Bursa’nın tadı damağımda kaldı

Köklü bir tarihi geçmişi, tarıma çok elverişli iklim ve toprak yapısının yanı sıra farklı etnik toplulukların getirdiği yemekler, Bursa’nın zengin yemek kültürünün temelini oluşturmuş. Bursa tarihi boyunca Anadolu’nun her yöresinden, Kafkasya’dan, Balkanlar’dan, Rumeli’den aldığı göçlerle sosyal yaşamını, yeme içme kültürünü zenginleştirerek bir kültür mirasına dönüştürmüş kadim bir kentimizdir.

BURSA KEBABININ HİKÂYESİ
Bursa mutfağının, namı tüm dünyaya yayılmış en meşhur ama bir o kadar da lezzetin zirvesindeki yemeği ünlü Bursa kebabının bir de hikâyesi var.
1867 yılında Mehmetoğlu İskender Efendi, yere paralel biçimde ve odun kömürüyle pişirilen kebabı, dikey bir demir çubuğa yerleştirerek yine dikey biçimde dizayn ettiği bir ocakta döndürerek pişirmeye başlamış.
İşte bugünkü dönerin atası olan bu et pişirme yöntemi ve mekanizması böylece icat edilmiş, Türk mutfak tarihine adını altın harflerle yazdırmış. İlk başta “İskender Efendi’nin dönen kebabı” olarak adlandırılmış. Bursa kebabında; Uludağ’ın yaylalarının kekikli otlarıyla beslenen kuzuların etleri, uzun ve kalın bir demir şişe kat kat sıralanıp yerleştirilir.
Uzun ince bir ocağın içine yerleştirilen odun kömürünün önünde döndürülerek pişirilen et kümesi, bıçakla kesilerek pidelerin üzerine koyulur. Üzerine dökülen yoğurt, domates sos ve kızgın tereyağıyla tatlandırılarak servise sunulur. Bu muhteşem kebap, Bursa ile özdeşleşmiş ve Türk Patent Enstitüsü tarafından tescillenip markalaşmıştır.

OSMANLI DÖNEMİ ETKİSİ
Bursa mutfağını şekillendiren en önemli temel taşlarından birisi de Osmanlı Dönemi’dir. Osmanlı Devleti’nin 1326 yılında ilk kurucu başkenti yani payitahtı olan Bursa, yüzyıllar boyunca tarım ve ticaretin de merkezi olma özelliğini devam ettirmiş. Öyle ki Osmanlı padişahları için İstanbul’un bir parçası, yiyeceklerinin tedarik edildiği, saray nüfusunu besleyen arka bahçesi olarak görülmüş.
Osmanlı’nın ilk tüketiciyi koruma kanunu olan Kanunname-i İhtisab-ı Bursa yani Bursa Kanunnamesi 1502 yılında Sultan Yıldırım Bayazıd tarafından Bursa’da yayınlanmış.
Bu kanunla tüm yiyecek ve içecek ürünlerine belirli standartlar getirilmiş, günlük satış fiyatları belirlenmiş, ürünleri tartarken ve satarken uyulması gereken kurallar anlatılmış. Bursa’da yetişen gıda ürünlerinin satıldığı, depolandığı hanlar ve pazar yerlerinde bu kurallar uygulanmış.

CENNET GİBİ BİR YER
Şifalı kaplıcaları ile yeşil Bursa olarak ün salan şehre yolu düşen tüm gezgin tarihçi ve seyyahların izlenimleri hep “cennet gibi bir yer” olmuş. 17’nci yüzyılda Bursa’yı 5 kez ziyaret eden Evliya Çelebi; üzüm, kayısı ve kirazı çok överek anlatırken, iri ve lezzetli kestanesinin de çok meşhur olduğunu özellikle vurgulamış. İlk defa Bursa’da yediği kestaneli kirde kebabının tadına doyamadığını seyahatnamesine not düşmüş.
Bir televizyon çekimi için ziyaret ettiğim Bursa’da bu sefer de ünlü Bursa siyah incirinin peşine düştüm. Siyah incirin ünü tüm dünyaya yayılmış.
İngiltere’nin geçtiğimiz günlerde vefat eden Kraliçesi II. Elizabeth’in, 2010 yılındaki Bursa ziyaretinin ardından sarayın alışveriş listesine dahil ettiği Bursa siyah inciri, dünya sofralarının en gözde
meyvelerinden.

BUNLARI MUTLAKA TADIN

∆ PİDELİ KÖFTE: Bursa’nın yerlisi çok sever ve hep Kayhan Çarşısı’na gider. Bursa kebabının köfteli versiyonu olarak düşünebilirsiniz.
∆ KESTANE ŞEKERİ: İzmir yolu üzerinde sıra sıra satıcılarını görebileceğiniz bir Bursa klasiği. Kafkas ve kardelen benim favorim.
∆ İNEGÖL KÖFTE: Dana ve kuzu eti karıştırılarak yapılır. Yanında ızgara domates ve biberle yemenin keyfine doyulmaz.
∆ MİHALİÇ PEYNİRİ: Halk arasında kelle peyniri olarak da bilinir. Çok delikli, sert ve biraz tuzludur. Tıpkı hellim gibi kızartınca daha da lezzetlenir.
∆ANJELİK REÇELİ: Uludağ’ın zengin bitki örtüsünden biri olan melek otundan yapılır. Ulus Pastanesi’nde satılır.
∆BURSA KEBABI: İşte Bursa’nın ünü dünyayı saran alametifarikası. Ama yanında sakın gazlı içecek almayın, midenizi çok şişirir.
∆ BAĞDAT HURMA TATLISI: Baharatlı bir tatlı, üzerine şerbet ve Hindistancevizi dökülerek servis ediliyor.