Paylaş
Günümüzde beş kıtada Noel pazarları kuruluyor. Yine de en güzelleri Avrupa’da. Masalsı atmosferi yaşatan bu pazarlar alışverişin ötesinde geçmişin dünyasını yaşatan bir sosyalleşme ortamı.
Fransa’nın en eskisi, en büyüğü
Strasbourg, Fransa’da Noel’in başkenti. Avrupa Konseyi, İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Parlamentosu’na ev sahipliği yapan kent, Alsas Bölgesi’nde, İsviçre ve Almanya sınırında. 1570’ten bu yana kurulan ‘Christkindelsmärik,’ 29 Kasım’da açılınca kentin büyük meydanları masal atmosferine bürünüyor. Her yer ışıl ışıl, her sokak, cadde, meydan ayrı güzel. Favorim Naegel Pastanesi’nin bulunduğu Rue des Orfèvres. Place Kleber’de her sene devasa bir çam ağacı oluyor, bu seneki tam 35 metre. Şehrin merkezindeki 11 değişik noktada 31 Aralık’a kadar küçük, ahşap kulübelerde elişi biblolar, Noel süsleri, yerel yiyecek, içecek, seramik ve oyuncaklar satılıyor. Pazar bugünkü halini 1990’larda almış. Mutlaka gezilmesi gereken pazarlar Place de la Cathedrale, Place Broglie, Place d’Austerlitz ve Place Gutenberg’de. Küçük Noel bisküvileri (breedele), kugelhopf, baharatlı ekmek (pain d’épices), kazciğeri, choucroute yemeden, meşhur Alsas Bölgesi şaraplarını ve sıcak şarabı içmeden pazarlardan dönmeyin.
Şehir merkezi araçlara kapalı. Her yere yürüyerek gidebilirsiniz. Katedral Meydanı’ndan Place Kleber’e, kanallarla dolu Küçük Fransa’ya (Petite France) kaybolma korkusu olmadan ulaşabilirsiniz. Yorulduğunuzda Strasbourg’u keşfetmek için iyi bir alternatif de Château des Rohan’in önünden kalkan nehir gemileri. Bir saatlik nehir turuyla şehri tanıtıyorlar.
Alsas Bölgesi ve halkı hakkında Musée Alsacien’de bilgi edinebilirsiniz. Lezzet avcılarına Michelin yıldızlı iki restoran önereceğim: Katedral yakınındaki Rue des Juifs’te La Casserole... Balık, deniz ürünleri için Petite France’daki La Cambuse... Mutlaka rezervasyonlu gidin. Katedralin tam yanındaki otel restoran Maison Kammerzell Fransa’nın en eski iki evinden bir tanesi. 1427 yılında yapılmış. Restoranında meşhur balıklı choucroute’i yiyebilirsiniz. Mekânın dekoru da enteresan. İyi bir gurmeyseniz şehre 60 kilometre uzakta Baerenthal’daki Şef Jean Georges Klein’in üç Michelin yıdızlı L’Arnsbourg restoranını kaçırmamanızı tavsiye ederim.
Adeta ortaçağ panayırı
Prag’ın batı yakasındaki Stare Mesto, kentin tarihi merkezi. Daracık, arnavutkaldırımlı sokaklarında yürürken ortaçağın gizemini, efsununu ve yoğun karamsarlığını hissediyorsunuz. Sokaklar sizi Noel pazarının kurulduğu eski şehir meydanına ulaştırıyor. Staromestske Namesti’yi 8 muhteşem kule çevreliyor. Tam ortasında Çek Cumhuriyeti’nin en ünlü ilahiyatçısı Jan Hus’un heykelini göreceksiniz. Meydanda aynı zamanda 2’nci Dünya Savaşı’nda hasar görmüş Eski Belediye Binası (Staromestske Radnice) ile Tyn Kilisesi yer alıyor. Tarihe dokunmanın verdiği keyfi, meydandaki kafe ve publardan birine oturarak perçinleyin, Noel ağaçlarını ve süslerini seyredin. Şehrin farklı noktalarında kurulan Noel pazarlarının en güzeli kesinlikle bu eski şehir meydanındaki. Tezgâhlarda yok yok: Elişleri, Bohemya kristalleri, ahşap kuklalar... Meydanın atmosferi ışıklandırma ve satış tezgâhlarıyla ortaçağ panayırı havasına bürünüyor. Kurulan sahnede Noel temalı konserler, korolar oluyor. Prag’ın bir diğer Noel pazarı da Wenceslas Meydanı’nda. Burada ziyaretçiler hediyelik eşya ve objeler yerine yiyecek ve içeceklere para harcıyor. Noel tatili ‘Vánoce’nin başladığı gün, sokaklarda Çeklerin geleneksel Noel yemeği sazan satılıyor.
