Uluslararası piyasaların yeni modası mı?

Salih NEFTÇİ

Biz içeride vergi, stopaj kargaşasıyla uğraşırken Asya'da önemli olabilecek bir gelişme oldu.

Konumuz son birkaç gündür Malezya'da uygulanan politikalar ve bunun arkasından gelebilecekler. Yanılmıyorsak, konu ileride bizlerin de gündemine girebilir.

Büyük tartışmalara neden olacak bu olayı bir günde enine boyuna tartışmak imkânsız. Bugün sadece olayı duyurmakla yetiniyoruz.

MALEZYA

Malezya Asya krizinden etkilenen ülkelerden birisi. Bankacılık sistemi Endonezya ve Tayland'daki kadar olmasa da, yine de zayıf durumda. Bilançolarda ‘‘geri gelmesi’’ zor krediler duruyor.

Bu arada Malezya parası Ringit baskı altında.

Merkez Bankası döviz kaybını yavaşlatmak için faizleri yüksek tutuyor.

Bu da reel ekonomiyi etkiliyor. Malezya ekonomisi hızla küçülüyor.

Küçülme ise siyasetçilerin hoşlanmadıkları şey.

Hele hızlı bir küçülme...

Siyasetçiler işte bu duruma baktılar... Ve iki gün önce tepki verdiler.

Sermaye hareketlerini sınırlama kararı aldılar.

İŞİN ÖZETİ

Malezya'da alınan tedbirlerin detayları okurlar açısından önemli değil. (Profesyoneller açısından ise durum farklı. Malezya'da ve birkaç haftadır da Hong Kong'ta yapılanların teknisyenler ve profesyoneller tarafından direnlemesine tartışılması gerekiyor. Uygulanacak stratejileri etkileyebilir.)

İşin özetine gelelim.

Malezya vatandaşı yurtdışında Ringit veya döviz çıkaramayacak. Malezya dışında Ringit hesabı açtıramayacak.

Sabit kur sistemine geçilecek.

Malezya hisse senetlerini kısa zamanda satanlar bu parayı bir yıl dövize çeviremeyecek.

Kısacası Malezya, uluslararası piyasalarla bütünleşme yolunda son yirmi yıl içinde almış olduğu mesafeyi bir anda sıfırladı.

Başa döndü.

Kendisini dünya piyasalarından kopardı.

NEDENİ

Nedenleri karmaşık. Ve uzun.

Ama bir neden belli.

Malezya son kararlardan sonra faizleri istediği gibi düşürebilecek. Dövize kaçma diye bir şey olmayacak. Çünkü, dövize kaçmak artık yasal değil.

Siyasetçiler Malezya'nın böylelikle büyümesini yeniden hızlandıracağını düşünüyorlar.

Bu arada finansal piyasalarda yaşanan çalkantıların azalmasını da bekliyorlar.

OLUR MU?

Malezya'nın aldığı tedbirler tüm dünyada küçük bir şok yaratmış durumda. Diğer Asya ülkeleri, hatta bütün gelişmekte olan ülkeler tarafından dikkatle izleniyor.

Şimdiden ‘‘Başarılı mı olur, yoksa zarar mı verir?’’ tartışmasına girmek istemiyoruz.

Zamanla görüşlerimizi bu köşede ele alacağız.

Bugün konuyu Türkiye'yi ilgilendiren bir gözlemle noktalayalım.

SONUÇ

Malezya'nın aldığı kararlar diğer gelişmekte olan ülkelere de sıçrarsa, yabancılar buralara yatırım yapmanın daha riskli hale geldiğini düşünebilirler. Türkiye gibi 'emerging market'lere akan para daha yüksek bir risk pirimi gerektirebilir.

Çünkü yatırımcının ‘‘çıkamama’’ riski daha yüksek olur.

---