Bu köşede daha önce de bahsettiğim Halep-şam gezisi, pek çok şeyin yanı sıra halen yoğun bir şekilde devam eden kahvehane geleneğini ve dolayısıyla Türk kahvesini getirdi aklıma.
Hani şu, biz çocukken annelerimizin “Çocuklar kahve içmez, hele hele kız çocukları hiç. Çünkü kahve kızları karartır” dediği Türk kahvesi... Çok büyük bir ihtimalle Afrika’dan, Etiyopya’dan Arabistan’a getirilen kahvenin tarımı 15’inci yüzyılda yapılmaya başlandı. Çok uzun bir dönem Arabistan’ın Yemen bölgesi dünyanın en önemli kahve üreticisi konumundaydı. Yemen’in Mocho Limanı’ndan Kahire ve ıstanbul’a gitmek üzere yola çıkan kahve, özellikle Osmanlı’da o kadar sevildi ki, Kanuni döneminde kahvehanelerin açılmasına da vesile oldu. Daha sonra Hindistan’da da yetiştirilmeye başlanan kahve, kıymetli olma vasfını korudu. Sufilerin hep birlikte uyanık kalarak daha uzun süre ibadet etmek için içtikleri kahve, dini ve toplumsal birtakım uygulamalar sonucunda Müslümanlar arasında da yaygınlık kazandı. Kahve, sonraları Müslümanlar’ın beslenme alışkanlıkları, konukseverlikleri ve gündelik hayatları ile bütünleşti. Ortadoğu’ya ağırlıklı olarak Osmanlı vasıtasıyla yayılmış olan kahve ve kahvehane kültürü zamanla Avrupalı gezginlerin de ilgisini çekti. 17 ve 18’nci yüzyılların Avrupa’sının dinamizmi ile kısa sürede kahve ticareti de Avrupalılar’ın eline geçti. Müslüman-Arap kültürünün çok önemli temel taşlarından biri olan kahve ve kahvehane kültürü de zamanla Batı’nın modernlik anlayışıyla tarz değiştirdi ve başka başka ritüellere dönüştü. 19’uncu yüzyılda Doğu kahvelerinin efsanesi yeniden canlanırken, şam, Halep, Kahire, ıstanbul kahvehaneleri daha farklı bir bakışla yeniden ilgi çekmeye başladı.
KÜNCÜLÜ KÖFTE
8 KİŞİLİK HAZIRLANIŞI 60 DAKİKA PİŞMESİ 15 DAKİKA
MALZEME LİSTESİ * 2 su bardağı ince köftelik bulgur * 1 su bardağı un * 1 adet yumurta * 2 çay kaşığı tuz İçi için * 2 yemek kaşığı kavrulmuş susam * 1 çay bardağı ince çekilmiş ceviz içi * 4 adet orta boy kuru soğan * 50 gr bitkisel margarin * 250 gr orta yağlı kıyma * 2 çay kaşığı tuz, karabiber Üzeri için; * 25-30 gr tereyağı
YAPILIŞI İç harcını hazırlamak için, susamı yağsız tavada kavurup havanda dövün ve kenarda bekletin. Yemeklik incecik doğradığınız soğanlar ve kıymayı tencereye koyup üzerine yağı ilave edin. Arada sırada karıştırarak kıyma suyunu çekinceye kadar kavurun. Üzerine tuz ve karabiberi serpiştirip kıymayı iyice pişirin. Ocağın altını kapatıp üzerine incecik kıydığınız ceviz içi ve susamı ilave ederek karıştırın. Soğuması için kenarda bekletin. Bulguru derin bir kaba koyup üzerine 1 su bardağı sıcak su ekledikten sonra karıştırın. Kabarması için 10-15 dakika kadar bekletin. Kabaran bulgurun üzerine tuz ve unu ekleyip elinizi ıslatarak yoğurmaya başlayın. Yumurtayı da kırıp yoğurmaya devam ederek yumuşak bir bulgur hamuru elde edin. Hazırladığınız köfte harcından ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp avuçlarınız arasında yuvarlayın. ışaret parmağınızı köftelerin ortasına bastırarak çukurlar oluşturun. Bu oyukların içine birer kaşık kıyma koyup kapatarak kıymalı köfteleri avuçlarınız arasında tekrar yuvarlayın. Bir tencerede su kaynatıp tuz serpiştirin. Hazırladığınız köfteleri kişi sayısını hesaba katarak suda 5-6 dakika kadar haşlayın. Haşladığınız köfteleri suyun içinden el süzgeciyle çıkarıp servis tabağına alın. Üzerine küçük bir tavada kızdırdığınız tereyağını gezdirip servise sunun.