Enflasyonla mücadele ve Çiller

Salih NEFTÇİ

Şİmdiki hükümetin Çiller'li koalisyonlarla kıyas kabul etmeyen bir konumu var.

En azından daha ciddi. Fazla uzağa gitmeye gerek yok. Başbakan bir şey söylediği zaman, en azından, arkasında bir mantık, bir neden olduğunu düşünüyorsunuz. Elbette hükümet fazla bir şey yapmış değil. Ama bu arada ilk günlerde piyasaya verilen ‘‘zam şokundan’’ başka büyük bir yanlış da göze çarpmıyor.

Ancak bu, Çiller hükümetlerine yaptığımız eleştirileri gerektiğinde bu hükümete yapmaktan sakınacağız anlamına gelmiyor.

Bizde dostluk ayrı.

İş ayrı.

BİRİNCİ ÇİLLER TAKTİĞİ

Çiller, kısa siyasi hayatı sırasında belli zamanlarda çıkıp, ‘‘Enflasyon düşüşe geçti’’ havasını yaratmaya çalışırdı.

Hafızalardan silinmiş olabilir. 1992 baharında meyve-sebze üretimi beklenenin üzerinde olunca gıda fiyatları beklenenden fazla ucuzlamış, enflasyon nisan-haziran aylarında bir anda düşmüştü.

Ekonomiden sorumlu bakan olarak Çiller hemen gazetelere bir demeç verdi:

‘‘Enflasyon sorununu çözdük. Sıra şimdi terörde.’’

Enflasyon konusunda Çiller'in birinci taktiği nisan-haziran aylarının meyve-sebze ucuzluğunu kullanıp enflasyon düşüyor havası yaratmaktı.

‘‘Olur mu? Birkaç ay sonra, eylülde yine mevsimlik nedenlerden dolayı enflasyon nasılsa yükselecek. Bu nasıl taktik?’’

Doğru da. Unutmayın, karşınızdaki Çiller.

Aradan sanırız üç yıl geçmişti. Çiller'in gazetelerde bir başka demecini okumuştuk. Bu sefer başbakan olarak:

‘‘Terörü hallettik. Sıra enflasyonda’’ diyordu.

İKİNCİ ÇİLLER TAKTİĞİ

İkinci Çiller taktiği kamu zamları ile ilgili.

Enflasyonun yükselişe geçtiği, eleştirilerin arttığı bir dönemde, ilk önce yüksek miktarda kamu zammı yap (enflasyon da biraz bu nedenle yükselsin) sonra hemen kamu zamlarını geciktirmeye başla...

Aradan birkaç ay geçip bu geciktirilme nedeniyle enflasyon rakamları düşünce çık ve;

‘‘Enflasyon inişe geçti’’ havasını yaratmaya çalış.

Bu taktiğin bir avantajı daha var.

Kamu zamları geciktirildiği için rakamlara bakınca sadece özel sektör fiyat artışları görülüyor. İşte bu durumda da çık:

‘‘Enflasyon özel sektörden kaynaklanıyor. Suç onlarda’’ de.

SONUÇ

Enflasyonla mücadelede bazı Çiller taktikleri işte böyleydi.

Çok iyi düşünülmüşlerdi. Çok inceydiler.

Herkes de inanırdı.

---