İncir artık kraliçe yemişi

İncir, üzüm gibi Ege’nin ürünleri Avrupa’da kapışılıyor. İngiltere, Almanya alıcı ülkelerin başında geliyor. Ege İhracatçılar Birliği 1 milyar 39 milyon dolarlık kuru incir, kuru üzüm ve kuru kayısı ihracatının yüzde 95’inin Ege’den yapıldığını açıkladı geçen hafta.

BUCKİNGHAM SARAYI’NDA
Özellikle İngiltere’de uzun yıllardan beri içine kuru incir konularak yapılan kurabiyeler, kekler bağımlılık yaratmış durumda. Öyle ki, birkaç yıl önce bitkisel hastalık nedeniyle ihracatımızda aksama olunca İngiliz basınına manşet olmuştu. Kraliçenin sarayının bile vazgeçemediği kuru incirli kurabiyeler olmadan beş çayını nasıl içeceğiz diye ülke karalar bağlamıştı.
İşte böylesine değerli bir ürünün dünyanın en büyük üreticisi Ege’de yaşadığımız için şanslıyız. Ama tabi ki inciri alabiliyorsak. Geçen hafta tesadüfen girdiğim bir kuruyemişçide şok yaşadım. Tezgahın üzerinde kuru incir gözüme takıldı. İhracatı arttı diye haberini okuduğum için merak edip fiyatını sordum. “Kilosu 130 TL” cevabını aldım. Halbuki yaz sonunda yeni mahsul 50- 55 liraya piyasaya sürülmüş daha sonra kasım – aralık aylarında 85 TL’ye kadar çıkmıştı.

AMBALAJDA BİLE DEĞİL
Kilosuna 130 TL istenen kuru incir ambalajlı pakette bile değildi. Tepsinin içine dizilmiş birinci kalite mi, üçüncü kalite mi ne olduğu belirsiz bir ürün. Şaşkınlığımı gören satıcı “Bu yıl mahsul az, ondan fiyatlar yüksek” dedi.
Türkiye’de yılda 300 bin ton kadar yaş incir üretiliyor. 2021 sezonunda bu miktarın 71 bin tonu kuru incir olarak ihraç edildi. Dünyanın en kaliteli incirinin Aydın’da üretildiğinin artık anlaşıldığını söyleyen Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu üyesi Kazım Günaydın “Önceleri sadece Avrupa Birliği ülkeleri ve ABD’ye gönderiliyordu. Şimdi Çin, Tayland, Endonezya, Rusya ve Afrika gibi ülkeler de Türkiye’den incir alıyor. Bizim hedefimiz bu rakamları ikiye katlamak” demiş.

İNCİR Mİ DÖVİZ Mİ?
Bu açıklama Ege’de yaşasak bile kuru incire ulaşmanın giderek zorlaşacağını gösteriyor. Şu sıralarda ekonominin en büyük ihtiyacı döviz olduğu için “Kuru inciri ihraç etmeyin biz yiyelim” demek de mümkün değil.
Türkiye’nin döviz gelirlerini yiyip bitiren petrolün varili yine 100 doları gördü. Fiyatlar şişince yıllık petrol faturamız 50- 60 milyar dolara tırmanıyor. Bu yıl turizmden beklenen 35 milyar doların tamamını yutacak, yine de yetmeyecek. Dua edelim Ukrayna- Rusya krizi Türk turizminin başına patlamasın.

KURTULUŞ GÜNEŞTE
Geçen hafta hükümet çok doğru bir yaklaşımla güneş, rüzgar enerjisi kullanımını teşvik için bir dizi karar açıkladı. Yılın 300 günü güneş olan Ege ve Türkiye’de fabrikaların, evlerin çatıları güneş panelleriyle kaplanmalı. Ancak o zaman petrole, doğalgaza bağımlılığımız azalır.
Güneş ve rüzgardan enerji üreten teknolojilerin gelişmesiyle Türkiye’nin ayağına tarihi fırsat geldi. İyi kullanırsa petrole bağımlılığımız azalabilir. O zaman Rusya – Ukrayna krizinde turizm için yüreklerimiz ağzımıza gelmez, kilosu 130 TL’ye çıkmış kuru incire bakıp kafa sallamayız.