Çiğ damlasından mayalanan hıdrellez yoğurdu

Bu gelenek ve göreneklere göre, hıdrellez günü doğaya hiçbir şekilde dokunulmaz. Yani, odun kesilmez ya da hayvanlara zarar verilmez. Çünkü doğa tüm canlıların evidir. Bu ev ancak ortak ve beraber yaşanırsa güzelleşir. Hıdrellez doğayla olan kardeşliği bozma günü değil, onunla dost olma, onun şifrelerini çözme günüdür.

Haziran ayının 20’si ile 23’ü arasında, gündönümünde bitkilere çapa yapılmaz, su verilmez, bahçeye girilmez, dağa gidilmez. Bunun gibi adetler, Karakeçili yörüklerin sürdüregeldiği adetlerdir. Mercimek, nohut ekimi de ayın karanlığında yapılır. Baykuş yakın evlerde öterse, Hıdır gelecek demektir.

Hıdrellez günü çalınan yoğurt, yani çiğ damlaları ile mayalanıp elde edilen yoğurt, bir yıl boyunca damızlık yoğurt olarak kullanılmaya devam edilir. Bu yoğurdun üzerine nazar değmesin diye çörekotu ekilir. Hıdrellez günü elde edilen yoğurt mayası sadece akrabalara dağıtılır, herkese verilmez. Ayrıca her kadının çaldığı yoğurt da tatlı olmaz, bazı kadınların çaldığı yoğurt mayhoş olur. Bu yoğurt mayasının suyundan mayalanan hamur ile bir yıl boyunca ekmek yapılır.

Bilimadamlarına çiğ damlası ile nasıl yoğurt mayalandığı sorulduğunda verilen cevap ise; sütün içinde zaten var olan yoğurt bakterilerinin çiğ damlaları ile çoğalarak yoğurt olabileceğidir.

Ege üniversitesi bilimadamlarının Orta Asya’dan getirilen "kefir mayası"nı üniversitede üretmeleri, bu sırrın çözülmesinden sonra gerçekleştirilmiştir.

Çok da iyi olmuştur aslında. Çünkü artık kefir her yerde üretilip satılmaya başlanmıştır. Aslında yörük kültürünün ve yörük yaşamının tamamının mercek altına alınıp incelenmesi gerekiyor. Belki de öğrenmemiz gereken, bu insanların doğaya duydukları saygının ne kadar değerli olduğudur.

Patlıcan başkavurması

6 kişilik

Hazırlama süresi 25 dakika

Pişirme süresi

15 dakika

Malzeme listesi

8 adet orta boy ince patlıcan

3 adet orta boy kuru soğan

4 yemek kaşığı zeytinyağı

12 adet sarmısak

3 adet sivri biber

1 yemek kaşığı biber salçası

4 adet orta boy domates

1 tatlı kaşığı pul biber

1 çay kaşığı tuz, karabiber

Kızartmak için;

1 su bardağı sıvıyağ

Patlıcanları alacalı (çizgili) soyup saplarını koparmadan uzunlamasına 4 eşit parça elde edecek şekilde dilimleyin. Yıkayıp süzdükten sonra kuruladığınız patlıcanları bol miktarda kızgın yağda kızartın. Diğer taraftan, zeytinyağını orta boy bir tencerede kızdırıp incecik doğradığınız soğanları tencereye aktararak 2-3 dakika kavurun. Üzerine yıkayıp ayıkladıktan sonra ince halkalar halinde doğradığınız sivri biberi ve ikiye böldüğünüz sarmısakları ilave edip 2-3 dakika daha kavurun.

Salçayı aktarıp tuz, kırmızı pulbiber ve karabiberi serptikten sonra orta ısılı ateşte sürekli karıştırarak 2-3 dakika pişirin. Son olarak, kabuklarını soyup tavla zarı formunda doğradığınız domatesleri ekleyin ve domatesler fazla ezilmeden ocaktan alın. Kızarmış patlıcanları geniş bir tencereye yan yana yerleştirin. Domatesli harcı patlıcanların üzerine gezdirip hiç su eklemeden kapağı kapalı vaziyette 15 dakika kadar pişirin. Ocaktan alıp ılık hale gelmesini bekledikten sonra servise sunun.

Not: Bu yemek sıcak ya da soğuk halde yenebilir. Sarmısaklı yoğurtla birlikte servise sunulur.

Peynirli erişte pilavı

6 kişilik

Hazırlama süresi 10 dakika

Pişirme süresi

20 dakika

Malzeme listesi

3 su bardağı fırınlamış erişte

1 yemek kaşığı tereyağı

4 su bardağı et suyu (ya da su)

1 çay kaşığı tuz, karabiber

1 su bardağı rendelenmiş beyaz peynir

Yumurta, su ve unla yoğrulan ev eriştesi bazı yörelerde fırınlarda kızartılıp kurutulduktan sonra pişirilir. Bazı yörelerimizde ise yarı pişmiş ev yufkaları ince ince dilimlenip gölgede bezler üzerinde kurutulur. Buna da kesme makarna adı verilir. Bizim vereceğimiz tarif fırınlanmış erişte ile yapılır.

Tereyağını bir tencerede eritip üzerine et suyu ya da suyu aktarın. Tuz ve karabiberi serpiştirip kaynamaya bırakın. Su kaynamaya başlayınca erişteyi ekleyip karıştırın. Ocağın altını biraz kısıp tencerenin kapağını yarım kapatarak erişteler suyunu çekinceye kadar pişirin. Ocaktan alıp rendelenmiş peyniri hemen serpiştirerek tencerenin kapağını kapatın. Pilavı demlenmesi için yaklaşık 10-15 dakika bekletin. Servise sunmadan önce tahta bir kaşıkla hafifçe karıştırıp sıcak sıcak ikram edin.