Trabzon’dan Rize’ye 34 adım

Butik Oteller Türkiye ekibi olarak Karadeniz’deydik. Gezimize Bukla Tur (@buklatur) ve Sendagez (@sendagez_) eşlik etti. Karadeniz’i gerçek anlamda, turist gibi değil de hayata dokunan deneyimlerle keşfetmek isterseniz ikisini de gönülden öneririm. Karadeniz için aşkla çalışan ve turizmin yöreyi yıpratmasını değil, özünü koruyarak geliştirmesini isteyenleri görmek içime su serpti. Gelin adımlarımızı atmaya önemli bir restorasyondan geçen Sümela’dan başlayalım.

Gito Yaylası

Adını dağlardan alıyor
Sümela Manastırı

Maçka’ya bağlı Altındere Köyü’ndeki manastır, Karadağ’ın eteklerinde sarp bir kayalık üzerine inşa edilmiş. Sümela, ‘siyah’ anlamına gelen ‘melas’ sözcüğünden geliyor. Manastırın inşa edildiği dağların koyu rengi nedeniyle bu adı almış. Bizans İmparatoru I. Theodosios zamanında Atina’dan gelen Barnabas ve Sophronios isimli iki rahip temellerini atmış. Efsaneye göre ikisi de aynı rüyayı görerek birbirinden habersiz biçimde aynı yerde buluşmuşlar. Sümela; ana kaya kilisesi, birkaç şapel, mutfak, öğrenci odaları, misafirhane, kütüphane ve kutsal ayazmadan oluşuyor. Ama gittiğinizde bir kısmını gezebiliyorsunuz. Yaklaşık 6 yıl önce başlayan kapsamlı restorasyon çalışması sürüyor. Tamamını görmek bir süre daha mümkün olmayacak. Müzekart ile ziyaret edebilirsiniz.

Pokut Yaylası

İki kez konaklamış
Atatürk Köşkü

Soğuksu sırtlarındaki Atatürk Köşkü’nü, 1890’da Konstantin Kabayandis isimli bir vatandaş yazlık ev olarak yaptırmış. Mübadele sonrası devlet hazinesine geçen köşk, 1924’te Trabzon ziyaretinde Atatürk’ü misafir etmiş. 1937’de bir kez daha bu eve misafir olan Gazi, vasiyetinde tüm malvarlığını ülkesine bağışlama kararını da burada almış. Köşkün rengârenk çiçeklerle bezeli çok güzel bir bahçesi var. Müzekart geçmiyor; girişte bilet almalısınız.

Sümela Manastırı

İstanbul’daki adaşı gibi
Ayasofya

Geç Bizans dönemi kiliselerinin güzel örneklerinden biri olan Trabzon’daki Ayasofya, tıpkı İstanbul’daki adaşı gibi fetihten sonra camiye çevrilmiş. Muhteşem bir taş işçiliğine sahip. Güney cephesinde Âdem ve Havva’nın yaratılışına dair kabartmaları görebilirsiniz.

Atatürk Köşkü

Fırtına’ya hâkim
Zil Kale

Çamlıhemşin’de, Fırtına Vadisi’ne hâkim bir noktadaki kalenin dağların arasında yükselen görüntüsü çok hoş. Asıl adı Zir’miş; ‘Aşağı Kale’ anlamına geliyor. Ama zamanla bugünkü söylenişine dönüşmüş. Bulunduğu yer 1. derece sit alanı. Osmanlı döneminde de aktif olarak kullanılan kalenin içinde bir şapel var.

Zilkale

İki etkileyici şelale
Bulut ve Palovit

Şelaleler konusunda Türkiye’nin farklı yerlerinde birden fazla ‘en’ çıkabilir; şaşırmayın. Çünkü ne kadar yüksekten döküldüğü, doğrudan mı kırımlı mı aktığı, debisi, genişliği gibi birçok şeye göre ‘en’ kabul edilebilecek şelalelerimiz var. Onlardan ikisi Rize’de. 250 metreden üç kırımda dökülen Bulut Şelalesi, en yükseklerinden biri. 2 kilometrelik yürüyüş parkuru sonunda ulaşıyorsunuz. Yol düzgün ama sürekli yokuş çıkıyorsunuz. Sonuna kadar gitmeye değer mi? Kesinlikle! Palovit Şelalesi ise 15 metreden dökülüyor ama gürül gürül akıyor. Debisi en yüksek şelalelerden biri. Kaçkar Dağları Milli Parkı’nın içinde.

Handüzü'nde yoğurtlu pişi

Konfor alanınızdan çıkın

Size Rize’den altı yayla önerim var. Ama önce altını çizmem gereken bir şey var ki yaylaları görmek için biraz zahmeti göze almanız gerek. Zaten genel olarak Karadeniz’i hakkıyla keşfetmek için konfor alanınızdan çıkmak zorundasınız. Bazen kilometrelerce patikalarda yürümeniz, bazen de yaylalara çıkmak için bol sallantılı ve virajlı yollardaki araba maceralarına hazır olmanız gerek. Yağmurun günün her saati sürprize hazır olmasını, internet ve telefonun zor çekmesini söylemiyorum bile...

