Rusya devalüasyon yapar mı?

Salih NEFTÇİ

İç piyasalar geçen hafta profesyonellerle ele aldığımız yorumlar doğrultusunda gelişiyor.

Ya dış piyasalar?

Bireysel yatırımcının işine yarayabilecek bir konuya değineceğiz.

RUSYA NEDEN ÖNEMLİ?

Rusya'da neler olduğu bizim yatırımcıları neden ilgilendirsin?

Birçok nedeni var.

Birisi Rusya ve eski Sovyetler Birliği ülkeleriyle olan ticaret. Rusya devalüasyon yaparsa, eski Sovyetler Birliği ve buna ek olarak da Doğu Avrupa ülkelerinin çoğunluğu benzer baskılar altında kalacak. Örneğin bir Ukrayna'nın devalüasyonu kaçınılmaz olacak. Polonya parası üzerindeki baskılar artacak.

Neticede Türkiye'nin dış ticareti ciddi biçimde etkilenecek.

Geçtiğimiz yıllarda ‘‘bavul ticareti fazlasının’’ 10 milyar doları aştığı şeklindeki sözler Ankara'da sık sık duyulurdu. Bir çeşit modaydı. Gerçek rakam bunun epeyi altında ama yine de önemli. Rusya'da yaşanan ve Ukrayna'ya arkasından da Doğu Avrupa'ya sıçrayan bir devalüasyonlar zinciri Türkiye'nin dış dengesini olumsuz etkileyecek.

(Biz bavul ticaretinden elde edilen net kazancın 4 milyar dolar civarında olduğunu tahmin etmiştik. Bu rakamın gerçeğe daha yakın olduğu şimdi anlaşılıyor. Zaten bavul ticareti, net 10 milyar gibi bir kazanç sağlasaydı, Rusya riskinden dolayı bizim piyasaların şimdi altüst olmuş olması gerekirdi.)

BİZİM BANKALAR

Rusya'yı Türkiye açısından önemli kılan bir ikinci neden bizim bankaların Rusya piyasaları ile olan ilişkisi.

Şu anda en riskli konumdaki Rusya bonolarında büyük pozisyon almış Türk bankası yok. Bu bakıma Rusya bono piyasasının çökmesi bizim bankaları doğrudan vurmayacak. Ama Rusya bankaları ile kredi alışverişi var ve Rusya'da yaşanabilecek bir devalüasyon bu ilişkileri zedeleyebilecek.

Ayrıca pozisyon tutmamakla birlikte Rusya bonolarının trading'inden para kazanan Türk bankaları da bulunuyor. Kriz bu bankaların kazançlarını azaltacak.

Ayrıca benzer yorumları Rusya'da iş yapan müteahhitler ve sanayiciler için de getirebiliriz. Bir devalüasyondan etkilenecekler.

OLASILIĞI NE?

Şimdi gelelim esas soruya. Rusya'da devalüasyonun olasılığı ne?

Bir kere Rusya'nın IMF ile bir anlaşma imzalaması olasılığı bizce oldukça yüksek. Buradan Rusya'ya ciddi bir kaynak aktarımı olacak.

Ancak biz bunun sorunu çözmeye yeterli olacağını sanmıyoruz.

Ekim-kasım aylarında Rusya'nın yüklü geri ödemeleri geliyor. IMF tarafından kendilerine sağlanan fonlar bile bu dönemin atlatılmasına yetmeyebilir.

IMF anlaşmasının hemen ertesinde Rusya piyasalarında geçici bir iyimserlik yaşansa da biz yıl sonuna kadar bir devalüasyon olasılığını yüksek görüyoruz.

NE KADAR?

Peki devalüasyon olursa ruble ne kadar değer kaybeder?

Bu soruyu cevaplamak daha zor. Çünkü bir yerde hükümetin atacağı adımlara, devalüasyonla birlikte hangi tedbirlerin alındığına bağlı.

Ancak, Rusya devalüasyonu kontrollü bir şekilde yapar ve bunu yaptığında elinde hatırı sayılır bir döviz rezervi olursa, Ruble'nin ilk etapta yüzde 20 ile yüzde 30 arasında değer kaybetmesini bekleyebiliriz.

---