Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra yaşanan değişiklikler, hayatımızdaki yeri tartışılamaz olan mutfak kültürümüze de yansımış.
1844 yılında, yani ilandan beş sene sonra Mehmet Kamil’in yazdığı ve Türkçe basılan ilk yemek kitabımız, "Melceüt-tabbahin" yani "Aşçıların Sağlığı" adıyla yayınlanmış. Yıllar sonra Cumhuriyet’in ilan edilmesinin ardından "Alafranga ve Alaturka Nefis Yemekler" adı altında Rabia Hanım’ın yazdığı kitap ise Latin harfleriyle basılan ilk Türkçe yemek kitabı. Bu kitabın muhteşem önsözünden bir kısmı sizinle paylaşmak istiyorum: "Her asri kadının bilmesi lazım olan yemek ve tatlılardan bahseden bu kitabı, vatanıma hizmette bulunmak, vatandaşlarımın da yeni harfleri çabuk öğrenmeleri için yazdım. Zevcinizi veyahut pederinizi memnun etmek isterseniz, bu fırsattan istifade ediniz." Bu tavsiyeye bugün de hepimiz uyabiliriz: Kadın olsun, erkek olsun, sevdiklerimizi memnun etmek için onlara kendi ellerimizle lezzetli yemekler pişirmekten daha iyi bir yol düşünemiyorum.
Kazak usulü sorpa çorbası
Etleri soğuk suyla iyice yıkayıp süzün. Geniş bir tencereye koyup üzerine dört parmak çıkıncaya kadar su ilave edin. Kısık ateşte 1,5 saat kadar haşlayın. Haşlama sırasında üzerinde biriken köpükleri arada sırada almayı ihmal etmeyin. Her birini dörde böldüğünüz patates ve soğanları tencereye aktardıktan sonra tuz ve karabiberi serpip varsa kuyruk yağını bu aşamada ekleyin. Etler kemiklerinden ayrılıp iyice yumuşayıncaya kadar pişirin. Unu bir kaseye koyup 1 su bardağı suyla iyice ezin. Üzerine etin haşlama suyundan bir kepçe kadar ilave edip çırparak ılık hale getirin. Bu unlu suyu tencereye aktarıp karıştırarak 10 dakika daha pişirin. Pişen yemeği geniş bir kaseye aktarın. İncecik kıydığınız dereotu ve maydanozu ilave ekleyip karıştırın ve sıcak sıcak servise sunun.
6 kişilik
Hazırlama süresi 20 dakika
Pişirme süresi
30 dakika
Malzeme listesi
á500 gr kemikli dana eti
(25-30 gramlık parçalar oluşturacak şekilde dilimlenmiş olmalı)
á2 adet orta boy kuru soğan
á3-4 adet orta boy patates
á1 çay kaşığı tuz, karabiber
á2 yemek kaşığı un
á1 demet maydanoz
á1 demet dereotu
áVarsa 100 gr kuyruk yağı
Etli Hansaray poğaçası
Eritip ılıttığınız margarini ve sıvıyağı yoğurma kabına aktarın. Yoğurt, sirke ve yumurtayı ekleyip kabartma tozu ve tuzu da atıp karıştırın. Unu da ilave edip pürüzsüz bir hamur elde edinceye kadar yoğurun. Hamurun kulak memesi yumuşaklığında ve ele yapışmayan bir kıvamda olması gerekir. Hamuru üzeri örtülü halde yaklaşık 30 dakika dinlendirin. Tavla zarı formunda doğradığınız etleri orta boy bir tencereye koyun. Üzerine yemeklik incecik doğradığınız soğanları ekleyip orta ısılı ateşte, tahta bir kaşıkla sürekli karıştırarak 8-10 dakika kadar kavurun. Üzerine 4 su bardağı sıcak su, tuz ve pulbiberi ilave edip sık sık karıştırmaya devam ederek 8-10 dakika daha pişirin. Ocaktan alıp soğumasını bekleyin. Dinlenmiş olan hamurdan ceviz büyüklüğünde 15-18 adet parça koparın. Hamur parçalarını tezgahın üzerinde inceltip pasta tabağı büyüklüğüne getirin. Hazırladığınız yuvarlak hamur parçalarının üzerine ikişer tatlı kaşığı etli iç harcından koyup hamurun uçlarını yukarıya kaldırarak büzülmüş bir torba gibi uçlarını yukarıda birleştirin. Hazırladığınız poğaçaları yağlanmış fırın tepsisine yerleştirip üzerlerine fırça yardımıyla yumurta sarısı sürün. Poğaçaları 5 dakika önceden 175 dereceye ve alt-üst konuma ayarladığınız fırında, üzerleri altın sarısı oluncaya kadar, 35-40 dakika pişirin. Fırından çıkarıp ılık ya da sıcak olarak servis yapın.