Takvim yaşınız değil bağırsak yaşınız önemli

Bu konuyu bu hafta Gazi Üniversitesi’nden İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Tarkan Karakan ile konuştum... Kardiyovasküler hastalıklar, yani kalp ve damar hastalıkları, dünyada en çok ölüme sebep olan rahatsızlıklardan biri. Yaşlandıkça bu hastalıkların görülme oranı da artıyor. Peki bu hastalıklar neden oluşuyor? Genelde yüksek tansiyon, kolesterol, diyabet ve obezite gibi çeşitli rahatsızlıklar bunların sebepleri arasında. Sağlıklı beslenme ve spor yapmanın bu hastalık risklerini azalttığı herkesçe biliniyor. Ancak son araştırmalar, başka bir önemli faktöre de dikkat çekiyor; bağırsaklarımızda yaşayan bakteriler, yani bağırsak mikrobiyomu. Bağırsaklarımızdaki bakteriler sadece sindirim sistemimiz için değil, genel sağlığımız ve hatta ruh halimiz için bile çok önemli. Yeni yapılan bir araştırma ise bu bakterilerin sağlıklı yaşlanmada kilit rol oynadığını öne sürüyor. Ancak bu kardiyovasküler hastalık riskine nasıl etki ediyor? İşte bilim insanları bu konuyu mercek altına aldı.

YAŞLANDIKÇA MİKROBİYOMLAR DA DEĞİŞİYOR

Şangay Jiao Tong Üniversitesi’nden araştırmacılar, yaşa bağlı mikrobiyom değişikliklerinin kalp hastalığı riski üzerindeki etkisini araştırdı. Araştırma kapsamında yaşları 40 ila 93 arasında değişen 19 binden fazla kişi incelendi. Katılımcılar, metabolik olarak sağlıklı ve sağlıksız gruplar halinde sınıflandırıldı. Örneğin, obezite ve yüksek kan şekeri olanlar ayrı gruplara ayrıldı. 10 yılı aşkın bir süre bu gruplar izlendi ve sonuçlar gerçekten ilginç. Obezite ile ilgili sorunlar yaşayanların kalp hastalığına yakalanma riski yüzde 75 daha yüksekken, kan şekeri yüksek olanların riski yüzde 117 artmış. Dahası, bu kişilerin bağırsak mikropları incelendiğinde, yaşlandıkça mikrobiyomlarının da değiştiği gözlenmiş. Yaşı büyük olanlar arasında, bağırsak mikrobiyomu “genç” kalan kişilerin kalp hastalığına yakalanma riskinin daha düşük olduğu tespit edilmiş. Araştırmanın belki de en ilginç kısmı şu; bağırsak mikrobiyomunuzun yaşı, kronolojik yaşınızdan bağımsız olarak sağlığınızı etkileyebiliyor. Yani yaşınız ilerlese bile, bağırsaklarınızın genç kalması sağlığınızı olumlu yönde etkileyebilir.

NASIL GENÇ TUTABİLİR VEYA GENÇLEŞTİREBİLİRİZ

Peki mikrobiyotamızı nasıl genç tutabilir veya gençleştirebiliriz? Bunu yapmanın değişik yolları olabilir. Birincisi mikrobiyotaya iyi gelen besinleri tüketmek, zarar verenlerden kaçınmak. Lifli gıdalar, prebiyotik ve probiyotik içeren besinler, yoğurt tüketilebilir. Ama işlenmiş besinlerden ve antibiyotiklerden mümkün olduğunca uzak durmak gerek. Gayta nakli uygun bir seçenek olabilir mi? Araştırmalar henüz insanlarda bu konuda yeterli veri olmadığını hatta inflamasyonu artırarak daha kötü sonuçlara neden olma riski olduğundan şu an için önermiyorlar. Tabii bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ancak bu çalışmalar, sağlıklı yaşlanma için mikrobiyomumuzun ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Kim bilir, belki de gelecekte sağlıklı yaşlanmanın sırrı, bağırsaklarımızda saklıdır...