Baltık’ın gizli kalmış hazinesi Letonya

2004 yılında Avrupa Birliği’ndeki en yüksek ekonomik büyümeye sahip ülke olan Letonya 65 bin kilometrekareye yaklaşık iki buçuk milyon insanın yayıldığı bir Baltık ülkesi. Nüfusun bir milyona yakınının başkent Riga’da yaşadığını düşündüğünüzde bu şehrin neden bu kadar ön plana çıktığını daha iyi anlıyorsunuz. Letonya pingpong topu gibi asırlar boyu farklı milletler arasında gidip gelmiş. 1201’de Riga’ya gelen Almanlar 400 yıl kadar yerleşik düzene geçtikten sonra, Letonya’yı Polonyalılara, onlar da İsveçlilere kaptırmışlar. Ardından Rusya girmiş sıraya. Letonyalılar bağımsızlıklarını ancak 1918’de ilan etmişler ama onun da tadını çıkaramadan bu sefer Naziler gelmiş. 1944’te Sovyet ordusu Letonya’yı tekrar işgal etmiş. Sesini yükseltenleri de Sibirya tatiline göndermişler! Diğer dillerde adı Latvia olarak geçen Letonya sosyalist Rusya’dan sıyrıldığı tarih olan 1991’den beri çok yol katetmiş ve ülke Avrupa Birliği’nin standartlarını yakalamış.

BODRUMA, MARMARİSA

Başkent Riga’da araçların sokaklarında dolaşmak için para ödediği eski şehir merkezi 150’nin üzerinde mimari anıt barındırıyor. Belediye Meydanı’nda (Ratslaukums) yürümeye başladığınızda önce Blackheads binası alıyor gözünüzü. Binanın özelliği 2001’de Riga’nın kuruluşunun 800. yılında çok güzel bir şekilde restore edilmiş olması. Onun biraz ilerisinde ise elinde cennetin anahtarları ile Aziz Peter karşılıyor sizi. Asansörle kilisenin tepesine çıkıp, Daugava Nehri’nden Baltık Denizi’ne, şehrin nefes kesen manzarasının tadını çıkarabilirsiniz. Reval Oteli’nin 26. katındaki Skyline bar ve Televizyon Kulesi de yüksek noktalardan Riga’yı görebileceğiniz yapılardan.

Baltıklar’daki Gotik mimarinin en güzel temsilcilerinden biri olan Aziz Peter kilisesinin biraz ilerisinde ise Amsterdama isimli kafe var, durup bir kahve molası verin (www.amsterdama.lv). Bu ülkede Bodruma, Marmarisa gibi reklamları görünce anlıyorsunuz ki Letonyalılar tüm yabancı şehirlerin sonuna bir ‘a’ koyup halletmişler işi. Şehir kafelerin işgali altında, görünen o ki Letonyalılar yaşamın sırrını çözmüşler etraf bar, restoran, casino ve diskodan geçilmiyor. Her yer tıka basa eğlenen insan dolu. Gitmişken Aldaris birasını tadabilir, ayrıca 24 farklı baharat ve bitkiden yapılan alkol oranı çok yüksek Black Balsam’ ı kahve dahil değişik içkilerle deneyebilirsiniz. Efsaneye göre Rus Çariçesi Katerina’nın rahatsızlığına bile iyi gelmiş bu karışım. Bu arada Türk erkeklerine müjde, ülkede ciddi bir erkek sıkıntısı var. Nüfusu erkeklere göre daha fazla olan kadınlar güzel ama yalnız. Stiletto denilen en sivri topuklusundan çizmeleri ve mini etekleriyle podyumda yürüyen mankenler misali, şehrin sokaklarını arşınlayıp duruyorlar. Kafanıza göre birini bulamazsanız da dert etmeyin, adım başı birbirinden hoş kadınların gösteri yaptığı kulüplerle ve masaj salonlarıyla karşılaşıyorsunuz. Hatta www.mysticcafe.com , www.allbeauties.net gibi siteler size evlenecek kadın bile buluyorlar. Akça pakça Letonyalı güzelleri kaderleriyle başbaşa bir kenara bırakıp, tarih kokan turumuza devam edelim. Özgürlük Anıtı’na geldiğinizde elinde ülkenin üç bölgesini temsil eden yıldızları tutan bir heykelle karşılaşıyorsunuz. 1935’te dikilen bu anıtın önünde saat başı askerler nöbet değişim töreni yapıyorlar. Hemen yan tarafta ise bir park var. Parktaki köprüde yüzlerce asma kilit bulunuyor. Kadınlar evlendiklerinde kocaları elden gitmesin diye bunları kilitleyip anahtarları suya atmışlar ama anlaşılan pek işe yaramamış ki ülkedeki boşanma oranı çok yüksek! Parkın diğer tarafında ise asil bir güzelliğe sahip olan ve Yunan tapınaklarını andıran bir yapı var. 1863’te Alman Tiyatrosu olarak inşa edilen bu bina 1919’dan itibaren Milli Opera olarak kullanılmış. Hazirandaki Riga Opera Festivali esnasında çok sayıda sanatseveri ağırlıyor.

Mimarlar için bir vaha

Şehir mimarlar için bir vaha. Jugendstil de dedikleri 700’ün üzerinde Art Nouveau yapı tarihe meydan okurcasına Riga’yı süslüyor. Ünlü film direktörü Sergey Eisenstein’ın babası Mikhail Eisenstein bu döneme imzasını atmış en önemli mimarlardan. Liv Meydanı’na (Livu laukums) geldiğinizde şu anda konser salonu olarak kullanılan görkemli Büyük Lonca ve hemen yanında da Küçük Lonca binalarını görüyorsunuz. Biraz daha yürürseniz sırada Dome Meydanı (Doma laukums) var. 1211 yılında inşa edilen ve yüzyıllar boyu geçirdiği değişiklikler sonucu mimari tarzı değişen Dome Katedrali akşamları org konseri dinleyebileceğiniz hoş bir mekan.

