Koronavirüs nedir?

Bilim insanlarının zoonotik olarak adlandırdığı nadir durumlarda hayvanlardan insanlara bulaşabilirler. Koronavirüsler (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir.
Koronavirüslerin insanlarda dolaşımda olan alt tipleri (HCoV-229E, HCoV-OC43, HCoV-NL63 ve HKU1-CoV) çoğunlukla soğuk algınlığına sebep olan virüslerdir. SARS-CoV, 21. yüzyılın ilk uluslararası sağlık acil durumu olarak 2003 yılında, daha önceden bilinmeyen bir virüs halinde ortaya çıkmış olup yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur. Yaklaşık 10 yıl sonra koronavirüs ailesinden, daha önce insan ya da hayvanlarda varlığı gösterilmemiş olan MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus) Eylül 2012’de ilk defa insanlarda Suudi Arabistan’da tanımlanmış; ancak daha sonra aslında ilk vakaların Nisan 2012’de Ürdün Zarqa’daki bir hastanede görüldüğü ortaya çıkmıştır.
31 Aralık 2019’da DSÖ Çin Ülke Ofisi, Çin’in Hubei eyaletinin Vuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakalarını bildirmiştir. 7 Ocak 2020’de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni koronavirüs (2019-nCoV) olarak tanımlanmıştır. Daha sonra 2019-nCoV hastalığının adı Covid-19 olarak kabul edilmiştir. Yani 2019’da çıkmış olması sebebiyle Covid-19 adını almıştır.
Koronavirüsler, Coronaviridae ailesi içinde bulunurlar. Başlıca dört türde sınıflandırılırlar. Bunlar: Alfa, Beta, Gama ve Delta koronavirüslerdir. İnsan, yarasa, domuz, kedi, köpek, kemirgen ve kanatlılarda bulunabilmektedirler. (evcil ve yabani hayvanlarda). İnsanlarda koronavirüsün neden olduğu hastalık spektrumu basit soğuk algınlığından ağır akut solunum sendromuna (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS) kadar değişkenlik gösterebilmektedir. İnsan ve hayvanlarda çeşitli derecelerde respiratuar, enterik, hepatik, nefrotik ve nörolojik tutumlarda seyreden klinik tablolara neden olabilmektedir. Covid-19 virüsü, SARS-CoV ve MERS-CoV’unda içine bulunduğu beta-koronavirüs ailesi içinde yer almaktadır.

ÜLKEMİZ VE İTALYA’DA COVID-19

Bu konuyla alakalı gündemi yakından takip eden ve TOBB ETÜ Hastanesi’ndeki hastaların takip ve tedavisini yapan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Halil Kurt’tan güncel bilgileri aldık:
“Dünyada büyük felaket olarak adlandırılan koronavirüs hastalığı, Çin’in Wuhan şehrinde 31 Aralık 2019-30 Ocak 2020 tarihlerinde nedeni bilinmeyen pnömoni vakalarının artması üzerine araştırıldığında, bu hastaların Wuhan şehrinde deniz ürünleri şehir pazarındaki çalışanlarda görüldüğü tespit edilmiştir. Pnömoni olan hastaların solunum yolu örneklerinde hastalığa neden olan yeni bir koronavirüsün varlığı, 7 Ocak 2020’de ilk defa Çin’de tespit edilmiş ve kısa sürede 12 Ocak 2020’de tanı kiti geliştirilmiştir. Daha sonra ise 13 Ocak 2020’de Tayland’da bir Çinli’de yeni koronavirüs 19 pnömoni tanısı konulmuştur.
Dünya Sağlık Örgütü, 20 Ocak 2020’de 282 vaka olduğunu, 31 Ocak’da ise 9826 vaka (106 tanesi Çin kaynaklı, 19 ülkede) olduğunu duyurmuştur. Takiben 1 Şubat’ta 23 ülkede, 15 Şubat’ta 25 ülkede, 29 Şubat’ta 53 ülkede, 11 Mart’ta ise 114 ülkede 118 bin vaka ve 4 bin 291 kişinin hayatını kaybettiğini bildirerek pandemi ilanı yapmıştır.
Yaklaşık 2,5 ayda vaka sayısı hızla artarak bugün 550 bini aşan vaka, 24 bin üzerinde ölüm görülmüştür.
İtalya’da 31 Ocak’ta görülen yurt dışı kaynaklı 2 olgudan sonra, 3 hafta boyunca vaka sayısı 3’ü aşmamış, ilk ölüm 23 Şubat 2020’de 76 vaka (2 ölüm) takiben 124 (2), 229 (6), 322 (11), 400 (12), 650 (17), 888 (21), bin 128 (29), bin 689 (35), 2 bin 36 (52) bildirilmiştir. İlk ölümlü vakadan sonraki 10. günde artış dikkate alındığında yaklaşık yüzde 25 oranında katlanarak gitmektedir.
Ülkemizde de zamanında ve etkili bir şekilde alınan bütün önlemler sayesinde İtalya’da vaka görülmesinden 2-3 hafta sonra 11 Mart 2020’de görülen 1 vakadan sonra giderek artmış ve 17 Mart 2020’de 98 vaka (1 ölüm), takiben 191 (2), 359 (4), 670 (9), 947 (21), bin 236 (30), bin 529 (37), bin 872 (44), 2 bin 433 (59), 3 bin 629 (75) bildirilmiştir. İlk ölümlü vakadan sonraki 10. günde artış dikkate alındığında yaklaşık yüzde 25 oranında katlanarak gitmektedir. Ölümlü vakaların ortaya çıkmasından sonraki hastalık sayısındaki artış dikkate alındığında İtalya ile benzerlik göstermektedir. İtalya’da vaka ve ölümler 26 Mart’da 80 bin 539 (7 bin 500) sayısına ulaşmıştır.
Bu sayıların giderek artacağı ve İtalya örneği baz alındığında, 3 hafta sonra Nisan ortasında vaka sayısının ülkemizde 80 bin rakamına ulaşacağını söylemek kehanet olmaz sanırım. Şu andaki hastalık sayısındaki artış ve hastanelerdeki yoğunluk mevcut kapasitelerimizi zorlamaktadır. Uzun zamandır alınan tüm önlemlere rağmen hastalık sayısındaki logaritmik artışı önlemenin tek yolu en kısa sürede en az 2 hafta süre ile yurt içi ve yurt dışı tüm hareketliliğin durdurulması kanaatinde olduğumu belirtmek isterim.”

ÖĞRENMEDEN GEÇMEYİN

Bu virüs grubuna bağlı virüsler, genellikle soğuk algınlığına benzer şekilde, hafif ve orta derecede üst solunum yolu hastalığı olan insanları hasta edebilir.Corona (COVID19-Korona) Virüsü Belirtileri:• Birkaç gün süren yüksek ateş (38.3°C ve üzeri),• Balgamlı ve/veya kuru öksürük,• Boğaz ağrısı,• Nefes darlığı (Nefes alma güçlüğü),• Baş ağrısıÖzel bir tedavi yöntemi yoktur. Çoğu zaman belirtiler kendiliğinden kaybolur. Uzman hekimler teşhis sonrası ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar ile belirtileri hafifletmek için tedavi uygulayabilirler. Yaşam alanlarındaki oda neminin dengelenmesi ve ılık duş ile boğaz ağrısı ve/veya öksürüğün hafiflemesine destek sağlanabilir. Ayrıca bol sıvı tüketmek, dinlenmek ve uyku tedavi için faydalı olacaktır. Belirtiler standart soğuk algınlığı sürecinden daha kötü seyretmeye başlarsa mutlaka uzman hekime danışılması gerekir.