İzmir’i ‘İzmir’ yapan Fuar’dı

Benim yaş kuşağım için Fuar lunapark, Amerika pavyonunda gösterilen Muhammed Ali Clay ve Frazier arasındaki asrın boks maçlarının filmleri, bugünkü Rusya o zamanki Sovyetler Birliği (SSCB) pavyonunda kozmonotların uzay seyahatlerinin foto ve sergileri, Alman pavyonundaki otomobillerdi. Ve tabii ki, Zeki Müren’den, Moğollar’a, Toto Karaca’dan, imamın karısı Sevtap Çetinkaya’ya ses, sinema, tiyatro sanatçılarının İzmir’de buluştuğu renkli günlerdi. O zamanlar tam bir ay süren Fuar zamanı, İzmir dev bir gazinoya dönüşürdü. Vur patlasın, çal oynasın yaşanan gecelerin ardından, ertesi gün basında sanatçıların skandalları, aşkları veya kavgalarıyla ilgili magazin haberleri büyük bir ilgiyle izlenir, İzmir 1 ay boyunca rüyalar aleminde yaşardı.

ŞEHRE PARA AKARDI
Tabii, bütün bunlar işin magazin tarafı. İşin bir de ekonomik yönü vardı ki, Fuar’ın İzmir’e yıllar boyu yaptığı katma değerler kolay kolay unutulamaz. Kapalı ekonomik modelin uygulandığı, gümrük duvarlarının çok yüksek olduğu o yıllarda yurt dışından mal getirmek çok zordu. Ama Fuar’a özel kotalar vardı. Türkiye’nin dört bir yanından işadamı, esnaf, sanatkar marangozluktan, çiftçiliğe otomobilden, tekstile dünyada en son çıkan ürünleri görmek için Fuar’a gelir, kotadan yararlanarak ürün satın alırdı.
Ülkenin her bir yanından akın akın gelen bu ziyaretçiler otellerde kalır, lokantalarda yemek yer, çarşılarda alış veriş yapar bir ay boyunca İzmir’e para akıtırdı. O nedenle İzmir Enternasyonal Fuarı’nın kente katkısı olağanüstüydü.

NEDEN BİTTİ
Sonra 80’li yıllarda Türkiye liberal ekonomiye geçti, isteyenin istediği malı yurt dışından getirmesi serbest oldu, bizim Fuar’ın büyüsü bitti. Bir ay, 15 gün, bir hafta derken, şimdi nostalji niyetine dört gün fuar yapılıyor.
Neyse ki, kısa süre önce mermer, gelinlik, tarım gibi uzmanlık fuarları için Büyükşehir Belediyesi’nin büyük yatırımıyla Türkiye’nin en büyük ve moderni olan Fuar İzmir açıldı. Belki devir gereği gazinolu, renkli eski fuar günlerinin şatafatı yok, ama profesyonel ziyaretçiler İzmir’in yolunu yine hatırladı.