Meydanın tam ortasındaki bir plaka da size UNESCO tarafından dünya kültürel mirası listesine alınan bir yerde olduğunuzu haber veriyor. Eski şehirdeki Üç Biraderler (Tris Brali) ise en eskisi 15. yüzyıldan kalma eski Riga evlerinin güzel örneklerinden. Aynı bölgedeki Riga Kalesi de Cumhurbaşkanlığı Rezidansı olarak kullanılıyor.

Riga’ya sadece 25 kilometre mesafedeki Jurmala 32 kilometre uzunluğundaki plajları ve birbirinden güzel ahşap evleriyle çok hoş bir sayfiye ve SPA merkezi. Geçmişte çar ailesinin geldiği ve Letonya dilinde deniz kenarı anlamını taşıyan bu yerin hemen girişinde, yıl boyu açık olan, Avrupa’nın en büyük su parklarından biri var (www.akvaparks.lv). Dört bin civarında tarihi binanın bulunduğu Jurmala’nın önünde deniz, arkasında Lielupe Nehri, yakınında ise Kemeri Milli Parkı var. Şehirde Eiropa, Villa Joma ve Majori gibi sıra dışı oteller bulunuyor.

Letonyalılar yıllarca Kanada’da yaşamış olan Vaira Vike-Freiberga’yı 1999’da ülkenin ilk kadın Cumhurbaşkanı seçmişler. İkinci kez seçilen ve çok sevilen bu lider Letonya’nın tanıtımına ve bugünlere gelmesine çok büyük katkılarda bulunmuş. 2004’te AB’ye giren Letonya’da Parlamento Başkanı da kadın. Darısı başımıza, ne de olsa kadın eli değen yere medeniyet geliyor.

LETONYA’YA NASIL GİDİLİR?

Air Baltic (0-212-3342941 info@airep.com) yeni ama çok iddialı bir havayolu şirketi. Haftanın üç günü İstanbul’dan direk Riga’ya servisleri var. Uçuş üç saat sürüyor. Yazın Antalya’ya da uçuyorlar. Riga Noel zamanı tam bir hayal alemi.

NEREDE KALINIR

Bergs Hotel Conde Nast Traveler dergisi tarafından dünyanın en iyi 100 otelinden biri seçilen bu işletme, sahibinin zengin sanat koleksiyonuyla renklendirilmiş. İçinde bulunduğu Berga Bazars kompleksinde şehrin en şık dükkanları ve restoranlarından bazıları bulunuyor (+371 7770900 www.hotelbergs.lv)

Grand Palace Hotel İki yıldır Letonya’nın en iyi oteli seçilen bu mekan eski bir sarayın restorasyonu sonucu ortaya çıkmış. Tarihi şehrin göbeğinde olması hayatı kolaylaştırıyor (+371 7044000 www.schlossle.com)

Hotel de Rome Özgürlük Anıtı manzaralı beş yıldızlı otelin en üst katında Riga’nın en iyi restoranlarından biri olan Otto Schwarz bulunuyor (+371 7087600 www.derome.lv)

Baltic Beach Hotel Jurmala’da bulunan otel deniz kenarında ve SPA’sı ile ünlü. Bünyesinde Türk Hamamı bile var (+371 7771400. www.balticbeach.lv). Bütçeniz kısıtlıysa www.laine.lv ,www.kbhotel.com, www.ltn.lv, www.multilux.lv ve www.forands.lv adreslerini tıklayın.

NEREDE YENİR

Rozengrals Restaurant Ortaçağ atmosferinde yemek yemek için ideal. Mum ışığında değişik lezzetleri tatmak da ilginç. Çalışanların kıyafetleri zaman tüneline yolculuğunuzu hızlandırıyor (+371 7224748 www.rozengrals.lv)

Vincents Restaurant Ünlü şef Martins Ritins, Elton John’dan Prens Charles’a kadar çok sayıda şöhreti restoranında ağırlamış. Mantarlı ravioli eşliğindeki tavşanı muhakkak deneyin (+371 7830206 www.vincents.lv)

Light ve Fellini İlki füzyon mutfağı konusunda uzman, haftasonları belli bir saatten sonra gece kulübüne dönüşüyor.

Fellini ise harika bir İtalyan klasiği. İkisi de Berga Bazars kompleksinde (www.bergabazars.lv). -Lido Rekreasyon Merkezi Avrupa’nın en büyük ahşap yapılarından biri ve yaklaşık 1000 kişi ağırlıyabiliyor. İçinde buz pateninden açık büfe restorana, birahaneden müzikli bistroya her şey var (+371 7504420 www.lido.lv).

Osiris Cafe Şehrin sanatçıları, yazar çizer takımı nereye gidiyor diye merak ediyorsanız yemekleri lezzetli ve uygun olan Osiris’i deneyin (371 7243002). Bu arada Riga’nın en popüler gece kulüpleri Casablanca, Voodoo, La Rocca, Depo, Pupu Lounge ve Essential.

ALIŞVERİŞ

Letonyalıların para birimi Lats ve 100 dolara 58, 100 Euro’ya da 70 Lats alabiliyorsunuz. Vergi iadesi almak için en az 29,5 Lats harcamanız gerekiyor. Kehribar (Amber) mücevherler, keten örtüler, kara ekmek (Laci), anasonlu peynir, Emihls Gustavs çikolataları, ahşap oyuncaklar, black balsam ve votka alınacak hediyelik eşyalardan. Stockmann, şehirdeki en büyük mağaza. Türk Büyükelçiliği, +370 52649571.