Problemli bölgeye doku enjeksiyonu

Değerli okurlar bu hafta konumuz eklem rahatsızlıkları ve uygulanan yeni tedavi yöntemleri. Eklemlerimiz yaşın ilerlemesi veya başka patolojik bozukluklardan ötürü işlev görmekte zorlanır. Böylece eklem rahatsızlıkları meydana gelir. Bu rahatsızlıklar kişinin hareketini ve dolayısıyla yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Bu rahatsızlıkların tedavisinde çok yeni kullanılmaya başlanan, kişinin kendi kök hücrelerinden çoğaltma yöntemiyle elde edilen dokunun tekrar problemli bölgeye enjekte edilebilmesiyle başarı sağlanan yöntemi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji İdari ve Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Murat Bozkurt’la konuştuk.

- Öncelikle eklem hastalıklarından bahseder misiniz?

Günümüzde eklem problemleri yaygın bir sorundur. Diz, ayak bileği, kalça ve omuz ekleminde ortaya çıkan bu patolojiler hastaların fonksiyonlarını kısıtlamakta ve yaşam kalitesini düşürmektedir. Bu patolojilerden biri de sık karşılaşılan bir durum olan eklem kıkırdak hasarlarıdır.

- Peki bu hastalığın sebebi nedir?

- Daha genel eklem şikayetleri ile karşımıza çıkan bu problemin nasıl oluştuğu net olarak bilinmemektedir. Genetik, kilo, tekrarlayan travmalar gibi kuvvetle şuçlanan bir çok faktör vardır.

KİREÇLENME SEBEBİ

- Hastalara yaklaşım ve tedavi nasıl olmalıdır?

Eklem kıkırdak hasarlarının tedavisinde farklı tedavi alternatifleri mevcuttur. Hastaya yapılacak tedavinin planlamasında hastanın yaşı, aktivite düzeyi, etkilenen eklem, lezyonun boyutu ve yeri oldukça önemlidir. Tam kat kıkırdak lezyonu olan bir hastanın lezyonu tedavi edilmediği taktirde, erken dönemde total diz protezi gerektirecek kireçlenmeye neden olacaktır. Genellikle tekrarlayan travmalar sonucu ortaya çıkan, genç hastalarda görülen kıkırdak hasarlarının tedavisinde, hücresel tedaviler öne çıkmaktadır.

- Peki bu hücresel tedavi yöntemlerini açabilir miyiz?

Yapılan klinik çalışmalarda en etkili hücresel tedavi seçeneği olarak gösterilmiş olup, hastanın kendi kıkırdağından alınan örnek özel laboratuvar şartlarında işlemlerden geçirilip çoğaltılır ve özel bir kök hücre tedavi ürünü haline getirilir. Gelişen doku mühendisliği teknikleri ile bu yöntem üçüncü kuşağa kadar ulaşmıştır ve ‘Matriks destekli otolog kondrosit implantasyonu’ olarak isimlendirmektedir. Ancak bu tedavi 15-55 yaş arası, ileri derecede kireçlenmesi olmayan hastalarda, ek problemi olmayan veya tamir edilmiş dizlerde uygulanabilmektedir.

MALİYETLİ BİR TEKNİK

- Bu tedavinin maddi boyutundan bahseder misiniz?

Oldukça maliyetli ve ileri bir tedavi tekniği olan kıkırdak nakli, ülkemizde Sağlık Bakanlığı Ortopedi Bilimsel Danışma Kurulu’nun onay vermesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmaktadır.

- Biraz da kireçlenmeden bahseder misiniz, bu konuda çok mail aldık?

Kireçlenme veya artrit diz eklem kıkırdağının parlak ve pürüzsüz yapısının bozulması ve eklemin fonksiyonlarının azalmasıdır.

- Kireçlenmenin tedavisi nedir?

