Yeni yılda yeni başlangıçlar

Yeni umutlar, yeni beklentilerle birlikte en başta sağlıklı olmak zorundayız. Yeni yılda daha sağlıklı olabilmek, yaşam kalitemizi arttırmak için hangi kararları almalıyız? Sağlıklı beslenmenin püf noktaları nelerdir? Hem sağlıklı ve hem de lezzetli beslenmek için neler yapmalıyız? 2023 yılında alacağımız kararlar ve kişisel gastronomimizi nasıl etkileyecek?

Sağlıklı beslenmenin ve güzel yaşamın reçetelerini bizlere sunan, doğal ve sağlıklı yaşamla ilgili yazdığı kitapları her zaman ‘En Çok Okunan Kitaplar’ listesinde olan, Dr. Ender Saraç’a sizler adına sordum. İşte 2023 yılı için bize yol haritası sunacak, sağlıklı ve güzel yaşamın reçeteleri:
Daha sağlıklı bir beslenme için yeni yıl ile birlikte yeni bir beslenme moduna gireceklere tavsiyeleriniz neler olur?
Yeni yıl ile birlikte yılın ilk günü uyandığımızda aynaya bakalım. Eski fotoğraflarımızdan, daha fit daha güzel gözüktüğümüz fotoğraflarımıza bakalım ki hedeflerimize yılın ilk gününde yüksek moral ile başlayalım. İlk hafta kendimizi bir sağlık testinden geçirelim. Kilomuz, boyumuz, eksiklerimiz fazlalarımız nedir, bir sağlık envanteri çıkaralım. Ardından kendi sağlığımız için, geleceğe güvenle bakabilmemiz için bir doktorla birlikte sağlık yol haritası çıkaralım.EV YAPIMI YOĞURDUN ÖNEMİ

İnsanlık tarihinde sağlıklı beslenmede öne çıkan 10 doğal yiyecek nelerdir?
Binlerce yıldan bu yana insanların tükettiği doğal gıdalar sağlıklı beslenmenin temellerini oluşturuyor. * Bunlardan doğal olanların başında, ev yapımı yoğurt ve kefir geliyor. * İkincisi; doğal, işlenmemiş, fazla yakmadan pişirilmiş kırmızı et. * Üçüncüsü; derin denizlerin yağlı balıkları, omega 3 açısından zengin balıklar. * Dördüncüsü; mor renkli meyveler. Böğürtlenler, erikler, vişneler, karadutlar, narlar. * Beşincisi; yeşil ve siyah zeytin. * Altıncısı; özellikle ısıl işlem görmemiş doğal zeytinyağı. * Yedincisi; sirke ve limon. * Sekizincisi; zencefil, tarih boyuncu çok önemli olmuştur. * Dokuzuncu; hurma. * Onuncusu ise su. Doğal kaynak suyu ve maden suyu.

YAPILAN YANLIŞLAR

Diyetlerde ve beslenmede yapılan 3 yanlış nedir?
* Yemek yerken yeterince konsantre olmamak, yemeğe gerekli saygıyı göstermemek. Yemek yerken gerilim filmi izlemek veya telefonla oynamak, başka işlerle uğraşmak diyebiliriz. Bu bizim modumuzu düşürüyor. * İkincisi çok hızlı yemek. Yeterince çiğnemeden, ağzımızda damağımızda hissetmeden yemek, doyma hissini yaşamadan yemek. * Üçüncüsü ise gerektiğinden fazla yemek. Yediğimiz yemeği, ölçüsüz, bilinçsizce çok yemek.

ÖĞLEN GÜÇLÜ GIDALAR

Sabah öğle ve akşam önerdiğiniz birer ürün nelerdir?
Sabahları ılık, ballı-limonlu su ile başlamayı öneriyorum. Mayalı gıda alerjisi veya ciddi bir gastrit sorunu yoksa sirken cübin şerbeti. (Yani bir tatlı kaşığı üzüm sirkesi +bir bardak ılık su +bir tatlı kaşığından daha az kaliteli ve doğal bir bal karışımı). Bu karışımı içmek bizi zinde tutar ve içimizi temizler.
Eğer üç öğün besleniliyorsa öğlen yemeğinde güçlü gıdaları (et, tavuk, balık, hamur işleri gibi) tüketmeliyiz. Öğlen yemeklerinde aynı zamanda özellikle yoğurt, az yağlı peynir, ayran, cacık, kefir gibi kalsiyum ve D vitaminlerince zengin gıdaları tüketebiliriz. Akşam yemeklerinde ise daha hafif ve erken beslenilmeli. Özellikle akşam yemeklerinde hızlı karbonhidratları beyaz un, pasta börek, pilav, makarna gibi ürünleri daha az tüketmek, kan şekerini çok yükseltmemek daha uygun olur.
Sabahları limonlu su veya sirke, öğlen yoğurt, kefir gibi mayalı süt ürünleri, akşam hazmettirici rezene çayını önerebilirim.