Marktplatz’dan tarihi
kapıya her yer rengârenk
Strasbourg’a gitmişken, trenle bir saat uzaktaki Basel’e uğramayı ihmal etmeyin. İsviçre, muhteşem göl, nehir, beyaz dorukların ülkesi. Temiz şehirlerine Noel çok yakışıyor. Basel’in bir tarafı Fransa, diğeri Almanya. Ortasından geçen Ren Nehri şehri Büyük Basel, Küçük Basel olarak ikiye ayırıyor. Tarihi bölgesi Noel’de özenle süsleniyor. Tarihi yapılarla çevrili Marktplatz (Pazar Meydanı) şehrin en hareketli noktası ve alışveriş için en uygun yer. Barfüsserplatz ile Münsterplatz meydanlarının çevresindeki sokaklar, şehrin eski kapısı Spalentor da Noel’de rengârenk. Dev Noel ağacı Belediye Sarayı’nın önünde.
En büyüğü
La Defense’ta
Paris’te bir tane değil, birçok Noel pazarı kuruluyor. Concorde Meydanı’ndan Zafer Takı’na uzanan caddenin üzerindeki en merkezi olanlarından. Yan yana dizilmiş yüzlerce küçük ve sevimli kulübenin birinde krep ve kahve ile güne başlayıp cadde boyunca yürüyebilirsiniz. Oyuncaklar, el yapımı takılar, şarküteri ve peynir standları, yün atkı, eldiven satıcıları, şekerlemeciler, butik çikolata ve şarapçılar, müzik kutusu, her tür yiyecek-içecek, hediyelik eşya bu pazarda sizi bekliyor. Hem renkli bir atmosferde yılbaşı alışverişinizi yapın hem de hoparlörlerden gelen Noel şarkılarının tadını çıkarın. Yeni Paris olarak adlandırılan bol gökdelenli ve Mitterrand döneminde yapılan takın olduğu La Defense’ta ise başkentin en büyük Noel pazarı kuruluyor. 10 bin metrekarelik bir alanda ‘chalet’ diye adlandırılan 250 kulübe akşam ışıklar yandığında büyülü bir görünüm kazanıyor. Tezgâhlarda kazciğerinden şaraba ne ararsanız var.
Prensin sarayının önü şenlik yeri
Fransızca konuşulan Liege, Belçika’nın Valon bölgesinde. Opera binasından Place Saint-Lambert Meydanı’na yürüyün. Buradaki Galleries St. Lambert’in içindeki kocaman Noel ağacına göz atın. Oradan da Prince-Bishops Sarayı’nın önündeki Noel pazarına geçin. Burada karnınızı doyurabilir, alışveriş yapıp dönmedolaba binebilirsiniz. Liege Katedrali’nin önü ve Place du March isimli meydanda da Noel pazarları kuruluyor. Liege’de Noel süslerinden nasibini almış güzel dükkânlar var. Belçika’nın diğer şehirleri olan Antwerp’teki Grote Markt ve Bruges’deki Noel pazarları da büyük kalabalıkları ağırlıyor.
