Kollar sıvanmalıdır

Salih NEFTÇİ

Uluslararası piyasalarda diyecek fazla bir şey kalmadı. Anlaşılan, karışıklık artacak.

Ama dikkat ederseniz, bu kimseye bir sürpriz olacağa benzemiyor.

İçerideki gelişmelerin bir süredir olduğu gibi bu hafta da uluslararası piyasalar tarafından yönlendirileceğini düşünüyoruz.

Bu arada stopaj, reeskontlar ve forward'lar konusunda piyasaların işleyişini bozan kararların etkisi de devam edecek.

SUÇLU

Uluslararası piyasalarda tanık olduğumuz olayların arkasındaki esas ‘‘yanlışı’’ kim yaptı biliyor musunuz?

Okurların tahmin etmesi zor.

Biz söyleyelim.

Esas yanlışı yapan, Amerikan Federal Reserve sistemi. Yani Amerikan Merkez Bankası.

‘‘Ne ilgisi var?’’ diye düşünebilirsiniz. Ama var.

Amerikan Merkez Bankası Başkanı Greenspan bundan bir buçuk yıl kadar önce kamuoyu önünde Wall Street'in fazla yükseldiği uyarısında bulunmuş ve ‘‘akıl dışı iyimserliğin’’ tehlikelerine işaret etmişti.

Amerika'da faizlerin yukarı çekilebileceği uyarısında bulunmuştu.

Yatırımcılardan tepki geldi.

Wall Street, Greenspan'ın restini ‘‘gördü’’.

Sonra, ne faizler yukarı gitti. Ne de Greenspan'dan benzer uyarılar duyulur oldu.

Greenspan'ın bu ‘‘ünlü’’ sözlerinden sonra Amerikan borsasının bir yüzde 25 daha yükseldiğini gördük.

Dolar cinsinden.

Ve Federal Reserve Wall Street'te her geçen gün büyüyen spekülatif balonu uzaktan izlemekle yetindi.

ÖRNEK

Tüm dünyaya örnek olması gereken, dünyanın en büyük, en ‘‘disiplinli’’ hisse senedi piyasası hızla büyüyen ber spekülatif balona herkesin gözleri önünde izin verirse...

Federal Reserve bir tedbir almazsa...

Spekülasyon karşısında geri adım atarsa...

Ne olur?

Yatırım disiplini, dünyanın her yerinde darbe yer.

Spekülasyonun önü, dünyanın her yerinde, açılır.

Örneğin Rusya'da hisse senedi yatırımcıları kâğıtların kısa zamanda dolar cinsinden 2'ye, 3'e katlanmasını normal görmeye başlarlar.

Rusya'da yüzde 30-40 döviz cinsi reel getiri veren bonoları dünyanın önde gelen, tanınmış bankaları bile kapışırlar.

Bu bonolara 15 milyar dolar akıtırlar.

Ruble cinsinden.

Wall Street'te sönmeyen spekülatif balon, dünyanın başka yerlerindeki spekülatif balonları büyüttükçe büyütür.

Bugünlere gelinir.

SİYASET ZAMANI DEĞİL

Ekonomi yönetimi durumun ciddiyetini kavramak zorundadır. Küçük hesaplar, önemsiz ayak oyunları, tutkular bir kenara bırakılmalı, kollar sıvanmalıdır.

Hemen.

İşin şakaya gelir yanı yoktur.

(Aslına bakılırsa en baştan beri yoktu.)

---