşanan düşüş olacaktır. Türkiye ekonomisinin büyüme hızı da düşecektir; yaklaşık olarak yüzde 2 olması bekleniyor ama bunu da iyimser bulanlar var.

Parayı ne yapmalı

Krizin hemen 2009’da bitmesi beklenmiyor. 20 Ocak’ta Barack Obama’nın başkanlık görevini devralmasıyla, önlem paketi açıklayacağı beklentisinin, krizin kaynağındaki etkisini azaltması umuluyor. Türkiye’nin IMF ile anlaşmasının da, bir terslik olmazsa, piyasaları rahatlatması bekleniyor. Bu çerçevede, yılın ikinci yarısında krizin etkisinin azalmaya başlayacağı beklentisi var, ama bitmesi değil. Eğer başka bir şey olmazsa.

Şimdi, diğer sık sorulan bir soruya cevabı da İş Yatırım’ın hazırladığı "2009 Strateji Raporu" veriyor. Raporda, Türk Lirası’nı tercih edenler kazanacağı vurgulanıyor. Türk Lirası enstrümanlar arasında da tahviller öne çıkıyor.

İMKB için ise, "Ekonominin durgunluğa girdiği ve belirsizliklerin arttığı mevcut konjonktürün borsada kalıcı bir yükseliş için uygun olmadığına inanıyoruz" deniliyor. 12 aylık endeks tahmini ise 34 bin. Doların 2009 sonunda 1.64 TL olması öngörülüyor. Benim çıkardığım sonuç: 2009’da, karamsar değil, ihtiyatlı olmak ve ona göre hareket etmek gerekiyor.