Pizzanın mucitleri Noel’i de şölene çevirmeyi başarıyor
Napoli Türkiye’yi hatırlatan manzaralarla dolu: Mahalle aralarında ipe dizilmiş çamaşırlar, kaderine terkedilmiş binalar, sokaklara taşmış ev yaşamı. Akdeniz ruhunu yaşatan şehirde İtalya’nın en ilginç Noel pazarlarından biri kuruluyor. Via Donizetti, Via San Gregorio Armeni, Via Scarlatti, Via Merliani, Via Luca Giordano gibi sokaklara rengârenk tezgâhlar açılıyor. Napoli, pizzayı
icat eden şehir. 1889’da Kraliçe Margherita’nın şerefine İtalyan bayrağının renklerini taşıyan özel bir pizza yapmışlar. Domates, mozzarella ve fesleğenli pizzaya kraliçenin adı verilmiş. Dünyanın en eski pizzacısı da burada. Brandi, 1780’den beri açık. En iyi pizzaları Da Michele ile Di Matteo’da yiyebilirsiniz.
Meydanda alışveriş çevresinde sohbet
Madrid’in Noel ışıkları çoktan yandı. Plaza Mayor’daki pazar en çok çocukların gözdesi. Meydan 1620’de krallığa prestij sağlayacak bir pazar olarak inşa edilmiş. Kare bir avludaki 136 binanın 437 balkonundan boğa güreşlerini ve engizisyon sonucu yakılanları seyretmiş geçmişin insanları. Bugünse meydan şehrin en turistik noktalarından birisi. Çevre semtlerde de Noel pazarları kuruluyor en popüleri Plaza Mayor’daki. Noel’e kadar tezgâhlarda yerel elişi ürünler, gıda maddeleri satılacak, çevredeki tapas barlar, restoranlar sohbet mekânı olacak. Yemek için tavsiyem Botin, meydanın hemen altında (Calle de Cuchilleros, No:17). Guinness Rekorlar Kitabı’na göre 1725 yılında hizmete girmiş ve dünyanın en eski restoranı. Rezervasyon yaptırarak gidin. Aklınızda bulunsun, porsiyonlar büyük. Fırında kuzu spesiyalitesi. Plaza Mayor’un yakınındaki Puerta del Sol (Güneş Kapısı), Noel’de renklenen diğer popüler meydan.
Türklerin de Noel pazarı var
Noel pazarları şehrin en güzel meydanlarında kuruluyor. En büyüğü Belediye Sarayı’nın önündeki Wiener Christkindlmarkt. Burada sıcak şarap punsch ve glühwein’ın, baharatlı Noel kurabiyelerinin tadına bakın. Noel logolu şarap kupasını hatıra olarak saklayabilirsiniz. Sanatçıların itinayla dekore ettiği Rathausplatz pazarı, parktaki Noel ağacıyla göz dolduruyor. Freyung Meydanı’ndaki Altwiener Christkindlmarkt ve Am Hof Meydanı’ndaki Adventmarkt Am Hof geleneksel el sanatları ve müzikleriyle ilgi çekiyor. Bu yıl ilk defa Stephansplatz Meydanı’nda küçük bir Noel pazarı kurulacak ve gösteri sanatları da sunulacak. Diğer bir yenilik de Naschmarkt Noel pazarı. Karlskirche Kilisesi önündeki Kunsthandwerksmarkt da sanatçılardan özel hediyeler alabileceğiniz bir yer ve burada çocuklar samanlardan oluşan bir manzara içerisinde eğlenebilecek. Spittelberg Noel pazarı romantik sokak görünümüyle, Schönbrunn Sarayı önündeki, Belvedere’deki ve Maria-Theresien-Platz üzerindeki Noel köyleri de eski imparatorluk mimarisiyle hayranlık uyandıracak. Şehir merkezinin dışında da Noel pazarları kuruluyor, örneğin adını Türklerden alan Türkenschanzpark Noel pazarı ve şehre yukarıdan bakan Wilhelminenberg Sarayı yanındaki Weihnachtszauber Noel pazarı gibi.
