Konut piyasasında gözler ‘kampanya’da

Evi olmayan kira vermek zorunda olan, kiraların son dönemdeki hızlı ve sert tırmanışıyla mağdur olarak adlandırabileceğimiz çok geniş bir kitleden söz ediyoruz. Dün açıklanan kampanyaya detaylı baktım. Ana hatlarıyla çok ayrıntılı düşünülmüş, üzerinde hayli çalışılmış bir kampanya. Konut edinmenin yanı sıra üretimi teşvik edecek pek çok ayrıntı da var. Yüzde 0,69’dan başlayan aylık faizler, 15 yıl vade, 5 milyon liraya kadar kredi imkanı piyasa için yeni iyileştirilmiş koşullar. Örneğin İstanbul için 5 milyon liraya konut bulmak birçok semtte çok zor. Ancak şehrin tamamını düşündüğünüzde imkansız değil. Kampanyanın koşullarından biri ‘0’ konut almak. Bakanlıklar tarafından kampanyaya dahil olması onaylanan şirketlerin, ellerindeki konut stokunu ne şekilde satışa sunacağı önümüzdeki günlerde netleşecek. Böylece kampanyanın ne şekilde tutacağını, yani pratikte nasıl yürüyeceğini çok daha net göreceğiz. Konut fiyatlarının gerilemesini, daha doğrusu yerinde sayıp istikrarlı olmasını istiyorsak, bu ve benzeri kampanyaları yan unsurlarla da desteklemek gerekiyor. Yoksa biliyorsunuz, talep artıp şehirde arsa üretmek de sıkıntılı olunca bu tür kampanyalar ancak kısmen ve geçici faydalı olabiliyor? Bu arada hemen belirteyim, konut fiyatlarındaki artış sadece Türkiye’nin sorunu değil. Bakın Kanada son günlerde konut satışını yasaklamasıyla gündeme geldi.

KANADA YABANCIYA SATIŞI YASAKLADI

* KANADA konut fiyatlarındaki artışın kendi vatandaşlarını satın alamayacak noktaya getirdiğini görünce işi yabancıya konut satışını yasaklamaya kadar götürdü. Ancak bunu akşamdan sabaha yapmadı. Kademeli bir geçiş sağladı. Kanada tarihler 2019 yılını gösterdiğinde yabancılara konut satışına yüzde 15 vergi uygulamaya başladı. 1 Ocak 2022 tarihine gelindiğinde vergi yüzde 25’e çıkarıldı ve 1 Ocak 2023 itibarıyla yabancıya konut satışının yasaklanacağını açıkladılar. Hem de 3 yıllığına. Yılbaşı itibariyle de bu kararı uygulamaya soktular. Mülteciler ve daimi ikamet hakkına sahip yabancıları istisna kapsamına alan Kanada, turizm amaçlı kullanılan mülkleri de bu uygulamanın dışında bıraktı. Ülkede uygulamaya karşı çıkanlar var. Yasak yerine konut inşaatlarına ağırlık verilmesini isteyenler hayli çok. Uygulamanın da tartışmaların da tek bir amacı var. Konut almak isteyen, konut almak zorunda olan Kanada vatandaşlarını korumak.

YILDA 15 MİLYAR DOLAR GELİYOR

* DÜN çeşitli yayınlarda yabancılara konut satışının Türkiye’de de yasaklanmasına ilişkin tartışmalar olduğunu gördüm. Gayrimenkul Türkiye’nin lokomotif sektörü. Yabancıya konut satışının yasaklanması sektörü çok olumsuz etkiler. Yılda yaklaşık 15 milyar doları bulan döviz girişinden oluruz. Mevcut ekonomik koşulları göz önüne alıp konuyu daha gerçekçi bir düzlemde tartışmamız gerekir. Yabancıya konut satışını yasaklamak yerine kısıtlamaları, vergilendirmeleri konuşmamızın ise tam zamanı diye düşünüyorum. Ne karar alacaksak alalım hemen uygulamaya sokmak zorunda değiliz. Kanada gibi yabancıya mülk satışının vergilendirilmesini, kısıtlanmasını bir takvime bağlayabiliriz. Bu konut fiyatları üzerindeki köpüğün alınmasına fayda sağlar, piyasadaki istikrarı da hızlandırır.

TWİTTER’A BİR TALİP BULMASI MARS OPERASYONUNDAN ZOR

ŞAKA gibi başladı aslında Elon Musk’ın Twitter’ı alması. Küçük anketler yaptı, yoklamalar çekti, sonrasında iş ciddiye biner gibi oldu. Önce bir teklif gitti, sonra geri çekildi. Ardından davalar falan derken 2022’de Musk Twitter’ın sahibi oluverdi. Oldu olmasına da elektrikli araç şirketi Tesla ile tarih yazan, Space X ile uzaya çıkan Musk Twitter derdiyle boğuşurken yarı yarıya eridi. 270 milyar dolarlık servetiyle dünyanın zirvesinde yer alan Musk’ın serveti 2022 yılında tam 133 milyar dolar eriyerek 137 milyar dolara indi. Musk filmi başa sarabilse Twitter’ı almak bir tarafa bir süre Twitter’dan mesaj bile atmayacağına eminim. Ancak filmi başa sarma şansı yok. Daha da kötüsü Twitter’ı elinden çıkarması yani Twitter’ı alacak birini bulması Mars’a insan indirmesinden bile daha zor.