Sentetik repo enstrümanları (3)

Salih NEFTÇİ

Swap nedir?

Evet. Faize gelen vergi sonunda Maliye'ye ne kadar net vergi getirir bilmiyoruz. Ama anlaşılan Türkiye finansal piyasalarına Euro-enstrümanları kazandıracak.

Bugün swap'ları ele alacağız.

EURO PİYASALAR

Euro-enstrümanlarda daha işin başındayız, ama gelinecek nokta belli.

Avrupa, Amerika ve Asya ülkelerinde finans sektörleri nereye gelmişlerse, Türkiye finans sektörü de anlaşılan eninde sonunda oraya gelecek.

Bütün mesele bunun ‘‘ne zaman’’ olacağı ve bir de bu süreç içinde piyasanın ne kadarının yabancılara kaptırılacağı. Çünkü tahmin edileceği gibi, yabancıların bu konuda büyük deneyimleri, birikimleri var. Neresinden bakılırsa bakılsın Türkiye bankalarının işi kolay değil.

Nitekim son zamanlarda piyasalarda işlem görmeye başlayan yeni ‘‘sentetik’’ enstrümanların daha çok Londra kaynaklı olduğu da unutulmamalı.

Olay Türkiye'deki repo yatırımcısını olduğu kadar, bankaları da ilgilendiriyor.

Örneğin swap denen işlemleri alın. Bir swap çeşidi kullanırsanız aynen repo yapmış oluyorsunuz. Kazancınız repo faizinden pek farklı olmuyor. Hatta maliyetler daha düşük kalacağı için kazançlı bile çıkabiliyor.

Ama kredi riski var.

Baştan başlayalım.

SWAP NEDİR?

Bugünkü yazıda swaplarla nasıl sentetik repo oluşturulacağını tartışmayacağız. Bu gelecek yazıların konusu.

Swap'lar çok ilginç enstrümanlar. Yatırımcıya yararlı olacak bilgileri yavaş işlemekte yarar var.

Bir kere unutulmamalı ki birçok swap çeşidi bulunuyor. Bizim sentetik repo olarak kullanacağımız swap çeşidi bu ilginç enstrümanların belki de en basiti. Adı ‘‘döviz swapı’’.

Swap, ‘‘değiş-dokuş’’ demek. Ama iki kere.

Değiş-tokuşların biri başta, biri de sonda.

DÖVİZ SWAP'I

İlk önce bir ‘‘karşı taraf’’ bulunuyor. (Bu repo yatırımcısı için bir banka olacak.)

Swap işlemi için şunlar yapılıyor:

Bir fiyat üzerinde anlaşın, TL. verip ‘‘karşı taraftan’’ 100 dolar alın.

Aynı anda da, aynı bankaya 100 dolar satın. Ama teslimat bir hafta sonraya.

Bu her iki işlemi de kontrata yazdırın, bir hafta vadeli 100 dolarlık swap yapmış olursunuz.

İlk bakışta garip gelebilir ama olay şu: Karşı tarafla döviz-TL. değiş tokuşu yapıyorsunuz. Bugün TL. verip dolar alıyorsunuz. Bir hafta sonra da aynı dolarları geri verip TL. alıyorsunuz.

Tam anlamıyla bir takas. Adına kısaca ‘‘swap’’ diyoruz.

SONUÇ

Gelecek yazılarda daha yakından incelediğimizde bu swap'la bir çeşit sentetik repo oluşturulabileceğini göreceğiz.

Repo yatırımcısı ‘‘repo’’ yerine ‘‘swap’’ yapacak. Ama yine repo faizi alacak.

Nasıl mı olur?

Gelecek yazılarda.

Merkez Bankası'nın

uyarısı

DÜN biz bu yazıyı geçerken Reutersden de Merkez Bankası'nın bir ‘‘uyarısı’’ geçti.

Bankaların Forward ve Swap kullanarak sentetik repo yapmaları durumunda cezalandırılacakları duyuruluyordu.

Merkez Bankası yetkililerinin iyi niyetinden kuşkumuz yok. Alman Merkez Bankası Bundesbank'ın profesyonelliğinden şüphemiz olmadığı gibi.

Batılılar bu yoldan geçeli epeyi oluyor.

Merkez Bankası Forward ve Swapları Türkiye'de engellesin. Ne olur biliyor musunuz?

Yabancı bankalara gün doğar.

Adamlar sanırız bizim Merkez Bankası'ndan tam böyle bir tepki bekliyordu.

Forward'lar ve Swap'lar Türkiye'de engellensin...

Ve Londra'ya gelsin. Orada yapılsın!

Londra piyasaları biraz daha büyüsün. Parayı İngilizler kazansın. İngiliz gençlere yeni iş imkanları doğsun.

(Merkez Bankası'na yöneticileri dünyanın en büyük piyasaları olan Euro-piyasalar konusunda bilgi sahibi olmak isterlerse kendilerine yardım etmek için elimizden geleni yapacağımızı da duyuralım.)

---