Viyana’da sabit Noel pazarlarının dışında geçici Noel pazarları da açılıyor. Noel öncesindeki dört hafta sonunda Designcenter Stilwerk’te kurulan tasarımla ilgili Noel pazarı aksesuardan moda ürünlerine ve seramiklere kadar seçkin eserleri sunuyor. Dizayn meraklıları MuseumsQuartier semtinde Noel öncesinde WeihnachtsQuartier pazarında aradıklarını bulacaklar. Alternatif hediye arayanlar da 6-8 Aralık’ta atölye ve kültür evi WUK’ta düzenlenen Lights 2013 sergisindeki küçük markaların ürünlerine bakabilir.
Noel Baba bile çikolatadan
Belçika’nın başkentinde her yol 15’inci yüzyıldan kalma Grand Place’a çıkıyor. Bu büyük meydan kafeler, AVM’ler, göz alıcı ortaçağ yapılarıyla çevrili. Ara sokakları şehrin ipuçlarıyla dolu. Loncalar için yapılan ve her birinin ayrı hikâyesi olan binalar çok ilginç. Bu tarih kokan binalar şu an müze, belediye binası hatta hediyelik eşya dükkânı olarak kullanılıyor. Noel pazarı için Grand Place ile Ste-Catherine arasındaki 2 kilometrelik alana 250’den fazla kulübe kuruluyor. Devasa Noel ağacı büyülü atmosfere katkıda bulunuyor. Pazarda kimi buzpateni yapıyor kimi farklı lezzetleri keşfediyor. Çikolatasıyla ünlü bu şehirde Noel Baba karşınıza çikolata olarak çıkıyor. Klaasjest ise çikolatalı keke verdikleri isim. Zencefilin ayrı bir lezzet kattığı Speculoos isimli ekmek bu Noel pazarında tadacaklarınız arasında.
Damakta Palinka sıcaklığı
kulakta Çigan romantizmi
Budapeşte gündüzleri çok güzel ama Tuna Nehri’nin iki yakasını birleştiren köprülerde karşılaştığınız manzara, gecenin ışıltısıyla birleşince şehir adeta peri masallarının başkentliğine soyunuyor. Kışın çok soğuk. Ama Noel zamanı Budapeşte’nin soğuğuna bile âşık olabilirsiniz, bu konuda en büyük yardımcınız ise geleneksel içkileri Palinka ve fonda duyduğunuz çigan müziği. Vörösmarty tér’deki ana pazar geleneksel yemekleri tadabileceğiniz, folklorik danslarla coşacağınız bir atmosfer sunuyor. Esnaf diğer Avrupa şehirlerinde olduğu gibi zarif kulübelerde. Pest bölgesindeki pazar alanında el sanatları ve hediyelik eşya satılan çok sayıda stand var. Porselenler, tahta işleri ve örtüler Macaristan’dan alabileceklerinizden. Meşhur gulaş, bir lahana yemeği olan kapuska (kaposzta), et yemeği olan pörköl Noel pazarında tadabileceğiniz yerel lezzetlerden. Osmanlı Mutfağı’ndan izler bulabileceğiniz Macaristan’da tatlı şaraplardan Tokaji ile kırmızı şaraplardan Egri Bikaver’i denemeniz de mümkün.
Yaşanası şehir, görülesi pazar
Kopenhag, dünyanın yaşanacak en güzel şehirleri sıralamasında hep en üst sıralarda yer alıyor. 1,5 milyon nüfuslu başkent Danimarka’nın en büyük adası Zealand’da 12’nci yüzyılda kurulmuş. Tarihi Christiansborg Sarayı günümüzde parlamento. Kraliyet mücevherleri Rosenborg’da sergileniyor. Noel zamanı Kopenhag bir başka güzel. Belediye binasının yakınında yer alan ve 1843’ten beri hizmet veren Tivoli Bahçeleri 37 restoranıyla her zevke hitap ediyor. Tiyatrolar, birahaneler ve lunapark 160 bin çiçeğin süsleyip, 110 bin ampulün aydınlattığı bu parkı daha da renkli hale getiriyor. Kasım ortasında Tivoli Parkı’nı Noel pazarı için hazırlıyorlar. Kimi alışveriş yaparken kimi de buzpateni pistinde kayıyor.
Paylaş