Sentetik repo enstrümanları (5)

Salih NEFTÇİ

Swap nedir?

Maliye Bakanlığı ile iyi bir dengeye doğru gidiyoruz.

Maliye vergi toplama konusunda kanunları hassasiyetle uygulamaya başladı. Vergi gelirlerini elden geldiğince yükseltmek için ciddiyetle çalışıyor.

Bizler ise yatırımcılara uluslararası standartlar ve yasalar çerçevesinde en uygun enstrümanları tanıtıyoruz.

Batı ülkelerinde tanık olduğumuz çağdaş bir rekabet.

Siyasetçiler verimsiz ve ıslahı imkânsız kamu işletmelerini tasfiye yoluna giderlerse yüksek vergilere olan ihtiyaçları da azalacak.

Denge yerine oturacak.

Zamanla gelinir.

SWAP'LAR

Swap'ın ne olduğunu bir kez daha tekrarlayalım.

Swap değiş-tokuş demek.

Bugün size bir ‘‘şey’’ veriyorum. Bir başka ‘‘şey’’ alıyorum.

Gelecekte bir tarih ve bir fiyat saptıyoruz.

Aynı ‘‘şeyleri’’ o tarihte, saptadığımız fiyattan geri değiştiriyoruz.

Biraz karışık.

Hatta bir çeşit cambazlık. (Ama yüksek matematik gerektiriyor. İyi para kazandırıyor. Biz finans mühendisliği diyoruz.)

ÖRNEKLERİ

Swap'ın çeşitleri sonsuz. Tanımlarken ‘‘şey’’leri değiş-tokuş ettiğimizi söyledik. Bu ‘‘şey’’lerin yerine ne isterseniz onu koyun.

Üç ayda bir ayarlanan faiz verin, bir yıllık sabit faiz alın, ‘‘Faiz swap’’ı yapmış olursunuz. (Borçlanan bir kişi açısından yararlı olabilir. Özellikle faizlerin gelecekte yükselmesi bekleniyorsa...)

Amerikan hisselerinin gelirlerini verin, İtalyan hisse gelirlerini alın. Adı ‘‘hisse senedi swap’’ı olur. (Bir Amerikalı, İtalya kâğıtlarını alma derdini çekmeden İtalya Borsası'ndaki yükselişten yararlanmak isteyebilir.)

Seçenekler dediğimiz gibi, sonsuz.

SENTETİK REPO

Swap'la sentetik repo da yapabilirsiniz.

En basiti döviz swap'ı ile yapılan sentetik repo.

Elimdeki 10 milyar TL.'yi gider, bankaya bugünkü dolar fiyatından ‘‘swaplarım.’’

Yani 10 milyar TL. veririm, dolar alırım.

Bir ay sonra gider 10 milyar TL.'mi geri alırım. Ama değişik bir dolar fiyatından.

Piyasa kurallarına göre fiyatlar arasındaki fark repo faizine yakın olacaktır. (Dolarların aynı bankada tutulduğunu, bu nedenle de dolar cinsi faizin sıfır olduğunu varsayıyoruz.)

SONUÇ

Repo yapmadınız.

Ama repoyla hemen hemen aynı geliri elde ettiniz.

Riski?

Riski repo'dan az.

Vergisi?

Vergisi yasalar ne diyorsa o.

Gecelik faizler

Ekonomi basınında Merkez Bankası'nın sıkı para politikası izlediği konusunda yorumlar vardı. Şüpheyle karşıladığımızı yazmıştık. Siyasetçiler karşısında ‘‘zayıf kalınabilir’’ demiştik.

Dün Merkez Bankası kotasyonları aşağı çekti.

Böylelikle gecelik faizlerin ortalaması düşmüş oluyor.

---