Savaş Özbey

Karikatüristler muhalif bakış açıları nedeniyle dünyanın her yerinde, her dönemde otorite figürlerle sorun, yaşadı, davalık/mahkemelik oldu. Ama ilk defa bir karikatürist grubu, kendi ülkesinde, kendi halkıyla, kendi insanlarıyla, kendi takipçileriyle davalık oluyor.

Memleketin en iyi karikatürcüleri...

Olaylar, gelişmeler karşısında en inci, en nüktedan çizgileri...

Yaşadıklarımıza ve hayata bambaşka bir yerden bakıp zihin açan isimleri...

Erdil Yaşaroğlu ve çizgidaşları...

Bir süredir inanılmaz ithamlarla, sırf bir karikatürü paylaştı diye dava açtıkları öğretmenler, emekliler, sağlıkçılarla gündemde.

İddia o ki bir avukat ordusu kurulmuş ve herkesin hesaplarını tarıyorlar ve yakaladıklarına davayı yapıştırıyorlar. Sosyal medyalarında karikatür paylaştıkları, WhatsApp’a koydukları, bloglarında yayınladıkları için ilgili-ilgisiz birçok kişiye asla ödeyemeyecekleri tazminat davaları açılıyor.

Sosyal medya ve forumlar bu iddialarla yıkılıyor; “#karikaktür davaları” diye hashtag’ler açılıyor.

Erdil Yaşaroğlu iddialarla ilgili dün bir paylaşım yapıp linç yemekten ötürü duyduğu üzüntüyü diye getirmiş:

Serdar Ortaç’ın Seçil Gür ile bu fotoğraflarını görünce altına artık bu cümleyi yazasım geliyor: “Hadi Seçil yürüyüşe çıkalım. Gazeteci görürsek de konuşuruz...”

Ortaç 10 günde bir HİT yazdığı dönemlerden bile daha gündemde/ekranımızda/önümüzde.
Günlük spora çevirdiler işi. Sneaker’ları geçiriyor,
Kasketleri-kaşkolları takıyor, birbirinin koluna girip “açıklama yapmaya çıkıyorlar”.
Ama ne “pakedi açılmamış” demeçler...
Bir gün biri “yavru antrikot (doğrusu antilop)” oluyor, diğeri aslan.
Ertesi gün “Cinsellik ilişkinin yüzde 100’üymüş”, onu öğreniyoruz Serdar-Seçil ikilisinden. Zaten ne tam olarak ne olduklarına kendileri de karar verebilmiş değil.
Sevgili diye çıktılar; “Selam dünyalı, biz dostuz” da dediler... Pazartesi yoldaşlar, salı ayrılıp, çarşamba güya tekrar barışıyorlar.

Kariyer çizgisi 1990’da Biber Bar’la başlıyor. Havana, Park Şamdan, Blackk, Jack Russel, Bobou gibi onlarca kafe, bar, restoran, kulüp, beach’le devam ediyor. Yeme-içme dünyasının ve gece hayatının son 30 yılının karakutusu gibi. Pandemi bir yana, son 30 yılda gece hayatı iyiye mi, kötüye mi gitti? Ortamı kim hareketlendirir: Ajda mı Sezen mi? Yılın hangi mevsiminde dışarı çıkarsak flört ihtimali daha fazla? Şans mı lazım strateji mi? Duayen işletmeci Emre Ergani’den gece hayatının klasik ve yeni kodlarını aldım.

◊ İşiniz ikisinin arasında: Gün doğumu mu gün batımı mı?

- Bizim sektörde her ikisini de sevmiyorsan iş yapman güç. Bazı dönemlerde hayat gün batımıyla başladı, gün doğumuyla nihayetlendi.

◊ İşletmecilik ve gece hayatında 30’uncu yılınız. Hangisi sizin filminiz: “Vampirle Görüşme” mi “Hangover” mı?

- 30 yıl bu işte çalışınca her ikisi de (Gülüyor). Hatta vizyondaki tüm filmlerden fragmanlar var.

◊ Bir şeyi gece planlamak mı gündüz planlamak mı?

- Bir düzen kuramazsın kalıcı olman çok güç. Gündüz saatlerinde de düzenli olarak geceyle ile ilgili yapman gereken arka plan işler var.

Bu gerçekten tuhaf bir laf. Kadınlar arasında birbirine karşı kullanılınca daha da tuhaf oluyor. Işın Karaca ve Merve Boluğur arasında müzikle başlayıp, kilolara, sese gelen tartışmada varılan nokta bu. Sonuç mu? Bence erkekleri aklıyor.

