Başkent’in “Gecekondu”ları

Zaman zaman tartışmalı kentsel dönüşüm projeleri ile gündeme gelen Ankara’nın merkezinde kalan gecekondular ve burada süren zorlu yaşam mücadelelerini genç meslektaşım Barış Kaykusuz, 5 yıldır adım adım fotoğraflıyor. Fotoğraflarına kişisel bir proje olarak başladığını belirten Kaykusuz, “Kendileri de ‘gecekondu’ tanımını kullanıyorlar. Kimilerine göre şehrin kanayan yarası, kimilerine göre küçük şirin evleri. Bu iki uç beni fotoğraflamaya itti” sözleriyle çalışmasını anlattı.

BURADA YAŞANAN SIKINTI KENTE YAYILIYOR

Gazi Üniversitesi’nin fotoğraf alanındaki popüler öğrencilerinden biri olarak eğitimini sürdürdüğü yıllarda tanıdığım Barış Kaykusuz, okul döneminde mesleğe ilgisi ile dikkatimi çekmişti. Sonraki yıllarda da genç bir meslektaşım olarak zaman zaman yanyana deklanşöre bastığım Kaykusuz, şimdilerde Ankara Büyükşehir Belediyesi Basın Merkezi’nde foto muhabiri olarak görev yapıyor. İşinden arta kalan zamanlarında, Ankara’nın varoşlarını fotoğraflayan Kaykusuz’la Başkent’in ‘Gecekondu’larını konuştuk:
“8 yıldır Ankara’da yaşıyorum ve 5 yıldır gecekondu yaşamını fotoğraflamaya çalışıyorum. Yıllar içinde şehirlerin hızla büyümesiyle çağın çok gerisinde kalan bu gecekondular kimilerine göre şehrin kanayan yarası, kimilerine göre küçük şirin evleri olarak yeni şehir yapısı içinde boğuldular. Kentsel dönüşüm projeleriyle yeniden inşasına başlanılan bu alanlarda yaşanan sıkıntılar ister istemez bütün şehre yayılıyor.

RANT PİYASASININ KISKACI ALTINDALAR

İnşaat sektörünün hızla ilerlediği bu dönemde şehrin içinde kalan bu gecekondular rant piyasasının kıskacı altında. Özellikle Çankaya, Mamak ve Altındağ’da sıkça görülen gecekondularda binlerce insan hala zor bir hayat yaşanmaya devam ediyor. Birileri yıkım kararı olan evleri bile başkalarına kiralarken, kimi boş evler de madde bağımlılarının yuvası haline gelmiş durumda. Aslında buralarda yaşayanların pek çoğu da mağdur. Burada yaşanan mağduriyetlere, sıkıntılara fotoğraflar sayesinde az da olsa çare olabilmek benim için büyük mutluluk.

YIKIM İÇİN BOŞALTILAN EVLERE SURİYELİLER YERLEŞTİ

Bazı gecekondu mahalleri yıkım için boşaltıldı. Durum böyle olunca boş evlere Suriye’de yaşanan iç savaştan kaçan sığınmacılar yerleşti. Suriyeliler, bu zor yaşam koşullarına bir şekilde adapte olmaya çalışırken ufak tefek işler yapıyor, pek çoğu da dilencilikle yaşamını sürdürüyor. Bu yapılar bu kez farklı bir mağduriyete sahne olmaya başladı. Bu mağduriyet iki türlü aslında. Bir açıdan başkent, bir açıdan yıkılacak gecekondulara yerleşenler mağdur.
Çarpık kentleşme şehrin tarihsel, kültürel ve doğal kaynaklarının tahrip olmasına neden oluyor. Bu yüzden şehrin yöneticileri bu korkunç mirası gelecek nesillere bırakmamak için bir takım proje ve çalışmalar gerçekleştirerek bu sorunun üzerine gitmeye çalışıyor. Çarpık kentleşmeye neden olan en büyük sorun gecekondular olarak görülüyor. Pek çoğu geçmişte büyük şehir hayaliyle çıkılan ekonomik temelli yolculuklardan miras.”

Barış Kaykusuz kimdir?

Üniversite eğitimini Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümünde tamamladı. Eğitimi sırasında üniversitenin Fotoğrafçılık Kulübü Topluluğu’nun başkanlığını yaptı. Bu süreçte birçok fotoğraf, kısa film ve belgesel projeleri gerçekleştirdi. Hürriyet Gazetesi ve Anadolu Ajansı’nda yaptığı stajlarla mesleğe adım attı. Ardından Akşam Gazetesi’nde foto muhabiri, Habertürk Gazetesi’nde muhabir, Gazete 5 haber sitesinde editör olarak görev yaptı. Şu an Ankara Büyükşehir Basın Merkezi’nde foto muhabiri olarak mesleğini sürdürüyor. Kaykusuz, Türkiye Foto Muhabirleri Derneği (TFMD) üyesi.