Bu alışkanlıkları hayatımızdan çıkartmalıyız

Hayatımızdan çıkarmamız gereken 5 alışkanlık nelerdir?
* Acıkmadan yemek yemek. * Acele ve konsantre olmadan yemek. * Akşam geç yemek, dolu mide ile yatağa girmek. * Tok karnına tatlı yemek. * Yemek sırasında asitli, şekerli meşrubat içmek.
Hayatımızdan çıkarmamız gereken 5 yiyecek?
Kendi hayatımdan örnek vermek gerekirse; kızartmalar, beyaz şeker ve mısır şurubu, şekerli, asitli meşrubatlar, alkollü içecekler, katkı maddeli, uzun raf ömürlü, yiyecek ve içecekler.

TURŞU KURABİLİRİZ

Sağlıklı lezzetli öğünler için kendi gastronominizi nasıl sağlarız?
Kendi gastronomimizi sağlamak için yerel ürünleri, bölgesel ürünleri ve doğal ürünleri kullanmalıyız. Anneannelerimiz, dedelerimiz nasıl besleniyorsa, kendi reçellerimizi yapabilir, turşularımızı kurabiliriz. Taze, geleneksel, yerel ürünler diyebiliriz.

REKLAMLARIN ETKİSİ

Çocukların beslenmesinde en önemli konu nedir?
Çocukları reklamlardan uzak tutmak çok önemli. Çünkü biz ne yaparsak yapalım, çocukların reklamlarda gördüğü katkı maddeli şekerler, cipsler, kızartmalar, şekerli asitli gıdaların normalinden fazla tüketimi çocukların gelişimi için zararlı. Eğer bir çocuk yeşillik yemiyorsa, klorella ya da spirulina, tatlı su yosunu takviye haplarından vererek bu açığı kapatabiliriz. Çocukların beslenmesinde yeterince protein almaları çok önemli. Sade yağ tereyağın yakmadan orta kısık ateşte sürekli karıştırılıp üzerindeki beyaz köpüklerin alınıp temizlendikten sonra 20-25 dakika sonra kalan altın gibi, tereyağının zararlı kısmının temizlendiği çocukların gelişimi ve beyin sağlığı için fevkalade önemli bir besindir. Sade yağ ve soğuk sıkım zeytinyağı çocukların beslenmesinde çok önemlidir. Ancak çocuklarda en önemli konu, çocuklara cep telefonu, tablet gibi oyuncaklar olmadan sofra adap kültürünün öğretilmesidir.

Kadınlar GDO’suz nohut tüketmeli

Kadınların beslenmesinde nelere daha fazla dikkat edilmelidir?
Kadınların beslenmesinde en önemli konu genelde erkekte testosteronda, kadında ise östrojende bir düşüş var. Yani kadınlar biraz erkeksileşti, erkekler de biraz dişileşti. Bu nedenle kadınların östrojen yüksek gıdaları almalarını, tabi meme kanseri gibi riskli durumları yoksa öneriyorum. Bunlar için GDO’suz soya fasulyesi, nohut; çay olarak ada çayı, genelde yeşil renkli çaylar kadınların beslenmesi için tavsiye ettiğim gıdalar. Bir de kadınlar için bir östrojen tarifi vereyim: Hayıt +anoson+aslanpençesi +civan perçemi, gündüz 2 fincan adaçayı ile birlikte akşam da bu tarifteki çayı içerlerse kadınlar östrojen seviyelerini bu yolla yükseltmiş olurlar. Terlemeler, ter basması ve adet düzensizliği gibi birçok durumlara iyi gelebilir. Kadınlarda ilaveten sade yağı tüketmelerini öneriyorum.

ERKEKLERE KIRMIZI GIDALAR

Erkeklerin beslenmesinde en çok nelere dikkat edilmelidir?
Erkeklerde genelde sperm kalitesi ve sayısında bir düşüklük var. Bunun için yeterince D3 vitaminin alınmamış olabilir, bu konu kadınlarda da aynı şekilde önemli. Erkekler için daha çok kırmızı ginseng ve mata çayı erkeklerde destekleyicidir. Gıdalarda işlenmemiş, fazla pişirilmemiş doğal kırmızı et, kırmızı pul biber, kırmızı kapya biber, karpuz gibi kırmızı gıdalar özellikle erkekler için tavsiye edebilirim. Onun dışında erkeklerin aşırı yüksek kolesterol seviyelerine dikkat etmelerini, beslenmelerini bu yönde kontrol etmelerini öneririm. Erkeklerin beslenmesinde aşırıya kaçmadan beslenmelerini, hamur ve etin tüketimini fazla abartmamalarını, balığı omega3 açısından daha çok tüketmelerini öneriyorum. Doğal yollarla yetiştirilmemiş tavukların da erkekler tarafından fazla tüketilmemesi önemli.