Nordik Otel

Tabii tüm bunlar turizmin kötü örneği haline dönüşmemiş yaylaları görmek için geçerli. İşte tam da bu yüzden en sevdiğim yayla Hazindak oldu. Elektriğin
henüz ulaşmadığı, evlerin orijinalliğini koruduğu yaylayı keşfetmek de halkıyla sohbet etmek de beni zenginleştiren deneyimler olarak yazıldı anılar haneme. 1.967 rakımlı Hazindak Yaylası’na Hazindağ da deniyor. 2.800 rakımlı Samistal ise Doğu Karadeniz’in en yüksek yaylası kabul ediliyor. Bol sisli bir günde önce 3.029 rakıma kadar arabayla çıkıp oradan Samistal’e yürüdük. Eşsiz bir deneyimdi.

En güzel manzara

Pokut, 2.032 rakımlı ve manzarası en güzel yaylalar arasında. Samistal ve Hazindak’a göre daha turistik ve popüler ama Ayder gibi yapılaşmaya ve tabela kirliliğine kurban vermemişiz! 2.000 rakımlı Sal Yaylası da en sevdiklerimden biri oldu. Bir gece vakti varıp konakladığımız, sabah uyandığımızda güneşli bir
Karadeniz sabahında kahvaltının tadını çıkardığımız Yukarı Kavrun Yaylası diğerlerine göre daha kalabalık ama hoş bir havası var.
Yaklaşık 2.300 rakımdaki yaylaya Yukarı Kavron da deniyor. “Gito başın dumanlı / Bir kaydem var efkârlı / Haykırayım dağlara versinler nazlı yâri” diye başlayan türküdeki gibi bulutlarla arkadaş olacağınız yaylalardan biri 2.070 rakımdaki Gito. Ama tam burada bir uyarı yapayım; sosyal medyada karşılaştığınız görüntüler her gün ortaya çıkıyor sanmayın.

Sisli günlerde bulut denizi görmeniz mümkün olmuyor ama sisin de bir başka güzelliği var... Yağmur, güneş, sis; burada hepsi var ve karşınızda bir stüdyo değil doğanın ta kendisi olduğu için hepsine hazırlıklı olmak, hepsinin tadını çıkarmayı bilmek gerek.

Yöreye uygun, lezzetli ve estetik...

Hem Rize hem Trabzon’da yeni nesil birçok mekân var. Çünkü hem yöreye uygun üretim yapmanın hem de lezzet ve estetiğin peşine düşmüşler. Karadeniz’deki turizm çıtasını yükselten mekânların neredeyse tamamının kadın girişimcilerin eseri
olduğunu görmekse ayrı bir güzellik.

* Karadeniz’in birbirinden güzel yerel ürünlerini Türkiye’nin her yeriyle buluşturan Yayla Kafası hem dekorasyonu hem ürün çeşitliliği ile çok başarılı. Sadece alışverişe değil kahvaltıya da gidin. Domatesin hangi bahçeden toplandığından tereyağının hangi yaylada yapıldığına kadar her ürünün nereden geldiğini anlatıyorlar. İnternet üzerinden de sipariş verebilirsiniz. Rize, Çamlıhemşin, @yaylakafasi (0539) 315 10 40

* Peri Dükkân’da, anneanne tarifi çaylardan kendi tasarladıkları tişörtlere, reçellerden baharat karışımlarına, emayelerden şallara kadar onlarca ürün bulabilirsiniz. Rize, Çinçiva, @peri_dükkan (0464) 653 31 32

* Çok hoş seramikler ve el yapımı ürünler bulabileceğiniz Boz Ayı, bölgedeki çıtayı yükselten adreslerden. Rize, Çinçiva, @bozayi_firtina

* Üç arkadaşın kurduğu Noğa Cafe’nin atmosferini de lezzetlerini de çok sevdim. Taze çekim kahve ve birbirinden güzel cheesecake seçenekleriyle kendinizi şımartmak için uğrayın. Rize, Fındıklı, @noga.coffee (0531) 930 31 54

* Sürdürülebilir yaşam ürünlerini Karadeniz’in renkleriyle buluşturan Mora Dükkân, kaymaklı cheesecake seçenekleri ve çiçekli bahçesiyle hem şık hem zevkli bir adres. Rize, Fırtına Vadisi, @moradukkan (0532) 132 33 23

* Çayı sadece sevmeyen, kendi deyimiyle saygı duyan Lazika, çay yapraklarına gözü gibi bakan ve ondan hikâyesi olan harmanlar çıkaran bir marka. Yolunuzun Rize’ye düşmesini beklemeden çevrimiçi sipariş verebilirsiniz. Rize, Ardeşen, @lazikacay (0464) 715 22 27