İleri yaş, kireçlenmesi olan hastalarda yaygın olarak yapılan total diz protezi ameliyatı, eklem yüzeyinin tamamının metal implantlar ile değiştirilmesi işlemidir. Yeni gelişmeler ile uygun hastalarda unikondiler olarak isimlendirilen kireçlenen tarafa uygulanan kısmi protezler veya sadece kireçlenen yüzeyin değiştirildiği yüzey kaplama seçenekleri de uygulanabilmektedir. Bu sayede daha az kesi, daha az enfeksiyon ve daha az komplikasyon ile bu ameliyatlar gerçekleştirilebilmektedir.
Farklı yaş gruplarında, farklı hastalıklara yönelik uygulanabilen yeni ameliyatsız tedavi seçenekleri son yıllarda oldukça popüler olmaya başlamıştır ve klinik çalışmaların sonuçları oldukça yüz güldürücüdür. Hastanın kendi kanından hazırlanan trombositten zengin plasma ve ıslah edilmiş otolog serumlar, etkilenen eklem içerisine uygulanan bu yeni tedavi tekniklerindendir. Farklı yöntemlerle hazırlanan bu kan deriveleri içerdikleri büyüme faktörleri ve özellikle ıslah edilmiş otolog serumlardaki, önemli bir inflamasyon azaltıcı madde olan interlökin 1 blokerleri sayesinde, erken evre kıkırdak lezyonu olan genç hastaların şikayetlerinde gerileme ve kireçlenmesi olan yaşlı hastalarda total diz protezi ihtiyacını geciktirdiği gösterilmiştir. Bu tekniklerden Trombositten Zengin Plazma, dizde menisküs yırtıkları, bağ hasarları, omuzda kas yırtılmaları, dirsekte tenisçi dirseği olarak bilenen epikondilitte ve daha birçok ortopedik rahatsızlıkta uygulanmakta ve hasta konforunda belirgin artış sağlamaktadır. Yapılan çalışmalarda, yine eklem içerisine uygulanan viskosuplemantasyon adı verilen hyaluronik asit uygulamalarına göre sonuçların daha iyi olduğu kanıtlanmıştır.

KİLO KONTROLÜ ŞART

- Okuyucularımıza vermek istediğiniz bir mesaj var mı?

Başta kireçlenme olmak üzere eklem rahatsızlıklarının ortaya çıkmasında ve yapılan tedavinin başarısında en önemli kriterlerden birisi kilo kontrolüdür. Hastaların ideal kilolarına inmesi dize binen yükleri azalttığından hem hastalığın ilerlemesini azaltır hem de uygulanan tedavi yöntemlerinin etkinliğini ve süresini arttırır. Beslenme de bir diğer önemli faktördür. Eklemi oluşturan kemiklerin kalitesini arttıtmak, kırık riskini azaltmak için osteoporozdan koruyucu tedbirlerin ve yeterli kalsiyum ve D vitamini alınması gerekmektedir.

MURAT BOZKURT KİMDİR

Prof. Dr. Murat Bozkurt 1969 da Erzurum‘da doğdu. Ankara Üniversitesi’nde tıp fakültesi eğitimini tamamladıktan sonra ortopedi ve travmatoloji ihtisas eğitimine Ankara Doktor Muhittin Ülker Acil Yardım ve Travmatoloji Hastanesi’nde başladı. 1999 yılında Danimarka Aarhus Üniversitesi’nde ortopedi araştırma laboratuvarında biyomekanik çalışmalar yaptı. 2005 yılında “Ortopedi ve Travmatoloji Doçenti” ünvanını aldı. 2009-2010 yılları arasında Ankara Etlik Araştırma ve İhtisas Hastanesi’nde Başhekimlik görevi yaptı. Bozkurt, 2010 yılında profesörlük unvanını aldı. Bozkurt, şu anda Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji İdari ve Eğitim Sorumlusu olarak görev yapmaktadır.

ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA

Sevgili okurlar, önümüzdeki hafta konumuz kas iskelet sistemi hastalıklarında manuel (elle) tedavi. Fizyoterapide diğer tedavilere alternatif bir yöntem olan manuel tedavi dünyanın birçok yerinde uygulanan bir teknik olup tamamen el ile yapılan, yan etkisi olmayan ,kısa sürede yanıt veren ve coğu zaman tek başına da yeterli olan etkin bir tedavi seçeneğidir. Önümüzdeki hafta bu yöntemle ilgili konunun uzmanı, fizyoterapist Gamze Şenbursa’yı konuk edeceğim. Hafta boyunca bu teknik ile ilgili merak ettiklerinizi ve sormak istediklerinizi bana jineklinik@senolkalyoncu.com adresinden iletebilirsiniz.