Kadın kadının kurdudur” ya da “Kadın kadının düşmanıdır” erkeklerin dillerinden düşürmediği, sık başvurduğu bir söylem.

Kadın cinsinin rakibinin de yine kendi cinsinden biri olabileceği önermesi aslında alttan alta, “Size aslında biz değil, kendi kendiniz zarar veriyorsunuz” mesajı gibi.

Çünkü erkekleri aklıyor: Oh ne güzel. Kadının toplumda yaşadığı eşitsizliklerden, eksikliklerden yine kadınlar sorumlu...

Peki aynı söylemi bir kadın için başka bir kadın kullandığında ne olur?

Gelin, ete kemiğe büründürelim:

◊ Işın Karaca, müzik sektörüne gireceğini açıklayan Merve Boluğur’a sosyal medyada “Çünkü müzik piyasasında bir sen eksiktin güzel kız” yorumunu yaptı.

◊ Boluğur buna cevap olarak Karaca’yı dış görünüşü ve kilolarıyla vurdu, “Benim zayıf olmamı kıskanıyor” dedi.

Moda’da açılan Türkiye’nin ilk vegan kasabı Limonita’ya gittim, içinde hiçbir hayvansal ürün olmayan sosis, hamburger ve rozbif tattım. Aklımızda etle özdeş birçok yemeğin bitkisel versiyonu var. Peki ‘vegan’ ve ‘kasap’ kelimelerini aynı tamlamada kullanmak biraz tuhaf olmuyor mu?

Dört kafadar ortaktan Deniz Yoldaç “Ankara Siyasal mezunuyum. Kadın hakları, insan hakları, hayvan hakları hep iç içe olduğumuz konulardı. Mottomuz da bu yüzden ‘İnsana saygılı, kadına saygılı, hayvana saygılı’” diyor Limonita’yı anlatırken.

Ama sonra siyasi tonu hafifleyip reklamcı tarafı ön plana çıkıyor:

“Bu yüzden kendimize ‘vegan kasap’ dedik, ‘vegan shop’ da diyebilirdik. Ama bütün bu kavramlar tartışılsın istedik. Amacımıza da ulaştık galiba. ‘Orası kasap değil manav’ dediler. En çok onda eğlendik. Nasıl mercimek köftesi, cevizli sucuk diyebiliyoruz, 100 sene sonra kasabın da anlamı değişir mi? Acaba torunlarımız ‘Büyükannelerimiz, büyükbabalarımız zamanında gerçek hayvanları kesip yiyorlarmış’ der mi? Böyle bir zihin jimnastiği herkese faydalı.”

Bugüne kadar beslenmeyle, veganlıkla, hayvanseverlikle, çevrecilikle ilgili kafanızda hangi kalıp, hangi önyargı varsa altüst etmeye niyetliler.

Bu ezber bozan hareketleri de kendileriyle kafa bularak paylaşıyorlar kitlelerle. Mesela vegan kasabın açılışında, pancar kesip alınlarına sürmüşler.

Limonita, Moda’da küçücük bir dükkân. Beş kişi zor sığar. “İlgi nasıl?” diye soruyorum, asıl trafik sipariş üzerinden dönüyormuş. Deniz Hanım “Dükkânda ürün kalmadı” diyor. En çok sucuk ve tantuni gidiyormuş.

Kızının yetişkinliğe adım atmasıyla ilgili Ceyda Düvenci’nin yaptığı paylaşım tartışılmaya devam ediyor. Çarşamba yazdığım yazıya hem sosyal medyadan hem de mail olarak ben de çok yorum aldım. İçlerinden Reyhan O., “Her kelimesine katılıyorum, lütfen bu konuda daha çok yazın” demiş. İnsanlar bunun konuşulmasını istiyor. Zaten Düvenci de bu konunun gündeme gelip tartışılmasından memnun olduğunu açıklamış. Benim görüşlerimi zaten bir önceki yazımdan okuyabilirsiniz. Bugün benden farklı görüştekilere yer vermek istedim.