* TarzanPark, bölgenin eğlence turizmine yapılmış çok önemli bir yatırım. Hem büyüklere hem küçüklere çok seçenek var. Tüm eğlence açık havaya özgü olduğu için ekim-mayıs arası kapalı. Rize, Çamlıhemşin, @tarzanpark_ (0464) 653 30 08

* İnsanı çocuklar gibi şen yapan bir adrenalin deneyimi yaşamak isterseniz, Yusuf Yusuf salıncağının yolunu tutun. 140 metre yükseklikte muhteşem bir salıncak keyfi... Başta biraz tedirgin olsam da sonunda “İyi ki denemişim” dediğim bir maceraydı. Rize, Çamlıhemşin (0464) 653 30 08

* Dört kız kardeşin Karadeniz fındığını katma değere dönüştürdüğü Fındık Ocağı ile gurur duydum. ABD’ye satış yapıyorlar. Fındık ürünlerini ve çikolatalarını çevrimiçi sipariş verebilirsiniz. Trabzon, Yomra, @findikocagi (0462) 344 25 25

Sadelik ve rahatlık ön planda

* Ramada Plaza: Bir anda Antalya sahillerine ışınlanmış hissi veren, bölgenin en konforlu oteli. Trabzon, Yalıncak, @ramadaplazatrabzon (0462) 335 30 30

* İskalita Otel: Bir aile işletmesinin sıcaklığına misafir olmak ya da çok lezzetli yemekler tatmak için gidebilirsiniz. Trabzon, Maçka, @iskalitaotel (0530) 885 20 73

* Foleya Mountain Resort: Erikbeli Yaylası’ndaki otel Karadeniz’in en yeni ve şık konaklama seçeneklerinden biri. Foleya ‘yuva’ demekmiş; misafirleri bir yuva sıcaklığında karşılıyorlar. Trabzon, Tonya, @foleyahotel (0462) 280 61 61

* Nordic Otel: Sade ve modern tasarımıyla oldukça farklı. Geniş bahçesi ve lobisinde konukların çok mutlu olduğu, uzun sofralarda neşeli sohbetlerin havalarda uçuştuğu çok güzel bir otel. Çamlıhemşin, Rize, @nordicotel (0464) 653 30 14

* Seyri Cennet Dağ Evi: Manzarası harika, odalar güzel, kahvaltılar şölen tadında. Personel ve servis kalitesini en sevdiğim yerlerden biri. Rize, Ayder Yaylası yolu üzeri, @seyricennetdagevi (0553) 002 03 02

* Toşi Bungalov: Sade döşenmiş bungalovlarda kalıp dere ve ormanın yanında masal gibi bir güne uyanabilirsiniz. Rize, Çat Köyü, @tosidagevi (0464) 654 40 02

* Handüzü Dağ Evleri: Şömineli ve mini balkonlu bungalovlarında sessizliğin tadını çıkarın. Rize, Güneysu, @handuzutatilkoyu
(0532) 136 55 35

* Dudi Konağı: 1900’lerin başında yaptırılan konakta tam 60 usta hünerini konuşturmuş. İster misafiri olabilir ister sadece restoranını deneyebilirsiniz. Rize, Çamlıhemşin, @dudikonagi (0552) 324 46 07

* Taşmektep Otel: 84 yıllık bir okul binasının restore edilerek otele dönüştürüldüğü mütevazı ve içten bir adres. Fırtına Deresi’nin kenarında. Rize, Çamlıhemşin, @camlihemsintasmektep (0464) 651 70 10

* Hazindak Mini Çamlık Kafe: Türkiye’nin birçok yerinde çok farklı lezzetler denedim ama Meryem Hanım’ın elinden çıkanlar kadar güzeli az bulunur. Eşi Musa Bey’le harika bir ev sahipliği yapıyorlar; bu lezzet şölenini kaçırmayın. Rize, Hazindak Yaylası, @meryem_musa_devrim (0536) 669 67 77

* Lale Lokantası: Rize denince akla gelen ilk adreslerden biri. Kuru fasulyesi, pilavı, kavurması, pideleri, sütlacı; kısacası her şey çok lezzetli. Bir klasiği denemeden dönmeyin. Rize, Çayeli, @cayelilalelokantasi (0464) 533 00 53

* Bulut Terası: Koşulları mütevazı ama ev sahipliği çok cömert. Sahibesi Emine Hanım hem neşesi hem güzel sofralarıyla kalacak aklınızda; buradaki mısır ekmeğinin tadı bir başka. Rize, Yukarı Kavrun, @bulutterasi (0530) 696 26 53

* Gito Vertovor: Bir yayla evine misafir olup Rize’ye özgü lezzetleri tatmak, soba başında çay içip sohbet etmek için gidin. Rize, Gito Yaylası, (0545) 361 30 94