Misyoner yemek kitabımız

Türkçe basılan ilk yemek kitabı, 1844 yılında bu ünlü fermanın rüzgarıyla piyasaya çıkmıştır. MELCEÜT-TABBAHİN (Aşçıların Sağlığı) isimli bu kitabın yazarı ise Mehmet Kamil’dir. Cumhuriyetin ilanından sonra yayınlanan "Alafranga ve Alaturka Nefis Yemekler" Rabia Hanım tarafından yazılmıştır ve bu kitabın özelliği Türkiye’de Latin harfleriyle yazılan ilk yemek kitabı olmasıdır. İlk olma niteliği dışında bu kitabın önsözündeki şu sözler dikkat çekicidir: "Her asri kadının bilmesi lazım olan yemek ve tatlılardan bahseden bu kitabı, vatanıma hizmette bulunmak, vatandaşlarımın da yeni harfleri çabuk öğrenmelerini sağlamak için yazdım." Demek ki Rabia Hanım da en az bizim kadar farkındaymış yemeğin diğer kültür öğelerine sıkı sıkıya bağlı olduğunun ve Latin harfleriyle yazılan bir yemek kitabının bu harfleri benimsemede ne kadar büyük rol oynayacağının.

Etli nohutlu bamya

6 kişilik

Hazırlama süresi 20 dakika

Pişirme süresi

45 dakika

Malzeme listesi

á 1/2 kg taze bamya

á 8 yemek kaşığı zeytinyağı

á 250-300 gr kuşbaşı et

á 2 adet orta boy kuru soğan

á Varsa 2 adet domates

á 2 adet yeşil sivri biber

á 1 su bardağı nohut

á 2 tatlı kaşığı biber salçası

á 4 tatlı kaşığı domates salçası

á 2 çay kaşığı tuz, karabiber

á 1 çay kaşığı dövülmüş limon tuzu (1 adet limon suyu da kullanabilirsiniz)

Nohutları bir gece önceden bol suyla ıslatın. Kuru soğanları incecik doğrayın. Yeşil biberlerin saplarını kesip tohumlarını ayıkladıktan sonra ince halkalar halinde dilimleyin. Domatesleri soyup tavla zarı formunda doğrayın. Taze bamyaların sadece saplarının ucunu kesip yıkayın. Eğer kuru bamya kullanacaksanız kaynar suda tıpkı makarna gibi 5 dakika haşlayıp süzün. Böylece tozlu ve kirli suyunu atmış olacaksınız. Konserve bamya kullanacaksanız sadece suyunu süzmeniz yeterlidir. Kuşbaşı etleri ve soğanları orta boy bir tencereye aktarıp üzerine zeytinyağını ekledikten sonra orta ısılı ateşte, tahta bir kaşıkla sürekli karıştırarak 8-10 dakika kavurun. Üzerine ıslatılmış ya da hafifçe haşlanmış nohutları ekleyin (konserve nohut da kullanabilirsiniz). Birkaç kez karıştırdıktan sonra biberi, domates ve biber salçasını ekleyip 5 dakika karıştırın. Taze, haşlanmış ya da konserve bamyayı ilave edip 5-6 su bardağı sıcak et ya da tavuk suyunu tencereye aktarın. Tuz ve karabiberi serpip dövülmüş limon tuzu ya da limon suyunu katın. Son olarak domatesleri de ekleyip yemeği kaynayıncaya kadar pişirin. Kaynamaya başlayınca altını hafifçe kısıp nohut ve bamya iyice yumuşayıncaya kadar, 30 dakika daha pişirin. Sıcak sıcak servise sunun.

Elbasan

tava

6 kişilik

Hazırlama süresi 15 dakika

Pişirme süresi

80 dakika

Malzeme listesi

á 6 adet parça et (kuzu kol etinden elde edilmiş olmalı)

á 2 adet orta boy kuru soğan

á 1 yemek kaşığı bitkisel margarin (tereyağı da kullanabilirisniz)

á 1 çay kaşığı tuz, karabiber

Sosu için

á 1 su bardağı yoğurt

á 1 su bardağı un

á 3 su bardağı et suyu

á 3 adet yumurta

á 1 çay kaşığı tuz

Kuzu koldan hazırlattığınız 6 parça kemikli eti geniş bir çelik tencereye koyup üzerine yağı ekleyin. Soğanları soyup ortadan ikiye bölün ve yarımay şeklinde incecik doğrayın. Doğradığınız soğanları tenceredeki etin üzerine aktarıp orta ısılı ateşte, tahta bir kaşıkla sürekli karıştırarak 6-7 dakika kadar kavurun. Üzerini tam kapatacak kadar sıcak suyu tencereye aktarıp tuz ve karabiberi serperek su kaynayıncaya kadar pişirin. Kaynamaya başlayınca ocağın altını kısıp, eti kısık ateşte en az 1 saat iyice yumuşayıncaya kadar pişirin. Ocaktan alıp soğuması için bir kenarda bekletin. Sosu hazırlamak için, yumurtaları geniş ve derin bir kaba kırıp tel bir çırpacak yardımıyla 1 dakika kadar çırpın. Unu ve yoğurdu ilave edin. Haşlanıp soğuyan etin suyundan 3 su bardağı kadar alarak yumurtalı karışımın üzerine aktarın. Malzemeler iyice karışıncaya kadar çırpıp tuzu ilave ettikten sonra sosu orta boy bir tencereye aktarın. Orta ısılı ateşte sürekli karıştırarak koyulaşıp muhallebi kıvamına gelinceye kadar pişirin. Kaynamaya başlayan sosu ocaktan alıp üzerine çırpılmış yumurtaları ekledikten sonra iyice karıştırın. Diğer taraftan, pişirdiğiniz eti derin ve geniş bir fırın kabına yan yana yerleştirin. Hazırladığınız sosu, etlerin üzerini kapatacak biçimde fırın kabına aktarın. 5 dakika önceden 175 dereceye ayarladığınız fırında, sosun üzeri kızarıncaya kadar, en az 30 dakika pişirip çıkarın. Sıcak sıcak servise sunun.