Türkiye bir yoğurt ülkesidir

Türk yoğurdu diyemiyorum çünkü dünya yoğurdu biliyor ama Türk yoğurdunu bilmiyor.Yoğurt, Türkçe’den yabancı dillere aynı adla geçen ender kelimelerden biridir. Ancak dünyada ‘Greek Yoğurt’ yani Yunan yoğurdu, Bulgar yoğurdu daha fazla bir üne sahip. Yoğurdun tarihi Orta Asya Türkleri’ne kadar iniyor. Eski Türkçe’de yoğurt kelimesi 8. yy. metinlerinde yer alırken, Kaşgarlı Mahmut tarafından 10. yy’da yazılan Divan-ı Lügatüt Türk ve Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig adlı eserlerinde bugünkü anlamında yoğurt kelimesinin kullanıldığı bilinir.

‘YOĞURT BİR İLAÇTIR’

Osmanlı İmparatorluğu döneminde saray mutfağının vazgeçilmez bir besin kaynağı olan yoğurt, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Fransa krallarından 1. Franseu ateşli bir hastalığa yakalandığında, krala ilaç olarak gönderilir. Bakterileri öldürücü özelliği nedeniyle yoğurt 1. Franseu’yu kısa sürede iyileşir. Avrupa’da 1800’lü yıllarda tanınmaya başlayan milli yiyeceğimiz yoğurt, Amerika’da yaklaşık 70-80 yıl önce tanındı. 1900’lü yılların başında ise yoğurt ‘ilaç’ olarak kabul edildi ve bir dönem ‘eczanelerde’ pastörize olarak satıldı.

Ambalajlı Yoğurt Mu? Evdeki Yoğurt Mu?
Dünya’da kişi başı yoğurt tüketiminde A.B.D., Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye başı çeken ülkelerdir. Türkiye’de kişi başı tüketim yıllık 30 kg civarıdır. Yurtdışında ambalajlı yoğurt tüketimi daha fazla olduğu için resmi kayıtlarda bize göre daha yüksek çıkabilmektedir. Türkiye’de ‘evde yoğurt yapımı’ hala devam ettiği için ‘ambalajlı tüketime’ sekte vurmaktadır.

Daha mı sağlıklı derseniz bilim adamlarına göre evdeki yoğurdun riskleri daha fazladır. Sütün pastörizasyonundan, saklama şartlarına kadar çok önemli konular göz ardı edilerek evde yoğurt yapılmaktadır. Yoğurt firmaları bunu yeterince anlatabiliyorlar mı? Anlatabilselerdi ambalajlı yoğurt tüketimi daha fazla olurdu zaten. Sütte de aynı iletişim sorunu nedeniyle ile sokak sütü tekrar yaygın hale geldi.
Yoğurdu dünyaya biz tanıttığımız halde, dünya Türk Yoğurdu’nu tanımıyor. Dünya Greek Yoğurdu’nu tanıyor. Dünyaca ünlü bir yoğurt markamız yok. Yunanistan’da, hatta Güney Afrika’da ‘Yoğurt Kongresi’ yapılırken Türkiye’de yoğurda gerekli destek verilememiş. Bulgaristan’ın Trın kasabasında ‘yoğurt müzesi’ varken ülkemizde olmaması bir eksiklik değil mi? Karacabey’deki tarihi Süt Kalesi hikayesi ile pazarlanabilir bir unsur olarak iki büyük markanın yanı başında duruyor.

‘YOĞURT BİZİMDİR’

Gastronomi Turizmi Derneği 1-3 Ekim 2019 tarihleri arasında Lütfi Kırdar Kongre Salonu’nda ‘Yoğurt Bizimdir’ diyerek ilk ‘Yoğurt Konferansı’nı yapacak. Konferansa sektör temsilcilerinin, marka sahiplerinin, Kültür Turizm Bakanlığı’nın sahip çıkması gerekir. Ayrıca yoğurt denilince akla gelen Silivri Yoğurdu, Silifke Yoğurdu, Foça Yoğurdu hatta Bursa’nın da bu etkinliğe sahip çıkması önemlidir.

YOĞURDUN ÜRETİM ÜSSÜ

Türkiye’de Bursa ‘yoğurt üretimi’ açısından önemli bir yere sahiptir. Türkiye’nin en büyük yoğurt markaları Bursa ve çevresindedir. Bursa’nın Osmanlı’nın ‘ilk başkenti’ olması sebebiyle var olan ‘Saray Mutfağı’ da dikkate alındığında ‘Bursa ve yoğurt’ kelimesi birbirini tamamlamaktadır. 150 yıllık tarihi olan Bursa Kebabı’nın dahi yanında yoğurt ile servis edilmesi bir tesadüf değildir. Et ve yoğurdun birlikte alınmasının elbette bilimsel bir açıklaması vardır.
yoğurt tüketimi evlerimizde %97 seviyesindedir. Buzdolabını açtığımızda, eksik listesi yapacağımızda en başta’yoğurt var mıdır?’ diye bakarız. Bir diğer milli içeceğimiz olan ‘ayran’ da yoğurt türevidir.
Ancak dünya yoğurdu meyveli, çikolatalı, frozen denilen donuk, krema gibi bin bir şekilde tüketirken bizler bu konuda da tutucu bir bakışla yeni ve farklı tatlardan uzak durduk. Bu da sektörün gelişmesini, yatay ve dikey büyümesini engellemiştir.

BURSA MEYVELERİ

Oysa dünyada kara inciri ile meşhur Bursa’mızın otel ve restoranlarındaki menüsünde ‘Kara İncirli Yoğurt’ olsa, ‘Bursa Şeftalili Yoğurt’ olsa, Türkiye üretiminin %95’ini Bursa’nın ürettiği ‘Uludağ Böğürtlenli Yoğurt’ ile Bursa anılsa? Bu ürünleri Bursa ile özdeşleştirsek güzel olmaz mı?
Koza Han’da oturan turiste ‘şeftali ağacında tütsülenmiş yoğurt’ ikram etsek, kirazı ile meşhur Bursa’mızın ‘kiraz ağacında tütsülenmiş yoğurdunu’ tattırsak bir ‘Kanlıca Yoğurt’ deneyim ve markalaşmasını Bursa’ya taşıyamaz mıyız? Gastronomi Turizmi Derneği’nin 1-3 Ekim 2019 tarihlerinde düzenlediği ‘Dünya Yoğurt Konferansı’nda ünlü şefler, yemek ve mutfak profesyonelleri, gıda uzmanları bu konuların hepsini tartışacaklar. Konferans sektörün büyümesine ve yoğurdun öneminin anlatılmasına imkan sağlayacaktır.