Mide kanseri tanı ve tedavisinde gelişmeler

Çocukluktan başlayan bilinçsiz beslenme alışkanlığı, sigara, alkol tüketiminin de tetiklediği mide kanserinin erken evredeki belirtileri, ülser, gastrit gibi çok sık görülen mide rahatsızlıklarına benzer şikâyetlere benzerlik gösterdiği için tanısında gecikmeler yaşanabilmektedir. Bu nedenle mide şikâyetleri olan her hasta önemsenmeli.
Hem tanı hem de tedavi ile ilgili önemli gelişmelerin yaşandığı günümüzde mide kanseri ile ilgili bilgileri, Kanserde Güncel Tedavilere Erişim ve Geliştirme Derneği Başkanı, Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Uğur Coşkun’a sorduk.



BAKTERİYEL ENFEKSİYONA DİKKAT

İleri yaş, erkek cinsiyet, kötü beslenme alışkanlıkları, ailesel risk faktörleri, sigara gibi etkenlerin yanında ‘helikobakter pylori enfeksiyonu’ önemli risk faktörlerinden birisidir. Genellikle çocukluk çağında mideye yerleşen bu bakteri, tüm insanların neredeyse yarısında pozitif bulunmaktadır. Gastrit ve ülsere yol açmasının yanında, midenin koruyucu zarında tahriş ve iltihaplanmaya yol açarak kısım hastada mide kanseri riskini arttırmaktadır. Tuzlanmış, tütsülenmiş gıdalar ile kömür ateşinde pişirilmiş gıdaların tüketiminin azaltılması, obezitenin önlenmesi, günlük düzenli aktivite, koruyucu madde içeren sıvı ve gıdaların tüketiminin azaltılarak, yeşil gıdaları içeren Akdeniz mutfağı tarzı beslenmeye geçilmesi ve ‘helikobakter enfeksiyonu’nun tedavisi gibi önlemler ile mide kanseri riskini azaltmak mümkün olabilmektedir.

ENDOSKOPİ TAKİPLERİ ÖNEMLİDİR

Mide kanseri hastalarının yaklaşık yüzde 10-20’sinin akrabalarında da mide kanseri tanısı bulunmaktadır ve yaklaşık yüzde 2-3’ünde genetik birliktelik vardır. Kalıtsal mide kanseri öyküsü olan ailelerle kanserin erken teşhisi açısından düzenli endoskopi takipleri önemlidir. Genetik olarak risk tespit edilen ailelerde koruma amaçlı midenin çıkarılması da kanser riskini azaltmak amacıyla uygulanan yaklaşımlardan birisidir. Mide kanseri, erken safhalarda hiçbir belirti vermeyebilir ya da gastrit benzeri hastalıkların spesifik olmayan belirtileri ile ortaya çıkabilir. Bu nedenle mide şikâyetleri olan her hasta önemsenmeli, hastanın yaşı ile birlikte kilo kaybı veya kansızlık gibi durumların eşlik etmesi durumları da göz önüne alınarak tanıya yönelik endoskopi şüphelenilen durumlarda ivedilikle yapılmalıdır.

İMMÜNOTERAPİ ÖNEMLİ BİR SEÇENEK

Erken yakalanan mide kanseri hastalarının birçoğunda, tümörün olduğu bölgenin ya da midenin bir kısmının çıkarılması ile kemoterapi gibi başka bir tedaviye gerek kalmaksızın hastaların tamamen iyileşme durumu söz konusu olabilmektedir. Fakat hastalığın daha ileri evrelerde yakalanması durumunda cerrahi sonrası koruyucu amaçlı olarak kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanmakta fakat bu tedavilere rağmen bir kısım hastada başka organlara yayılma olmaktadır. Evre 4 dediğimiz yayılmış hastalıkta son dönemde geliştirilmiş umut verici ilaçlar geliştirilmiştir. Akıllı ilaç olarak isimlendirilen bu hedefe yönelik ajanlar bazen kemoterapi ile birlikte bazen ise tek başına uygulanmaktadır. Moleküler ve genetik analizler sonucunda uygun olan hastalarda kullanılan bu ilaçlar, tümörlerin damarlanmasını bozarak ya da tümör hücrelerinin iletişim yollarının devre dışı bırakılması gibi mekanizmalarla etki göstermekte ve önceki yıllara göre çok iyi sonuçlar elde etmemize imkân vermektedirler. Bu hasta grubunda yine immünoterapi önemli bir tedavi seçeneği olup, vücudun bağışıklık sisteminin uyarılması yolu ile etki ederek bir kısım hastada uzun süreli iyi neticeler almamızı sağlamaktadır.