Ağrı çok uyku yok

Fibromiyalji sendromu; kas iskelet sisteminde kronik yaygın ağrı, ağrıya duyarlılıkta artış, kaslarda hassas noktaların varlığı ile karakterize bir yumuşak doku romatizmasıdır. Toplumda görülme sıklığı yüzde 5 olarak bilinen fibromiyalji sendromu hakkında Acıbadem Ankara Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Nural Aydın’la konuştuk.

* Öncelikle fibromiyalji nedir? Biraz açıklayabilir misiniz?
Özellikle boyun sırt ve bel bölgesi olmak üzere yoğun kas ağrıları, kronik yorgunluk, uyku bozukluğu ile seyreden ve sık görülen bir hastalıktır. Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık 10 kat daha fazla görülen fibromiyalji sendromu, özellikle 38-58 yaşları arasında ortaya çıkar. Her beş hastadan dördünde uyku bozukluğu bulunur. Fibromiyalji hastalarında çoğu kez enerji çok azalmıştır. Bu hastaların çalışma hayatlarındaki performansları düşmüştür. Geceleri uyku problemleri vardır, gün içinde çok yorgun görünürken ara ara uyukladıkları gözlenir. Hayatlarından bezecek kadar kas spazmları ve şiddetli ense boyun, sırt ve bel ağrıları vardır. Yaşam kaliteleri ileri derecede azalmıştır. Hastalar kendilerini hep yorgun olarak hissettikleri gibi hastalıklarını her an “Çok yorgunum”, “Her yerim ağrıyor” diyerek ifade ederler.

* Bir hasta fibromiyalji olup olmadığını nasıl anlayabilir?
Fibromiyaljinin kesin teşhisinde kullanılan herhangi bir tanı testi yoktur. Tanısı klinik takip ve muayene ile konulabilir. Ağrı kronik, yaygın ve simetriktir. En sık omurga boyunca, bel sırt ve boyun bölgelerinde görülür. Yorgunluk hissi hastalar tarafından “Bitkinim, hiç enerjim yok, her zaman yorgunum, elimi kaldıracak halim yok” gibi cümlelerle anlatılır. Genellikle tüm gün süren bir bitkinlik hissi, gündelik işleri yapmada güçlük ve halsizlik söz konusudur.

GECELERİ SIK UYANMA, SABAHLARI YORGUN KALKMA

* Gece rahat uyuyamamak da fibromiyaljiden kaynaklanabilir mi?
Uyku düzensizliği fibromiyalji sendromunda çok sık görülen bir sorundur. Geceleri sık uyanma, özellikle sabah yorgun kalkma ve uyandıklarında kendilerini dinlenmiş hissedememe yakınmaları tipiktir. Eklem sertliği hissi hastaların çoğunda görülür (yüzde 85). Hastalar tipik olarak kaslarda ve eklemlerde şişlikten yakınırlar ancak hekim tarafından bu durum gözlenemez.
Kollarda, bacaklarda, bazen gövdede uyuşma, karıncalanma, iğneler batma şeklinde tanımlanan parestezi adı verilen yakınmalar hastaların yüzde 80’inde görülür. Ayrıca spastik kolon, gerilim tipi başağrısı, ağrılı menstruasyon, idrar yolu enfeksiyonu olmaksızın sık idrara çıkma ve idrar yapma sırasında ağrı, soğuğa tahammülsüzlük, soğuk havalarda ellerde ve ayaklarda beyazlaşma, ağız kuruluğu gibi bulgular fibromiyaljiye sıklıkla eşlik eder.

* Fibromiyaljiye eşlik eden hastalıklar var mıdır?
Fibromiyalji hastalarının yüzde 70’inde, kendilerinin ifade ettiği bir anksiyete (endişe, kaygı) durumu ve yaklaşık yüzde 30’unda depresyon görülür. Depresyondan sonra fibromiyalji geliştiğini gösteren çalışmalar yanında, kronik ağrının depresyona yol açtığını gösterenler de vardır. Ağrı eşiği depresyonla düşmekte ve depresyon hastanın kas iskelet ağrılarına öncülük edebilmektedir.

TEDAVİ MUTLAKA HEKİM KONTROLÜNDE YAPILMALI

* Peki fibromiyalji neden olur?
Fibromiyaljinin nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Fiziksel ve ruhsal travmalar, enfeksiyonlar ve hormonal bozukluklar hastalığın başlamasına neden olabilir.

* Tedavisi nasıl olmaktadır?
Fibromiyaljinin Tedavisi, ancak çok yönlü bir program ile mümkündür.
Bazı hastalarda fibromiyalji çok hafif seyreder sadece hastalığın anlatılması ve endişelerin giderilmesi bile yardımcı olabilir. Ancak çoğu hastada detaylı bir tedavi programı planlamak gerekir.
Tedavide ağrıyı ve kas spazmını azaltmak, uykuyu düzenlemek için ilaç tedavisi fizik tedavi uygulamaları etkilidir. Fizik tedavi ajanlarının yanında kaslardaki spazmı çözmeye yönelik gevşeme egzersizleri dayanıklılığı arttırmaya ve ağrıyı azaltmaya yönelik güçlendirme egzersizleri yüzme, yürüme ve bisiklet gibi aerobik egzersizler faydalıdır. Ancak fizik tedavi ve egzersiz tedavisinin çeşidi süresi ve dozu hastadan hastaya değişebileceği için mutlaka hekim kontrolünde yapılmalıdır.

* Son olarak söylemek istedikleriniz nelerdir?
Tanı konduğunda, fibromiyaljinin iltihaplı eklem romatizmaları kadar hayatı tehdit eden ve sakatlık bırakan bir hastalık olmasa da ağrı ve yorgunluk nedeniyle hastanın yaşam kalitesini bozan ve iş gücünü azaltan bir hastalık olduğu hasta ve hasta yakınları tarafından bilinmelidir.

NURAL AYDIN KİMDİR?

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu Nural Aydın, uzmanlığını Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon dalında Ankara Eğitim, Araştırma ve Rehabilitasyon Hastanesi’nde tamamlamıştır. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzman Hekimler Derneği, Osteoporoz Derneği, Romatoloji Derneği, Türkiye Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Derneği ve Ankara Sağlık Kuruluşları Derneği’nde üyelikleri bulunan Nural Aydın, Acıbadem Ankara Hastanesinde görev almaktadır.

ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA

Önümüzdeki hafta konumuz, halk arasında ‘sertleşme sorunu’ olarak da bilinen erkeklerde ‘erektil disfonksiyon’ olacak. Çoğu zaman doktora gitmekten çekinilen ve saklanan bu durumla ilgili tüm merak edilen konuları,
Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim Arştırma Hastanesi Üroloji Kliniği doktorlarından Doç. Dr. Levent Işıkay ile konuşacağım. Siler de hafta boyunca sormak istediğiniz soruları skalyoncu@hotmail.com adresinden bana iletebilirsiniz.