Baş ağrıları ve migren

Bu ağrıyla ilgili merak edilenleri TOBB ETÜ Hastanesi Algoloji Kliniği’nden Uzm. Dr. Dostali Aliyev’e sordum. Şu bilgileri verdi: Altta yatan bir hastalıkla bağlantısına göre baş ağrıları ‘primer’ ve ‘sekonder’ olarak iki kısma ayrılır. Primer baş ağrıları santral sinir sistemi veya sistemik bir hastalığa bağlı olmayan, çoğu zaman nedeni tam olarak netleştirilemeyen baş ağrılarıdır. Sekonder baş ağrıları çeşitli hastalıklara, patolojilere bağlı gelişen ağrılardır. Tüm baş ağrılarının yaklaşık yüzde 95’i primer baş ağrıları, onların da yüzde 90’nı migren, gerilim tipi baş ağrısı ve küme baş ağrısı oluşturmaktadır.

Uzm. Dr. Dostali Aliyev

MİGREN NEDİR?

Migren, ataklar halinde seyreden primer baş ağrısıdır.

MİGREN ATAĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Migren tipik olarak 4-72 saat süren, genetik yatkınlığı olan kişilerde bazı besinler (mayalı yiyecekler, içecekler), yorgun ve stresli çalışma ortamı, hava değişimi, işe yetişme telaşı, çok veya az uyumak, yaşanan duygusal anlar (aniden sevinmek veya üzülmek) gibi tetikleyici faktörlerle ortaya çıkan genellikle tek taraflı, göz çevresi, şakaklarda, zonklayıcı, orta veya şiddetli, fiziksel aktivite ile şiddetlenen bulantı, kusma veya ses-ışık hassasiyetinin eşlik ettiği ağrı ataklarıyla seyreden bir hastalıktır.

MİGREN AĞRISI NEREDE OLUR?

Migren ağrısı genellikle tek taraflı, göz çevresi, şakaklarda olur.

AURA NEDİR?

Migren atağı başlamadan önce 5-60 dakika süren göz önünde karartılar, parlak yıldızlar, yanıp sönen ışıklı noktalar, kıvılcımlar veya kolda, yüzde ve/veya tüm vücutta yaygın karıncalanma, uyuşukluk şeklinde tarif edilen semptomlardır.

MİGREN KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Migren herkeste görülmekle beraber kadınlarda görülme oranı, erkeklere göre daha fazladır (1/5’e karşılık 1/10) Migrenin ortaya çıkmasında genetik ve çevre faktörlerinin rol oynadığı düşünülmektedir. Ailenizde migrenli hasta varsa sizde de migren olma ihtimali yüksektir. Migren her yaşta görülebilir ama 30’lu yaşlarda daha fazla görülür. Adet döneminde oluşan hormonal değişiklikler migreni tetikleyebilir.

DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE MİGREN?

Migren dünya çapında hemen hemen her ülkede görülür. Migrenin ırksal farklılığı yoktur. Türkiye’de yüzde 16 oranında görüldüğü tahmin edilmektedir.

MİGREN TANISI NASIL KONUR?

Migren tanısı anamnez ile konulmaktadır. Nörolojik muayenesi normal bir hastanın anlattıkları çoğu zaman tanı için yeterli olabiliyor. Bazı durumlarda doktorunuzun önerisi ile beyin manyetik rezonans gibi ek görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

SİNÜZİT VE MİGREN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Sinüzit ve migren ayrı hastalıklar olup, hastalar tarafından sık-sık karıştırılan bir durumdur. Sinüzit burun çevresinde olan kemik boşluklarının iltihabıdır. Uzun süren nezle sonrası sinüzit gelişebilir. Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, yüz, göz ağrısı, baş derisi hassasiyeti sık görülen bulgulardır.

MİGREN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR? MİGREN AĞRISINA NE İYİ GELİR?

Migren tedavisinde hasta eğitimi çok önemlidir. Migren ağrılarını tetikleyen faktörlerin belirlenmesi, hastanın bu etkenlerden kaçınılması önerilir (dengeli beslenme, yeterli uyku...). Temiz havada yürüme, bol sıvı tüketmek, bitkisel çaylar (zerdeçal, zencefil), masaj gibi yöntemler bazı hastalarda çok etkili olabilmektedir.

MİGRENDE İLAÇ TEDAVİSİ

Migren atak tedavisi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar, analjezikler gibi spesifik olmayan ilaçların yanı sıra, ergotamin ve triptan türevi ilaçlarla yapılmaktadır. Migren tedavisi atak sıklığı, şiddeti, ek hastalık (koroner arter hastalığı, karaciğer veya böbrek hastalığı gibi) olması durumuna göre her hastaya özel olarak doktor tarafından karar verilerek ayarlanır. Migrenin profilaktik tedavisinde amaç; ağrı sıklığını, şiddetini, süresini kısaltmak ve hastanın yaşam kalitesini artırmaktır. Bu amaçla antihipertansif (beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri), antikonvülzan (valproik asit, topiramat), antidepresan (trisiklik antidepresan, SNRİ) gruplardan farklı ilaçlar uygulanmaktadır. Yakın zamanda migren aşısı olarak bilinen iki yeni ilaç migrenin profilaktik tedavisinde kullanılmak üzere onaylanmıştır.

MİGRENDE GİRİŞİMSEL TEDAVİLER

İlaç tedavisinin yetersiz olduğu durumlarda algoloji (ağrı) uzmanları tarafından büyük oksipital sinir blokajı, supraorbital sinir blokajı, sfenopalatin ganglion blokajı, onabotulinum toksin A enjeksiyonu gibi girişimsel işlemler uygulanabilir.