Derin Ar-Ge zamanı

Türkiye’de girişim denildiğinde ilk akla gelen isimlerden biri. Kurttepeli girişimciliği destekleyerek kalkınmaya katkıda bulunmayı amaçlayan Endeavor Türkiye’nin de başkanı. Önceki gün bir grup ekonomi gazetecisiyle bir araya gelen Kurttepeli söze endişeli bir mesajla girdi:

“Geç kalıyoruz, tren kaçıyor.”

Nedenini açıklayarak devam etti:

“Dünyada büyüyen firmalara baktığımız zaman birçoğu derin Ar-Ge çalışmaları yapan firmalar. Yapay zekâ ve biotech dönemine giriyoruz. Artık helikopter yapmanın değil Mars’a gitmenin önemli olduğu bir dönemdeyiz. Biz ilk 10-15 sene içerisinde e-ticaret ve kurye hizmetleri gibi birçok şeyi tükettik. Fakat bir yerden sonra TÜBİTAK teşviki ve yapay zekâ çalışmalarına ilave olarak 10-15 sene sonra dünya nerede olacak ve biz nerede olacağız konuları tartışılmalı. Akbank’la yürüttüğümüz ve lansmanını 19 Nisan’da gerçekleştireceğimiz araştırma sonucunda Türkler tarafından kurulan yapay zekâ firmalarının çoğunun yurtdışında olduğunu gördük. Bu noktada daha önce de bahsettiğimiz gibi firmada çalışan ve işini iyi yapan kişilerin Türkiye’ye nasıl entegre edileceğine odaklanılmalı.”

Emre Kurttepeli yeni dönemde girişimcilik kriterlerinin epey farklılaştığına dikkat çekerek sürdürdü sözlerini. Yapay zekâ, biotech ve laboratuvarların artık ön planda olduğuna vurgu yaptı sözü Türkiye’ye getirdi:

“Bizim Endeavor olarak birçok ülkede network’ümüz bulunuyor, bu açıdan şanslıyız. Fakat gün sonunda derin Ar-Ge’nin Türkiye’ye de geçmesi gerekiyor. Türkiye’de şu anda daha çok yurtdışındaki alt yapıyı ve sistemi kullanarak yapay zekâ aracılığıyla yeni uygulamalar üretilmesi söz konusu. Çok büyük bütçeler karşılığında Türkiye bu programları kullanıyor fakat bir süre sonra bu fikri sıfırdan üreten tarafta da yer almak gerekiyor.”

Yapay zekânın her yere dokunduğu için her sektörü etkilediğine de dikkat çeken Kurttepeli uzmanlaşmanın nerede güçlü olduğunuza bakmakla başladığına vurgu yaptı.

Tüm dünyada özellikle yapay zekâ temalı girişimlerin herkesin en çok görmek istediği işler olduğuna vurgu yapan Kurttepeli Türkiye için böyle bir teklif geldiği anda kendilerinde kaynak olmasa dahi tüm dünyadaki networkleriyle destek isteyebildiklerini söyledi. Özetlersek, gençler... Şimdi yapay zekâ ve derin Ar-Ge zamanı. Büyük düşünün... Yeter ki sağlam, ayakları yere basan bir fikriniz olsun. Dünyanın dört bir tarafından yatırım almanız mümkün.

DIŞARININ CAZİBESİ ESKİSİ GİBİ DEĞİL

ENDEAVOR Türkiye Genel Sekreteri Aslı Kurul Türkmen de buluşmamızda bazı tespitlerini paylaştı:

* Türkiye’deki mühendisler ilk etapta bundan iki yıl önce yurtdışında göç etmeye başlamışken şu sıralar dışarıdaki iş imkânlarının da eskisi gibi iyi olmaması sebebiyle ilk dalga göçten sonra Türkiye’de kalmalar başladı. �

* Erken aşama yatırımda Türkiye’nin durumu oldukça iyi. Ar-Ge harcamalarının bir kısmını GSYF’ye (Gelişim Sermayesi Yatırım Fonu) koyma şartı getirildiği için aniden Türkiye’de bu oran arttı. İlave olarak TÜBİTAK’ın mentörluk programı sayesinde en fazla erken yatırımın olacağı ülke konumuna gelebileceğimizi söyleyebiliriz. Erken aşamada çok yüksek meblağlar olmasa dahi takım iyiyse iyi bir yatırım da bulunabiliyor.

* Hatta araştırmaların sonucuna göre Türkiye’de özellikle İstanbul başlamak için iyi bir lokasyon konumunda yer alıyor.

* Bizim duvara çarptığımız nokta ise başlangıçta girişim için yüksek meblağlar gerektiği durumda o miktarın Türkiye’den çıkma ihtimali düşük oluyor. Bazı fintech firmalarının lokal olması gerekiyor ama yatırım yurt dışında yapıldığı için firma bunu yüksek sesle söyleyemiyor ve lokal olmamayı kabul etmek durumunda kalıyor.

* 2023’te yapılan 722 milyon dolar yatırımın 500 milyon doları Getir’e aktarılmış; totalde ise 325 adet anlaşma sağlandı. En fazla yatırım alan sektör ise yapay zekâ ve oyun sektörü olarak sıralanıyor.

NASIL DESTEKLİYOR

Endeavor, gelişmekte olan pazarlarda büyük düşünen ve ekosistemlerinde büyük etki yaratan “multiplier” girişimcileri destekliyor. Bu şirketler ve kurucuları, artık ülkelerin ve dünyanın gidişatına yön veriyor. Çarpan etkisi yaratarak girişimcilik ekosistemini büyütüyorlar. 16 yılda Endeavor Türkiye’den seçilen girişim sayısı 77 oldu. Girişimciler, 750 milyon doları aşan yatırım topladı.

ENDEAVOR DÜNYASINDA SON 3 YILDA YAŞANANLAR

2024�

Endeavor Türkiye’nin en son seçilen girişimi Codeway, dünya çapında milyonlarca kullanıcıya hizmet veren, yapay zeka temelli kategori lideri mobil uygulamalara imza atan bir girişim. Codeway uygulamaları 25 milyondan fazla kez indirildi ve 1 milyondan fazla aktif aboneleri bulunuyor. 160 ülkede, 150 milyondan fazla kişiye ulaşan 20’ye yakın Codeway uygulaması arasında, her gün aktif olarak yüz binlerce insan tarafından kullanılan Wonder (AI Art Generator) ve Ask AI (AI Chatbot) da bulunuyor.

2023

* Insider QIA liderliğinde 105 milyon dolarlık bir yatırım turu kapattı.

* Baydöner İstanbul Borsası’nda halka arz oldu.

* Papara İspanya’da satın aldığı Rebellion ile birlikte Türkiye’nin 7. unicorn’u oldu.

* Colendi, 2 milyar TL sermayeli Colendi Bank’ın kuruluşu için BDDK’dan onay aldı.

* OBSS, erken aşama şirketlere yatırım ve teknoloji desteği sağlayacağı OBSS Ventures’ı kurdu.

* Insider, diyalog bazlı mesajlaşma platformu MindBehind’ı satın aldı.

* Dataroid, Koç GSYF ve İş Bankası 100. Yıl Girişim Sermayesi’nden 2 milyon dolar yatırım aldı.

2022

* Insider, Endeavor Catalyst’in de dahil olduğu Seri D yatırım turunda aldığı değerleme ile Türkiye’nin yazılım alanındaki ilk unicorn’u oldu.

* Armut, İtalyan rakibi ProntoPro ile birleşti.

* Alictus, SciPlay tarafından satın alındı.

* AirTies, Providence Equity Partners tarafından satın alındı.