Akşam geç ve ağır yemeklerden kaçın

Elli yaş sonrası beslenmede neyi farklı yapmalıyız?
Elli yaşından sonra beslenme, kişiye ve yapıya göre değişmekle beraber beslenmede önereceğim husus; akşam çok geç ve ağır yemekler yenmemeli, kızartmalardan, GDO’lu gıdalardan, katkı maddeli gıdalardan ve özellikle kan şekerini yükseltecek gıdalardan, beyaz pirinç, pasta, börek, unlu mamullerden uzak durulması önemlidir. Eğer kan şekeri yükselme riski varsa krom hapı takviye edilmelidir.
Vücudun susuzluğa daha fazla bir eğilimi olacağı için günde bir şişe maden suyu ve alkali bitki çayları yani yasemin çayı, yeşil çay, beyaz çay, kuşburnu çayı, hibiskus çayı, ıhlamur çayı, zencefilli çaylar elli yaş sonrasına çok iyi gelir. Kalsiyum ve D3 vitamini daha çok alınmalı, bunun için yağlı balıklar, yumurta kolesterol sorunu yoksa sarısı dahil yenmeli, süt ve süt ürünleri, özellikle kefir gibi ürünleri tavsiye ediyorum. Ayrıca probiyotik gıdalara ağırlık verilmeli, ev yapımı turşu, tarhana, boza, kombu çayı, ev yapımı yoğurt, şalgam suyu gibi doğal probiyotikleri tüketmeleri sağlıkları için önemli.

GREYFURT KOLESTEROLÜ DÜŞÜRÜYOR

2023 yılı hangi besinlerin öne çıkacağı bir yıl olacak?
2023’te özellikle mevsime göre taze sebzeler, kışın sapıyla birlikte kereviz, ilkbahar aylarında enginar, özellikle bakla daha çok gündeme gelecek, bakla aynı zamanda parkinson ve kısmen alzheimera olumlu etkileri var. Yine bunun dışında pırasa, bağırsakları çalıştırması, glutatyon içerdiği için kuşkonmaz ve bamya oldukça önemli. Bu saydığım ürünler 2023 yılında daha çok öne çıkacak sebzeler olacak. Ayrıca taze kişniş, ağır metalleri temizliyor. Zerdeçal, limon, zencefil popülaritesini gelecek yıl da koruyacak.
Naturel mandalina, sert kabuklu limonlar, meyvelerden greyfurt daha çok öne çıkacağını düşündüğüm sağlıklı gıdalar olacaktır. Greyfurt hem kolesterolü düşüren etkisi var hem de bağırsakları çalıştıran bir meyve. Ancak kullanırken kalp ilacı, tansiyon ilacı, epilepsi ilacı kullananlar hekimlerine danışmalı.
Sağlıklı ve lezzetli bir hayat şu dönemde çok daha önemli, elektromanyetik kirlilik, farkına varamadığımız gizli tehlike şehir gürültüsü, yoğun stres, GDO’lu, katkı maddeli gıdalar hayat kalitemizi düşürse de insanoğlu bunlarla mücadele edecektir. Asla pes etmeyeceğiz.

Hiçbir şeyi kafaya takmayın

Ender Saraç’ın hayat mottosu nedir? Hayatımıza nasıl uygularız?
Benim hayat mottom şu ki, dünya da, biz de faniyiz, önemli olan yaşadığımız zamanın her dakikasını keyifle, huzurla ve hissederek yaşamalıyız. Bir yandan teflon gibi olacağız, tüm duyguları yaşayacağız, stresi yaşayacağız ama üzerimize yapışmayacak. Ben de günüm ne kadar stresli olursa olsun yatağa yattığımda kendi ritüellerimi, ibadetlerimi yaparak huzurla kafamı yastığa koyarım. Ertesi sabah mutlaka gülümseyerek güne başlarım. Çok yoğun ve stresli günümde ise tamamen doğal antidepresan olan sarı kantaron otu, melek otu, kedi otu gibi doğal destekler alırım. Benim hayat mottom; dünya fani, esas metaverse, yaşadığımız dünyadır. Hiçbir şeyi kafaya, ruha takmaya gelmez. Yaşadığımız her anı güzel yaşayalım, doğaya, diğer canlılara sevgi dolu olalım, asla kalp kırmayalım.
Ölüm dediğimiz, boyut değiştirme dünyasına pozitif enerji transferi ile gidebilelim.
Ben de Hürriyet okurlarına 2023 yılında huzur, sağlık, neşe, bol kahkaha ve cüzdanlarında bereket, ağızlarımızın tadının hiç bozulmadığı bir sene diliyorum.