Torunlarımın bu büyük güne atacakları adımı heyecanla bekliyorum

73 yaşındayım. İki kız evladım ve iki de kız torunum var. Kızlarım genç kız olunca onlar kadar ben de heyecanlanmıştım.
Bizim zamanımızda bu tür öğretiler, gizli kapaklı, genellikle annelerin göreviydi. Anneler bu görevi yerine getirirken, kızları bir suç işlemiş duygusu vererek yerine getirirdi. Ve bu suçluluk duygusu, kirlenmiştik duygusu kızlarına geçerdi.
Ben kızlarıma, bana yapılanı yapmadım. Onları korkutmadan, aylar önce bu değişime hazırladım.
Gün geldiğinde onlara sarılıp öptüm ve olayı tüm aile üyeleriyle mutlu bir şekilde paylaştık.
Bunda utanılacak bir şey yok. Dünya nüfusunun yarısı kadın ve bu olay her saniye her bir köşede yaşanıyor. Tıpkı su içmek, yemek yemek, nefes almak gibi doğal.
Şimdi torunlarımın bu büyük güne atacakları adımı, tıpkı kızlarımda olduğu gibi heyecanla bekliyorum.

Ceyda Düvenci’nin kızının reglisi... Yeni evli çiftin gerdek partisi... Ertesi gün kanlı çarşafla bekaret göbeciği... Sosyal medya yüzünden bunların hepsi bize de geçiyor, parçası olmak istemediğimiz halde telefonlarımıza, evlerimize, hayatlarımıza, hafızalarımıza giriyor. Bu ülke mi gittikçe endazesini şaşırıyor, ben mi yaş aldıkça yobazlaşıyorum, şaştım kaldım.

Oyuncu Ceyda Düvenci, 2.7 milyon takipçisiyle kızının “genç kızlığa adım attığını” paylaştı.

2.7 milyon takipçi... Buna bir de alıntı yapan haber sitelerini falan katarsanız ezcümle bütün Türkiye, Melisa’nın regl olduğunu biliyor.

Bilmeyenler için hemen kısa bir parantez açalım: Melisa, Düvenci’nin ikinci evliliğinden olan kızı.

Doğum sırasında beyin kanaması geçirdiği için serebral palsi hastalığıyla mücadele ediyor. Amerika’da özel tedavi ve eğitim gördü.

Düvenci ise bu süreçte kahramanlaştı. Hem kızıyla birlikte bu hastalığa karşı verdiği mücadeleyi hem de bu hastalıktan mustarip başka çocuklar için gösterdiği çabaları takip ettik yıllarca.

Sosyal sorumluluk projelerinde yer aldı, bu konuda bir kitap bile hazırladı. Böyle ağır travma geçiren ailelerin psikolojisine aşinayım. Kız kardeşim kalbi delik doğmuştu.

Yıllarımız onu hayatta tutmak için açık kalp ameliyatları, kateterlerle hastane kapılarında geçti.

Annemin bir lafı hiç aklımdan çıkmaz: “

Pandemide eksikliğini en çok çektiğim şey ne harika tabaklar, ne güzel manzaralar, ne şu ne bu... Farkında olmadan çok alışık olduğumuz “ağırlanma” kültürü. Restoranların birçoğunun paket servisi var, alıyorum da... Ama mesele sadece o porsiyon değil ki. Ben gördüğüm muameleyi çok özledim; Türk tipi ağırlamanın dayanılmaz hafifliğini.

Robert de Niro ünlü restoranı Nobu’yu İstanbul’da açacakmış mayıs ortasında. Neyse ki Bodrum’dan tecrübeliler.

Çünkü dünyaca ünlü ne yeme-içme markaları, restoran zincirleri geldi Türkiye’ye. Birçoğu tutunamayıp bir sezonun sonunda kapatıp gitti. Kavrayamadıkları şey şuydu bence: Bizde restorana, kafeye gitmek sadece yemek yemek, karnını doyurmak değildir. Aynı şekilde servis de sadece servis değildir.

Bizde servis, aynı zamanda hizmet almaktır, hoş tutulmaktır, iyi hissettirilmek, hatta şımartılmaktır.

Eğer o adama/kadına alıştığı şekilde ismiyle hitap edemezsen bitti o iş. İlle de lüks yerleri düşünmeyin.

Daha mütevazı yerlerde de durum aynı. Orada da insan tanınsın, hali vakti sorulsun, özel bir tercihi varsa, bilinsin, hatırlansın istiyor.

Türk erkeğine flört ettiği birinin yanında sipariş alırken “Her zamankinden mi olsun efendim?” cümlesinin kurulması, önüne koyacağınız her yemekten daha lezzetli, her aperatiften daha iştah açıcı, emin olun.

Bunda yadırganacak bir şey de yok. Filmlerde görüyoruz ya, Batı’da insanlar bara gidiyor, barmene eşiyle sorunlarından patronuyla meselelerine kadar her şeyini anlatıyor...

Yani aslında barmene bir nevi terapist muamelesi yapıyor. Bunu da öyle düşünün. Masaja, rahatlamaya gider gibi gidiyoruz mekâna.