Paritede hareketli günler

Salih NEFTÇİ

Uluslararası döviz piyasasındaki gelişmeleri (herkes gibi) biz de şaşkın bakışlarla izliyoruz.

Dolar birkaç gün içinde tepetaklak oldu. Bütün önemli paralara karşı geriledi.

Hem de ne gerileme.

DÜŞÜŞ

Dört gün önce dolar-mark paritesi 1.73 civarındaydı.

Dolar-yen 134'te bulunuyordu.

Dolar-İsviçre Frangı kuru ise 138'lerdeydi.

Dolar bir süre de buralarda seyretmişti. Sonra ortada herhangi ciddi bir gelişme yokken iki gün içinde hızla düştü.

Dün sabah uyanıp dolar-yen'e baktığımızda, bir daha baktık. Yanlış bir rakam gördüğümüzü sanmıştık.

Dolar-yen paritesi 114 civarındaydı.

Dolar-mark paritesi 1.60'ın altına inmişti.

Dolar-İsviçre Frangı da 128'lerde seyrediyordu.

Yene karşı yüzde 15 kadar bir düşüş. İsviçre Frangı ve marka karşı yüzde 9'un üzerinde bir gerileme.

Ne olmuştu?

POZİSYON KAPAYANLAR

Bu sertlikte bir gerilemenin arkasında karmaşık nedenler olmaması imkânsız.

Bizim yorumumuz daha önce okurlara duyurduğumuz bir olayın devamı.

Oyuncular yende ve kısmen de İsviçre Frangı'nda pozisyon açmışlardı. Yen borçlanıp, dolar cinsi enstrümanlara geçmişlerdi.

Şimdi bu pozisyonların kapatılması gündeme geldi. Asya'da LTCM olayında büyük paralar kaybeden oyuncular en azından yen pozisyonlarından kazandıklarını yazmak istediler.

Dolardan çıkıp yene geçtiler.

Bu hareketi başlatan da hükümetin Japon bankacılık sisteminde reforma gidilmesi konusunda muhalefetle yaptığı anlaşma oldu.

Bizim açıklamamız böyle ama fazla yeterli bir açıklama da değil.

TÜRKİYE'YE ETKİSİ

Gelelim bizim piyasalar üzerindeki etkilerine.

Dolar bu seviyelerde kalırsa Türkiye piyasaları üzerinde ciddi etkileri olacağı unutulmamalı.

Merkez Bankası'nın izlediği kur politikasına göre TL, 1 dolar ve 1.5 marktan oluşan bir sepete göre ayarlanıyor. Basitleştirmek için yüzde 50-50 diyelim.

Enflasyonu bir kenara koyalım.

Dolar, marka karşı yüzde 10 düşerse, TL'ye karşı da değer kaybeder.

* Diğer bir deyimle, TL, dolar karşısında 5 kadar değer kazanır, mark karşısında da yüzde 5 düşer.

Analizini yapmıyoruz.

SONUÇ

Doların bu şekilde değer kaybetmesi beklenmedik bir anda geldi.

Umarız arkasında başka nedenler yoktur.